راك كېسىلى قانداق كېسەللىك؟
راك، بەدىنىمىزدىكى ھۈجەيرىلەرنىڭ بىنورمال كۆپىيىشىنى كۆرسىتىدۇ. بەدىنىمىزنىڭ ھەرقانداق بىر يېرىدىكى ساغلام ھۈجەيرىلىرى راك خاراكتىرىنى ئالغان ھۈجەيرىگە ئايلىنىش ئىھتىماللىقى بار. بەدىنىمىزدە 100 دىن ئارتۇق راك تۈرى بار. بۇ 100 دىن ئارتۇق راكلارنىڭ ئەڭ دەسلىپىدە ھۈجەيرىلەر بىنورمال كۆپىيىشكە باشلايدۇ، ئەگەر ۋاقتىدا بايقاپ ۋاقتىدا داۋالاش ئېلىپ بارمىسا، بەدەندە ھەر تۈرلۈك بىنورمال ئەھۋاللارنى بىئارامچىلىقلارنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ئېغىر ۋاقىتلاردا ھاياتقا خەۋىپ يەتكۈزۈشى مۇمكىن.
راك دىگەن سۆزنىڭ ئىنگىلىزچىسى بولغان cancer (كەنسېر) دىگەن سۆزنى ئەڭ ئاۋۋال گىرىتسىيە فىزىكا ئالىمى ھىپوكرات (مىلادىدىن ئىلگىرىكى 460-370-يىللار) ئىجاد قىلغان.
نورمال بىر ھۈجەيرە نىمە ئۈچۈن راك ھۈجەيرىسىگە ئايلىنىدۇ؟
بەدىنىمىزدىكى ھۈجەيرىلەرنىڭ تەڭدىن تولىسى ساغلام بىر شەكىلدە بۆلۈنەلەيدۇ. بۆلۈنۈش ئارقىلىق شۇ ئورگان، توقۇلمىدىكى ئۆلگەن ھۈجەيرىلەر ۋەيا يارىلانغان ھۈجەيرىلەرنىڭ يېرىنى تولدۇرىدۇ. يېڭى تۇغۇلغان بوۋاق، بالىلار، ياشلارنىڭ ھۈجەيرىلىرىنىڭ بۆلۈنۈش ئىقتىدارى ناھايىتى ساغلام ھەم ئىتتىك بولىدۇ. ئەمما ياش چوڭايغانسىرى ھۈجەيرىلەرنىڭ بۇ ئىقتىدارى تۆۋەنلەشكە باشلايدۇ. بۆلۈنۈشتىن سىرت، ھۈجەيرە ئۆز ئۆزىنى رېمونىت قىلىش رولىمۇ بار. بۆلۈنۈش بولسۇن، رىمونىت قىلىش بولسۇن بۇ روللارنى ھۈجەيرە يادروسىدىكى ماددىلار كونترول قىلىدۇ. ئەگەر بۇ كونترول قىلىدىغان ماددىلاردا مەسىلە چىقسا، ھۈجەيرىلەردە بىنورمال بۆلۈنۈش، رېمونىت قىلىشتا مەسىلە چىقىدۇ. بىنورمال كۆپەيگەن ھۈجەيرىلەر ئەڭ ئاۋۋال ئۆسمە دىگەن ئىسىم بېرىلىدۇ. بۇ بىنورمال كۆپەيگەن ئەمما ھېلىھەم نورمال رولغا ئىگە بولغان ھۈجەيرىلەر ئۆسمە ھۈجەيرىلىرى دەپ ئاتىلىدۇ.
ئۆسمە ھۈجەيرى ئەگەر روللىرىنى نورمال ھۈجەيرىلەرگە ئوخشاش داۋام قىلدۇرسا ھەم ھېلىھەم ئۆزىنى كونترول قىلالىسا، ياخشى سۈپەتلىك ئۆسمە دەپ ئاتىلىدۇ. شۇڭا بىر بىماردا ياخشى سۈپەتلىك ئۆسمە بارلىقىنى ئاڭلىغاندا بەك ئەنسىرەپ كەتمەسلىك كېرەك. مەسىلەن سۆگەل، تېرىدىكى ياغ يىغىلىپ قېلىشلارمۇ بىر كىچىك ئۆسمە ھېساپلىنىدۇ.
ئەگەر بىنورمال ھورمون ئاجرىتىپ چىقىرىش، بىنورمال كۆپىيىش، ئۆزىنى كونترول قىلالماي پۈتۈن بەدەنگە تارقىلىپ، باشقا ئورگان توقۇلمىلارغا تەسىر يەتكۈزۈش ئىھتىماللىقى بولسا، ناچار سۈپەتلىك ئۆسمە ۋەيا راك دەپ ئاتىلىدۇ.
ئوخشىمىغان ئورگان، ئوخشىمىغان توقۇلما، ئوخشىمىغان ھۈجەيرىلەرگەر قاراپ راكنىڭ ئىسمىمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. مەسىلەن ئۆپكە راكى، قان راكى، جىگەر راكى… قاتارلىقلار.
بۇ ماقالىدىن تۆۋەندىكى سوئاللارغا جاۋاپ تاپالايسىز:
- ئۆسمە دىگەن نىمە؟
- راك دىگەن نىمە؟
- ئۆسمە ۋە راكنىڭ پەرقى
- ياخشى سۈپەتلىك ئۆسمە
- ناچار سۈپەتلىك ئۆسمە
- يامان سۈپەتلىك ئۆسمە