ئادەم بەدىنى ئىچكى ئورگانلار ئاناتومىيىلىك تۈزۈلۈشى رەسىملىك كۆرۈنۈشى

مەزكۈر رەسىمدە ئادەم بەدىنىدىكى ئاساسلىق ئىچكى ئورگانلارنىڭ ئاناتومىيە تۈزۈلۈش شەكىل كۆرۈنۈشى، بەدەندىكى ئورنى، ئۇيغۇرچە ۋە ئىنگىلىزچە ئىسىملىرى بېرىلگەن.

ئادەم بەدىنىدىكى ئىچكى ئەزالار

ئىنسان بەدىنى مۇرەككەپ ھەم نەپس بىر ماشىنىغا ئوخشايدۇ، ئۇنىڭ ھەر بىر قىسمى ئۆز ئارا ماسلىشىپ، ھاياتلىقنىڭ نورمال داۋاملىشىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. بۇ «ماشىنا» نىڭ تاشقى قىياپىتىدىن باشقا، تېخىمۇ مۇھىم بولغىنى ئىچكى ئەزالارنىڭ ساغلاملىقىدۇر. يۈرەك، ئۆپكە، جىگەر، بۆرەك قاتارلىق ھاياتلىققا بىۋاستە تەسىر كۆرسىتىدىغان بۇ ئەزالارنىڭ ھەر بىرىنىڭ ئۆزگىچە ۋەزىپىسى بار. بۇ ئەزالارنىڭ ئىقتىدارىنى چۈشىنىش ۋە ئۇلارنى ئاسراش، ساغلام ۋە ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشنىڭ مۇھىم ئالدىنقى شەرتىدۇر.

ئىچكى ئەزالارنىڭ تونۇشتۇرۇلۇشى ۋە ۋەزىپىلىرى

تۆۋەندە، ئادەم بەدىنىدىكى بىر قىسىم مۇھىم ئىچكى ئەزالارنىڭ قۇرۇلمىسى ۋە ۋەزىپىلىرى ئايرىم-ئايرىم تونۇشتۇرۇلىدۇ:

