نەپەسلىنىش زەئىپلىشىش

نەپەس زەئىپلىشىش دېگىنىمىز، ھەر خىل سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن نەپەس سىستېمىسى نورمال گاز ئالماشتۇرۇشنى تاماملىيالماسلىق، شۇنىڭ بىلەن بەدەندىكى ئوكسىگېن بىلەن تەمىنلەش يېتەرلىك بولماسلىق ۋە كاربون ( Ⅳ ) ئوكسىدىنىڭ چىقىرىلىشى راۋان بولماسلىقتەك بىر خىل كېسەللىك ھالىتىنى كۆرسىتىدۇ.

ئۇيغۇرچە: نەپەسلىنىش زەئىپلىشىش
ئىنگىلىزچە: respiratory failure
خەنزۇچە: 呼吸衰竭
تۈركچە:Solunum yetmezliği

غەرب تېبابىتى نۇقتىسىدىن قارىغاندا، نەپەس زەئىپلىشىشنىڭ سەۋەبى كۆپ خىل بولىدۇ، ئۇ تۆۋەندىكى بىر قانچە خىلنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، ئەمما ئۇنىڭ بىلەن چەكلەنمەيدۇ:

1. سوزۇلما توسۇلۇش خاراكتېرلىك ئۆپكە كېسىلى ( COPD ):COPD بىر خىل سوزۇلما خاراكتېرلىك ئۆپكە كېسىلى بولۇپ، ئاساسلىقى تاماكا چېكىشتىن كېلىپ چىقىدۇ، نەپەس يولى تارىيىش ۋە ئۆپكە توقۇلمىلىرى زەخىملىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، بۇنىڭ بىلەن گاز ئالماشتۇرۇشقا تەسىر يېتىدۇ.

2. ئۆپكىنىڭ يۇقۇملىنىشى:ئۆپكە ياللۇغى، كانايچە ياللۇغى قاتارلىق ئۆپكىنىڭ يۇقۇملىنىشى ئۆپكە پۈۋەكچىلىرىنى بەلغەم ياكى سۇيۇقلۇققا تولدۇرۇپ، ھاۋا ئالماشتۇرۇشقا توسقۇنلۇق قىلىدۇ.

3. ئۆپكە كەپلەشمىسى:ئۆپكە ئارتېرىيەسى ياكى ئۇنىڭ تارماقلىرى قان نۆكچىسى تەرىپىدىن توسۇۋېلىنسا، ئۆپكىنىڭ قان بىلەن تەمىنلىنىشى ئازىيىپ، ھاۋا ئالماشتۇرۇش توسقۇنلۇققا ئۇچرايدۇ.

4. كۆكرەك قەپىسى غەيرىيلىكى:مەسىلەن، تۈۋرۈك يانغا ئېگىلىش، كۆكرەك قەپىسى ئولتۇرۇشۇپ كېتىش قاتارلىق غەيرىيلىكلەر ئۆپكىنىڭ كېڭىيىشى ۋە تارىيىشىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ھاۋا ئالماشتۇرۇشقا تەسىر كۆرسىتىدۇ.

5. نېرۋا مۇسكۇل كېسەللىكلىرى:مەسىلەن، يىلىك مۇسكۇلى يىگلەش كېسىلى، ئېغىر دەرىجىدىكى مۇسكۇل جانسىزلىنىش كېسىلى قاتارلىق كېسەللىكلەر سۈمۈرگۈچى مۇسكۇللارنىڭ ئىقتىدارىغا تەسىر كۆرسىتىپ، سۈمۈرتۈش قىيىنلىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

نەپەس زەئىپلىشىشنى تەكشۈرۈش ۋە داۋالاشتا، ئالدى بىلەن كېسەللىك تارىخىنى تەپسىلىي سوراش ۋە بەدەن تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپ، مۇمكىن بولغان كېسەللىك سەۋەبىنى بېكىتىش كېرەك. كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ ئوخشىماسلىقىغا ئاساسەن، تۆۋەندىكى تەكشۈرۈشلەرنى ئېلىپ بېرىشقا توغرا كېلىدۇ:

1. قان گازىنى ئانالىز قىلىش:ئارتېرىيە قان ئەۋرىشكىسىنى ئېلىش ئارقىلىق، ئوكسىگېن ۋە كاربون ( Ⅳ ) ئوكسىدىنىڭ سەۋىيەسى ھەمدە قاننىڭ كىسلاتا – ئىشقارلىق تەڭپۇڭلۇق ئەھۋالىنى باھالايدۇ.

2. كۆكرەك قىسمى X نۇرى ياكى CT تەسۋىر كۆچۈرۈش:ئۆپكە قۇرۇلمىسى ۋە مۇمكىن بولغان كېسەللىك ئۆزگىرىشىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.

3. ئۆپكە ئىقتىدارىنى سىناش:ھاۋا ئېقىم مىقدارى ۋە ئۆپكە # ىمىنى ئۆلچەش ئارقىلىق ئۆپكىنىڭ ئىقتىدارىنى باھالايدۇ.

4. باشقا تەكشۈرۈشلەر:كونكرېت ئەھۋالغا ئاساسەن شىنديەنتۇ، ئۇلترا ئاۋازلىق كاردىئوگرامما قاتارلىق باشقا تەكشۈرۈشلەرنى ئېلىپ بېرىشقا توغرا كېلىشى مۇمكىن.

داۋالاش لايىھىسى كونكرېت كېسەللىك سەۋەبىگە ئاساسەن بېكىتىلىدۇ. كۆپ ئۇچرايدىغان داۋالاش ئۇسۇلى دورا بىلەن داۋالاش ( مەسىلەن، كانايچىنى كېڭەيتكۈچى دورىلار، ياللۇغقا قارشى دورىلار قاتارلىقلار )، ئوكسىگېن بىلەن داۋالاش، مېخانىكىلىق ھاۋا ئالماشتۇرۇش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئېغىر دەرىجىدە نەپەس زەئىپلىشىش كېسىلىگە نىسبەتەن، بالنىستتا يېتىپ داۋالىنىشقا ھەمدە يېقىندىن كۆزىتىشنى قوبۇل قىلىشقا توغرا كېلىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، تاماكا تاشلاش، زىيانلىق گازلارنىڭ چىقىپ قېلىشىدىن ساقلىنىش، قەرەللىك چېنىقىش قاتارلىق ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇللىرىمۇ نەپەس زەئىپلىشىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى باشقۇرۇشقا پايدىلىق.