ھەر يىلى 10-ئۆكتەبىر «دۇنيا روھىي ساغلاملىق كۈنى» بولۇپ، بۇ دۇنيا روھىي ساغلاملىق فېدېراتسىيەسى (WFMH) تەرىپىدىن دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى (WHO) نىڭ قوللىشى بىلەن 1992-يىلىدىن باشلاپ خاتىرىلىنىپ كېلىۋاتقان خەلقئارالىق خاتىرە كۈنىدۇر. بۇ كۈننى تەسىس قىلىشنىڭ ئاساسلىق مەقسىتى دۇنيا مىقياسىدا روھىي ساغلاملىق مائارىپىنى ئومۇملاشتۇرۇش، روھىي كېسەللىكلەرگە بولغان تونۇشنى يۇقىرى كۆتۈرۈش، ھەمدە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك كەمسىتىش ۋە خاتا قاراشلارنى تۈگىتىپ، ئوچۇق-ئاشكارا مۇنازىرە قىلىدىغان مۇھىت يارىتىشتىن ئىبارەت. بۇ كۈن ھەر بىر ئادەمنىڭ روھىي ساغلاملىقىغا كۆڭۈل بۆلۈش ۋە ئۇنى قوغداش ئۈچۈن ھەرىكەت قوللىنىدىغان بىر پۇرسەتتۇر.
دۇنيا روھىي ساغلاملىق كۈنى
World Mental Health Day
世界心理健康日
روھىي ساغلاملىق ھەققىدە
روھىي ساغلاملىق پەقەت روھىي كېسەللىكنىڭ بولماسلىقىنىلا كۆرسەتمەيدۇ، بەلكى ئۇ دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى ئېنىقلىما بەرگەندەك، «ھەر بىر ئىنساننىڭ ئۆز قابىلىيىتىنى تونۇپ يېتەلەيدىغان، تۇرمۇشتىكى نورمال بېسىملارغا تاقابىل تۇرالايدىغان، ئۈنۈملۈك خىزمەت قىلالايدىغان ۋە جەمئىيەتكە تۆھپە قوشالايدىغان بىر خىل ساغلام ھالەت» نى كۆرسىتىدۇ. روھىي ساغلاملىق جىسمانىي ساغلاملىققا ئوخشاشلا ئومۇمىي سالامەتلىكنىڭ ئايرىلماس بىر قىسمىدۇر، بۇ ئىككىسى بىر-بىرىگە تەسىر كۆرسىتىدۇ ۋە بىر-بىرىنى شەرت قىلىدۇ.
دۇنيا مىقياسىدا روھىي ساغلاملىق مەسىلىلىرى ئىنتايىن كەڭ تارقالغان. چۈشكۈنلۈك ، تەشۋىشلىنىش ، قوش قۇتۇپلۇق روھىي توسالغۇ ۋە ئېلىشىپ قېلىش ( schizophrenia ) قاتارلىق ئەھۋاللار مىليونلىغان كىشىنىڭ ھاياتىغا تەسىر كۆرسەتمە. بولۇپمۇ يېقىنقى يىللاردىكى يەرشارىۋى يۇقۇم، ئىقتىسادىي بېسىم ۋە ئىجتىمائىي ئۆزگىرىشلەر كىشىلەرنىڭ روھىي ساغلاملىقىغا ئېغىر خىرىسلارنى ئېلىپ كەلدى.
ئەپسۇسلىنارلىقى شۇكى، روھىي ساغلاملىق مەسىلىلىرىگە ھەمىشە كەمسىتىش ۋە خاتا چۈشەنچە ئەگىشىپ يۈرىدۇ. نۇرغۇن كىشىلەر « ئاجىز » ياكى « تەنتەك » دەپ قارىلىشتىن ئەنسىرەپ، ئۆزىنىڭ روھىي قىيىنچىلىقلىرىنى يوشۇرۇپ، ياردەم سوراشتىن باش تارتىدۇ. دۇنيا روھىي ساغلاملىق كۈنى بۇ جىمجىتلىقنى بۇزۇپ، روھىي ساغلاملىق ھەققىدىكى سۆھبەتنى نورماللاشتۇرۇشقا ۋە ياردەم تەلەپ قىلىشنىڭ ئاجىزلىقنىڭ ئەمەس، بەلكى كۈچلۈكلۈكنىڭ ۋە جاسارەتنىڭ بەلگىسى ئىكەنلىكىنى تونۇتۇشقا تىرىشىدۇ.