• قالقانسىمان بەز (Thyroid 甲状腺):
  قالقانسىمان بەز بويۇننىڭ ئالدى قىسمىغا جايلاشقان كىچىك، كېپىنەك شەكىللىك ئىچكى سۇيۇقلۇق بېزى بولۇپ، ئۇ بەدەننىڭ مېتابولىزمى، ئۆسۈپ يېتىلىشى ۋە تەرەققىياتىدا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. ئۇ ئىشلەپچىقارغان ھورمونلار بەدەندىكى ھەر بىر ھۈجەيرىنىڭ ئېنېرگىيە ئىشلىتىش سۈرئىتىنى كونترول قىلىدۇ. قالقانسىمان بەزنىڭ نورمال ئىشلىشى يۈرەك سوقۇشى، بەدەن تېمپېراتۇرىسى، ھەزىم قىلىش ئىقتىدارى قاتارلىق نۇرغۇنلىغان فىزىئولوگىيەلىك جەريانلارغا بىۋاستە تەسىر كۆرسىتىدۇ.
• تۆش بېزى (Thymus 胸腺):
  تۆش سۆڭىكىنىڭ ئارقىسىغا جايلاشقان بۇ كىچىك بەز، ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ مۇھىم بىر قىسمى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ ئالاھىدە ئاق قان ھۈجەيرىلىرىنى ئىشلەپچىقىرىش ۋە يېتىلدۈرۈش ئارقىلىق، بەدەننىڭ كېسەللىك ۋە يۇقۇملىنىشقا قارشى تۇرۇشىغا ياردەم بىرىدۇ. بۇ ھۈجەيرىلەر باكتېرىيە، ۋىرۇس قاتارلىق يات جىسىملارنى تونۇپ ۋە ئۇلارغا ھۇجۇم قىلىپ، بەدەننى قوغدايدۇ.
• جىگەر (Liver 肝):
  قورساق بوشلۇقىنىڭ ئوڭ يۇقىرى قىسمىغا جايلاشقان جىگەر، بەدەندىكى ئەڭ چوڭ قاتتىق ئەزا بولۇپ، سان-ساناقسىز ھاياتىي مۇھىم ۋەزىپىلەرنى ئۆتەيدۇ. ئۇ قاننى تازىلاش، زەھەرلىك ماددىلارنى پارچىلاش، ئۆت سۇيۇقلۇقى ئىشلەپچىقىرىپ ھەزىم قىلىشقا ياردەم بىرىش قاتارلىق ۋەزىپىلەرنى ئۆتەيدۇ. شۇنداقلا، جىگەر ئاقسىل، خولېستېرىن ۋە قاننىڭ ئۇيۇشىغا ياردەم بىرىدىغان ماددىلارنى ئىشلەپچىقىرىدۇ، ھەمدە ۋىتامىن ۋە مىنېرال ماددىلارنى زاپاس ساقلايدۇ.
• ئاشقازان (Stomach 胃):
  J ھەرىپى شەكلىدىكى بۇ مۇسكۇللۇق ئەزا، ھەزىم قىلىش سىستېمىسىنىڭ مۇھىم بىر قىسمى بولۇپ، يېمەكلىكلەرنى ۋاقىتلىق ساقلاش ۋە پارچىلاش ۋەزىپىسىنى ئۆتەيدۇ. ئاشقازان كىسلاتاسى ۋە ھەزىم قىلىش فېرمېنتلىرىنى ئاجرىتىپ چىقىرىش ئارقىلىق، يېمەكلىكلەردىكى ئاقسىلنى پارچىلاپ، يۇقۇملۇق مىكرو ئورگانىزملارنى ئۆلتۈرىدۇ. ئاشقازاننىڭ قىسقىرىشى يېمەكلىكلەرنى ئارىلاشتۇرۇپ، ئۇنى كىچىك ئۈچەيگە ئۆتكۈزۈپ بىرىشكە ياردەم بىرىدۇ.
• ئاشقازان ئاستى بېزى (Pancreas 胰腺):
  ئاشقازاننىڭ ئارقىسىغا جايلاشقان بۇ بەزنىڭ ھەم ئىچكى، ھەم تاشقى ئاجراتما فۇنكسىيەسى بار. ئۇ ھەزىم قىلىش فېرمېنتلىرىنى ئىشلەپچىقىرىپ، كىچىك ئۈچەيگە چىقىرىپ، كاربون سۇ بىرىكمىلىرى، ياغلار ۋە ئاقسىللارنىڭ پارچىلىنىشىغا ياردەم بىرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئۇ ئىنسۇلىن ۋە گلۇكاگون قاتارلىق ھورمونلارنى ئىشلەپچىقىرىپ، قاندىكى قەنت مىقدارىنى تەڭشەيدۇ.
• ئۈچەي (Intestine 肠道):
  ھەزىم قىلىش سىستېمىسىنىڭ ئاخىرقى قىسمى بولغان ئۈچەي، كىچىك ئۈچەي ۋە چوڭ ئۈچەيدىن تەركىب تاپىدۇ. كىچىك ئۈچەي يېمەكلىكلەردىكى ئوزۇقلۇق ماددىلارنىڭ كۆپ قىسمىنى سۈمۈرىدىغان ئاساسلىق ئورۇن ھېسابلىنىدۇ. چوڭ ئۈچەي بولسا سۇنى سۈمۈرۈپ، قالدۇق ماددىلارنى چوڭ تەرەت شەكلىدە بەدەندىن چىقىرىپ تاشلايدۇ.
• ئۆپكە (Lungs 肺):
  كۆكرەك قەپىسىنىڭ ئىككى تەرىپىگە جايلاشقان بىر جۈپ نەپەسلىنىش ئەزاسى بولۇپ، بەدەننى ئوكسىگېن بىلەن تەمىنلەش ۋە كاربون تۆت ئوكسىدنى چىقىرىپ تاشلاش ئاساسلىق ۋەزىپىسىدۇر. نەپەس ئالغاندا، ھاۋادىكى ئوكسىگېن ئۆپكە خالتىلىرى ئارقىلىق قانغا ئۆتۈپ، پۈتۈن بەدەنگە تارقىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، قاندىكى كاربون تۆت ئوكسىد ئۆپكە ئارقىلىق سىرتقا چىقىرىلىدۇ.
• بۆرەك (Kidney 肾):
  بەلنىڭ ئارقا تەرىپىگە جايلاشقان بىر جۈپ پۇرچاق شەكىللىك بۇ ئەزا، بەدەننىڭ سۈزگۈچ سىستېمىسى ھېسابلىنىدۇ. بۆرەكلەر ھەر كۈنى زور مىقداردىكى سۇيۇقلۇقنى سۈزۈپ، قاندىكى كېرەكسىز ماددىلار ۋە ئارتۇق سۇنى سۈيدۈك شەكلىدە چىقىرىپ تاشلايدۇ. ئۇلار يەنە بەدەندىكى سۇيۇقلۇق ۋە ئېلېكترولىت تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاش، قان بېسىمىنى تەڭشەش ۋە قىزىل قان ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئىشلەپچىقىرىلىشىنى كونترول قىلىشقا ياردەم بىرىدۇ.
• سۈيدۈك سىستېمىسى (Urinary system 泌尿系统):
  بۇ سىستېما بۆرەك، سۈيدۈك يولى، دوۋساق ۋە سۈيدۈك چىقىرىش يولىدىن تەركىب تاپقان. ئۇنىڭ ئاساسلىق ۋەزىپىسى قاننى سۈزۈش، كېرەكسىز ماددىلارنى يوقىتىش ۋە سۈيدۈكنى بەدەندىن چىقىرىپ تاشلاش. بۇ سىستېما بەدەننىڭ سۇيۇقلۇق ۋە خىمىيىلىك تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ.
• كۆپىيىش سىستېمىسى (Reproductive system 生殖系统):
  ئەر ۋە ئاياللارنىڭ كۆپىيىش سىستېمىسى ئوخشىمايدۇ، ئەمما ھەر ئىككىلىسى يېڭى ھاياتلىق يارىتىش ۋەزىپىسىنى ئۆتەيدۇ. ئەرلەرنىڭ كۆپىيىش سىستېمىسى ئۇرۇق ئىشلەپچىقىرىش ۋە يەتكۈزۈش، ھەمدە ئەرلىك ھورمونلارنى ئاجرىتىپ چىقىرىشقا مەسئۇل. ئاياللارنىڭ كۆپىيىش سىستېمىسى تۇخۇم ھۈجەيرىسى ئىشلەپچىقىرىش، ھامىلىدار بولۇش ۋە تۇغۇش جەريانىنى قوللاش، شۇنداقلا ئاياللىق ھورمونلارنى ئىشلەپچىقىرىشقا مەسئۇل.

