سىنك Zn ئېلېمېنتى – خىمىيە ئېلېمېنتلار جەدۋىلىنىڭ 30 نومۇرلۇق يېرىدە ئورۇن ئالماقتا بولۇپ، بۇ بەتتە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارنى تاپالايسىز.
سىنك ( Zn ) بىر خىل سۇس كۈلرەڭ ئۆتكۈنچى مېتال بولۇپ، باتارېيە ياساش ۋە ئادەم بەدىنىنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.
سانائەتتە قوللىنىلىشى:سانائەت ساھەسىدە سىنكنىڭ چىرىشكە قارشى تۇرۇش خۇسۇسىيىتى ياخشى، ئەۋرىشىملىكى كۈچلۈك بولغاچقا، باتارېيە ياساشتا كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلىدۇ، بولۇپمۇ قۇرۇق باتارېيەلەردە تېخىمۇ شۇنداق. بۇنىڭدىن باشقا، سىنك ئاپتوموبىل، ئېلېكتىر ئېنېرگىيەسى، ئېلېكتىرون ۋە بىناكارلىق قاتارلىق كەسىپلەردىمۇ كۆپ ئۇچرايدۇ. مەسىلەن، سىنك يالىتىلغان پولات سىنكنىڭ چىرىشكە قارشى تۇرۇش ئالاھىدىلىكىدىن پايدىلىنىپ تۆمۈر ئاساسلىق قېتىشمىنىڭ ئىشلىتىلىش ئۆمرىنى ئۇزارتىدۇ.
فىزىيولوگىيەلىك ئىقتىدارى:ئادەم بەدىنى ئۈچۈن زۆرۈر بولغان مىكرو ئېلېمېنت بولۇش سۈپىتى بىلەن سىنك كۆپ خىل ئېنزىملارنىڭ ئاكتىپلىقىنى ساقلاشقا قاتنىشىدۇ، مەسىلەن:RNA پولىمېرازا، DNA پولىمېرازا ۋە تەتۈر كۆچۈرگۈچى ئېنزىم قاتارلىقلار ھۈجەيرىنىڭ ئۆسۈشى، بۆلۈنۈشى ۋە بۆلۈنۈش جەريانىدا كەم بولسا بولمايدىغان ئامىللاردۇر. ئۇ يەنە ئىچكى ئاجراتما ھورمۇنىنىڭ مېتابولىزمىغا قاتنىشىپ، ئۆسۈپ يېتىلىش، جىنسىي ئەزا ۋە جىنسىي ئىقتىدارنىڭ يېتىلىشىنى تەڭشەش رولىغا ئىگە. سىنك يەنە لىمفا ھۈجەيرىلىرىنىڭ يىپلىق بۆلۈنۈشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ ،T ھۈجەيرىلىرىنىڭ سانى ۋە ھاياتىي كۈچىنى ئاشۇرىدۇ ،ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى ساقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم.
بۇنىڭدىن باشقا، سىنكنىڭ كەمچىل بولۇشى بىر قاتار ساغلاملىق مەسىلىلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، بۇ ئۆسۈشنىڭ توختاپ قېلىشى، ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنىڭ تۆۋەنلىشى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. شۇڭا مۇۋاپىق مىقداردا سىنك قوبۇل قىلىشقا كاپالەتلىك قىلىش ئادەم بەدىنىنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.
مەيلى سانائەت ياكى جانلىقلار ساغلاملىقى نۇقتىسىدىن قارىغاندا، سىنك بىر خىل ئىنتايىن مۇھىم ئېلېمېنت.
سىنىك ( Zn ) مېدىتسىنا ساھەسىدە كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلىدۇ ،كونكرېت تۆۋەندىكىچە:
بىئولوگىيىلىك پارچىلىنىدىغان سىنك مېتال:سىنك قېتىشمىسى بىر خىل بىئولوگىيىلىك پارچىلىنىدىغان ماتېرىيال بولۇش سۈپىتى بىلەن، مېدىتسىنا ساھەسىدە تەتقىق قىلىنىۋاتىدۇ. ماگنىي ئاساسلىق مېتاللار بىلەن سېلىشتۇرغاندا، سىنك ئاساسلىق مېتاللارنىڭ تەتقىقات ئاساسى بىر قەدەر ئاجىز، لېكىن قېتىشمىلاشتۇرۇش ۋە تەكشۈرۈش مېتودولوگىيەسىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، ئۇنىڭ تېبابەتتە ئىشلىتىلىدىغان ماتېرىياللىرى تەتقىقاتى تەدرىجىي قىزىق نۇقتىغا ئايلانماقتا.