ھەر يىلى دۇنيا روھىي ساغلاملىق كۈنى ئۈچۈن بىر باش تېما بېكىتىلىدۇ. مەسىلەن، «روھىي ساغلاملىق ھەممىباب كىشىلىك ھوقۇقتۇر» (Mental health is a universal human right) دېگەن تېما ھەر بىر ئادەمنىڭ قەيەردە بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، ئىرقى، دىنى، جىنسى ۋە ئىقتىسادىي ئەھۋالىغا قارىماي، ئەڭ يۇقىرى سەۋىيەدىكى روھىي ساغلاملىق ئىمتىيازلىرىدىن بەھرىمەن بولۇش ھوقۇقىغا ئىگە ئىكەنلىكىنى تەكىتلەيدۇ. بۇ ھوقۇق سۈپەتلىك داۋالاش مۇلازىمىتىگە ئېرىشىش، كەمسىتىشتىن خالىي بولۇش ۋە جەمئىيەتكە تولۇق قوشۇلۇش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ھەر بىرىمىز ئۆزىمىزنىڭ ۋە باشقىلارنىڭ روھىي ساغلاملىقى ئۈچۈن بىر كىشىلىك ھەسسە قوشالايمىز. ئۆزىمىز ئۈچۈن، دائىملىق ھالدا ئۆزىمىزگە قانداق كۆيۈنۈشنى بىلىشىمىز ۋە مەشىق قىلىشىمىز كېرەك. بۇ تەڭپۇڭ ئوزۇقلىنىش، يېتەرلىك ئۇخلاش، مۇۋاپىق چېنىقىش ۋە روھىي بېسىمنى باشقۇرۇش ئۇسۇللىرىنى ئۆگىنىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. قىيىنچىلىققا يولۇققاندا، دوستلىرىمىز، ئائىلىمىزدىكىلەر ياكى كەسپىي روھىي مەسلىھەتچى بىلەن سۆزلىشىشتىن تارتىنماسلىقىمىز كېرەك.
باشقىلار ئۈچۈن بولسا، بىز ياخشى بىر تىڭشىغۇچى بولالايمىز. دوستلىرىمىز ياكى ئائىلىمىزدىكىلەر بىزگە ئۆز قەلبىنى ئاچقاندا، ئۇلارغا ھۆكۈم قىلماي، ھېسداشلىق بىلەن قۇلاق سېلىپ، ئۇلارنى قوللايدىغانلىقىمىزنى بىلدۈرۈشىمىز كېرەك. بىر ئېغىز ئىللىق سۆز ياكى ئاددىي بىر كۆڭۈل بۆلۈش قىيىنچىلىقتا قالغان بىر ئادەمگە غايەت زور تەسەللى بېرەلەيدۇ.
يېشىل لېنتا خەلقئارادا روھىي ساغلاملىققا بولغان تونۇشنىڭ سىمۋولى ھېسابلىنىدۇ. بۇ لېنتىنى تاقاش روھىي ساغلاملىق مەسىلىسىگە دۇچ كەلگەنلەرنى قوللايدىغانلىقىمىزنى ۋە كەمسىتىشكە قارشى تۇرىدىغانلىقىمىزنى ئىپادىلەيدۇ.
روھىي ساغلاملىق بىر قېتىملىق پائالىيەت ئەمەس، بەلكى ئۇزۇن مۇددەتلىك، ئۈزلۈكسىز كۆڭۈل بۆلۈشكە تېگىشلىك جەريان. كېلىڭلار، دۇنيا روھىي ساغلاملىق كۈنىدىن باشلاپ، ھەر كۈنى روھىي ساغلاملىقنى قەدىرلەيدىغان، قوغدايدىغان ۋە ئىلگىرى سۈرىدىغان بىر مۇھىت يارىتىش ئۈچۈن بىرلىكتە تىرىشايلى.
تېخىمۇ كۆپ تىببىي ساغلاملىق خاتىرە كۈنلىرى ۋە بايراملارنى چۈشەنمەكچى بولسىڭىز، تۆۋەندىكى ئادرىسنى زىيارەت قىلىڭ:
دۇنيا ساغلام كېسەل خاتىرە كۈنلىرى بايراملار تىزىملىكى
https://dohturlar.com/dunya-saghlam-kesel-xatire-kunliri-tizimliki
 تەرىپىدىن دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى (WHO) نىڭ قوللىشى بىلەن 1992-يىلىدىن باشلاپ خاتىرىلىنىپ كېلىۋاتقان خەلقئارالىق خاتىرە كۈنىدۇر. بۇ كۈننى تەسىس قىلىشنىڭ ئاساسلىق مەقسىتى دۇنيا مىقياسىدا روھىي ساغلاملىق مائارىپىنى ئومۇملاشتۇرۇش، روھىي كېسەللىكلەرگە بولغان تونۇشنى يۇقىرى كۆتۈرۈش، ھەمدە ئۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك كەمسىتىش ۋە خاتا قاراشلارنى تۈگىتىپ، ئوچۇق-ئاشكارا مۇنازىرە قىلىدىغان مۇھىت يارىتىشتىن ئىبارەت. بۇ كۈن ھەر بىر ئادەمنىڭ روھىي ساغلاملىقىغا كۆڭۈل بۆلۈش ۋە ئۇنى قوغداش ئۈچۈن ھەرىكەت قوللىنىدىغان بىر پۇرسەتتۇر.){kind=link}