ئىنسان بەدىنىدىكى ھەر بىر ئىچكى ئەزا ئۆز ئورنىدا مۇھىم ۋەزىپىلەرنى ئۆتەپ، بىر-بىرى بىلەن زىچ ھەمكارلىشىپ، ھاياتلىق پائالىيىتىنىڭ نورمال ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. بۇ ئەزالارنىڭ ئىقتىدارىنى ۋە ئۇلارنى قانداق ئاسراشنى بىلىش، ھەر بىر ئىنسان ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ساغلاملىق بىلىمىدۇر.

ئادەم بەدىنى بەزى ئىچكى ئورگانلار
The human body internal organs
人体内脏

ئۆپكە
Lungs
肺

بۆرەك
Kidney
肾

سۈيدۈك سىستېمىسى
Urinary system
泌尿系统

كۆپىيىش سىستېمىسى
Reproductive system
(Male / Female)
生殖系统（男/女）

ئۈچەي
Intestine
肠道

ئاشقازان ئاستى بېزى
Pancreas
胰腺

ئاشقازان
Stomach
胃

جىگەر
Liver
肝

تۆش بېزى
Thymus
胸腺

قالقانسىمان بەز
Thyroid
甲状腺

بەزى ئاچقۇچلۇق سۆزلەر:

ئادەم بەدىنى ئاناتومىيىسى

ئادەم بەدىنى تۈزۈلۈشى

ئادەم بەدەن ئىچكى ئورگان

ئادەم بەدىنى ئىچكى ئورگانلىرى

ئادەم بەدىنىدىكى ئاساسلىق ئىچكى ئورگانلار

ئادەم بەدەن ئاناتومىيە