سىنك ئاساسلىق MOFs ماتېرىيالى:بۇ خىل ماتېرىياللار بىئولوگىيەلىك سىغىشىشچانلىقى ۋە بىئولوگىيەلىك پارچىلىنىشچانلىقى ياخشى بولغاچقا، بىئومېدىتسىنا ساھەسىدە كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلىدۇ. تەتقىقاتچىلار Zn كىMOFs بىلەن باشقا داۋالاش ۋاستىلىرىنى بىرلەشتۈرۈش ئارقىلىق ،مەسىلەن ئاۋاز كۈچى بىلەن داۋالاش ۋە خىمىيەلىك داۋالاش دورىلىرىنى يۈكلەش ئارقىلىق ھەمكارلىشىپ داۋالاش ئۈنۈمىنى ئەمەلگە ئاشۇردى. بۇ ماتېرىياللار ئۇلترا ئاۋاز دولقۇنىنىڭ تەسىرىدە ئوكسىگېننى يەككە سىزىقلىق ھالەتتىكى ئوكسىگېنغا ئايلاندۇرۇپ، راك ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ياكى خوندرىئوسوما ئېلېكترونىنىڭ يەتكۈزۈلۈشى ۋە شېكەرنىڭ پارچىلىنىشىغا كاشىلا قىلىپ، مېتابولىزم سىستېمىسىنىڭ ئېنېرگىيەسىنىڭ ئاجىزلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، دورىغا چىداملىق ئاقسىل ۋە ئىسسىق شوك ئاقسىلى ( HSP70 ) نىڭ ئىپادىلىنىشىنى تورمۇزلايدۇ.
سىنك ئىيونىنىڭ كوئوردېناتلىق بىرىكمىسى:دورا ۋە خىمىيەلىك/بىئولوگىيەلىك سەزگۈ ئەزالىرىنىڭ تەسىرىدە، مۇۋاپىق لايىھەلەنگەن لىگاندنىڭ خاسلىقى لۇيىس مېتال كوئوردېناتلىق بىرىكمىسىنىڭ رولىنىڭ كۆپ خىللىقىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. بولۇپمۇ Cu ( II ) ۋە Zn ( II ) نىڭ كوئوردېناتلىق بىرىكمىلىرىنىڭ دورا ساھەسىدە قوللىنىلىشى ئىلگىرىلىمەكتە.
سىنك ئاساسلىق نانومېتىر ماتېرىياللىرى:بۇ ماتېرىياللار، مەسىلەن، ZIF-8، ZnO، ZnO2، ZnS ۋە Zn-LDH قاتارلىقلار ئوخشاش بولمىغان راك كېسەللىكلىرىنى داۋالاشتا كونكرېت قوللىنىلىدۇ، بۇلار خىمىيەلىك داۋالاش، فوتودىنامىكىلىق داۋالاش، ئاۋاز ئېنېرگىيەلىك داۋالاش، خىمىيەلىك ئېنېرگىيەلىك داۋالاش، پيېزوئېلېكترىك داۋالاش، ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ۋە گاز بىلەن داۋالاش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ ماتېرىياللارنىڭ تەسىر كۆرسىتىش مېخانىزمى ۋە ئەۋزەللىكى ئوخشاش بولمىغاچقا، راك كېسىلىنى داۋالاشنى كۆپ خىل تاكتىكا بىلەن تەمىنلىدى.
يۇقىرىقىلارنى يىغىنچاقلىغاندا، سىنك ۋە ئۇنىڭ قېتىشمىسى ۋە بىرىكمىلىرىنىڭ مېدىتسىنا ساھەسىدە قوللىنىلىشى كۆپ تەرەپلىمىلىك بولۇپ، بىئولوگىيىلىك پارچىلىنىدىغان ماتېرىياللاردىن نانومېتىر تېخنىكىسىنىڭ قوللىنىلىشىغىچە، سىنكنىڭ تەتقىقاتى ۋە قوللىنىلىشى ئۇنىڭ مېدىتسىنا ساھەسىدىكى رولىنى ئۈزلۈكسىز كېڭەيتمەكتە.
