تۆۋەندىكى مۈچە (پۇت) تېرە نېرۋىسى ۋە يۈزە ۋىنالىرىنىڭ ئاناتومىيىسى

تۆۋەندىكى مۈچە (پۇت) تېرە نېرۋىسى ۋە يۈزە ۋىنالىرىنىڭ ئاناتومىيىلىك قۇرۇلمىسى ۋە تەپسىلىي ئورۇنلىشىشى

ئىنسان بەدىنىنىڭ تۆۋەندىكى مۈچىسى (پۇت قىسمى) مۇرەككەپ قان ئايلىنىش ۋە نېرۋا تورىغا ئىگە بولۇپ، بولۇپمۇ يۈزە قەۋەتتىكى تېرە نېرۋىلىرى ۋە ۋىنالار كىلىنىكىلىق تەكشۈرۈش ۋە داۋالاشتا ئىنتايىن مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ. بۇ سىستېما بەدەننىڭ تېرە سەزگۈسىنى يەتكۈزۈش ۋە يۈزە قىسىمدىكى قاننى يۈرەككە قايتۇرۇش ۋەزىپىسىنى ئۆتەيدۇ. تىببىي نۇقتىدىن ئالغاندا، ۋىنا ئوكۇلى ئۇرۇش، يوشۇرۇن ۋىنا ئوپېراتسىيىسى ۋە نېرۋا توسۇش قاتارلىق مەشغۇلاتلاردا بۇ قۇرۇلمىلارنىڭ ئورنىنى ئېنىق بىلىش تەلەپ قىلىنىدۇ.

بۇ ماقالىدە، بىز تۆۋەندىكى مۈچىنىڭ ئالدى ۋە ئارقا تەرىپىدىكى تېرە نېرۋىلىرى ھەمدە يۈزە ۋىنالىرىنىڭ ئورۇنلىشىشىنى تەپسىلىي تونۇشتۇرىمىز. رەسىمدىكى ئاناتومىيىلىك بەلگىلەر ئارقىلىق، سىز چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا، يوتا نېرۋىسى ۋە باشقا مۇھىم تارماقلارنىڭ يۆنىلىشىنى ئېنىق چۈشىنەلەيسىز. بۇ مەزمۇنلار تىببىي ئىنستىتۇت ئوقۇغۇچىلىرى، تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرلىرى ۋە ئاناتومىيە ھەۋەسكارلىرى ئۈچۈن قىممەتلىك پايدىلىنىش ماتېرىيالى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ.

رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى

1. تۆۋەندىكى مۈچە تېرە نېرۋا ۋە يۈزە ۋىنالىرى ( Cutaneous Nerves and Superficial Veins of Lower Limb | 下肢的皮神经和浅静脉 )
تۆۋەندىكى مۈچىنىڭ يۈزە ئاناتومىيىسى ئاساسلىقى تېرە ئاستىدىكى ماي قەۋىتىدە تورلاشقان نېرۋا ۋە قان تومۇرلاردىن تەركىب تاپىدۇ. بۇ سىستېمىدا چوڭ ۋە كىچىك يوشۇرۇن ۋىنالار قاننى ئاساسلىق يىغىپ يۇقىرىغا توشۇيدىغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ يېنىدا ھەرخىل تېرە نېرۋىلىرى ھەمراھ بولۇپ ماڭىدۇ. بۇ قىسىمنىڭ ساغلاملىقى پۇت ئىششىقى، ۋىنا كېڭىيىش ۋە تېرە سەزگۈسىنىڭ نورمال بولۇشى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، كىلىنىكىدا كۆپ ئۇچرايدىغان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ ئاساسلىق مەنبەسى ھېسابلىنىدۇ. بۇ ئومۇمىي تېما ئاستىدا بىز پۇتنىڭ ئالدى ۋە ئارقا تەرىپىدىكى بارلىق يۈزە قۇرۇلمىلارنى تەھلىل قىلىمىز.

2. تۆۋەندىكى مۈچە تېرە نېرۋا ۋە يۈزە ۋىنالىرى ئالدى تەرەپ كۆرۈنۈشى ( Anterior View of Cutaneous Nerves and Superficial Veins of Lower Limb | 下肢的皮神经和浅静脉前面观 )
بۇ بۆلەكتە پۇتنىڭ ئالدى تەرىپى، يەنى يوتىنىڭ ئالدى قىسمى، تىز، پاقالچاقنىڭ ئالدى تەرىپى ۋە پۇت دۈمبىسىدىكى تومۇر ۋە نېرۋىلار كۆرسىتىلىدۇ. بۇ يەردىكى ئەڭ گەۋدىلىك قۇرۇلما پۇت دۈمبىسىدىن باشلىنىپ يوتىنىڭ تۈۋىگىچە سوزۇلغان «چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا» بولۇپ، ئۇ يوتا نېرۋىسىنىڭ تېرە تارماقلىرى بىلەن يېقىن مۇناسىۋەتتە بولىدۇ. شۇنداقلا، بەل ۋە قۇيمۇچ chigish (plexus) لىرىدىن كەلگەن نېرۋىلارنىڭ تېرىگە تارقىلىشى بۇ كۆرۈنۈشتە ئېنىق ئىپادىلىنىدۇ. ئالدى تەرەپتىكى بۇ تومۇرلار ئوكۇل ئۇرۇش ۋە يۈرەككە كۆۋرۈك سېلىش ئوپېراتسىيىلىرىدە ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.

3. قورساق تېمى يۈزە ۋىناسى ( Superficial epigastric vein | 腹壁浅静脉 )
بۇ ۋىنا قورساقنىڭ تۆۋەنكى قىسمىدىكى تېرە ئاستىدىن قان يىغىپ، تۆۋەنگە قاراپ ماڭىدۇ. ئۇ ئادەتتە يوتىنىڭ ئۈستۈنكى قىسمىدا چوڭ يوشۇرۇن ۋىناغا ياكى يوتا ۋىناسىغا قۇيۇلىدۇ.

4. يانپاش – قورساق ئاستى نېرۋا ( Iliohypogastric nerve | 髂腹下神经 )
بۇ نېرۋا بەل chigish (plexus) دىن چىقىپ، يانپاشنىڭ يۇقىرىقى قىسمى ۋە قورساقنىڭ تۆۋەنكى قىسمىدىكى تېرىنى تەمىنلەيدۇ. ئۇ ئاساسلىقى تېرە سەزگۈسىگە مەسئۇل بولۇپ، يوتىنىڭ ئەڭ يۇقىرى قىسمىغا جايلاشقان.

5. ئەۋرەت سىرتقى ۋىناسى ( External pudendal veins | 阴部外静脉 )
بۇ ۋىنالار تاشقى جىنسىي ئەزالار رايونىدىن قاننى يىغىپ، يوتىنىڭ ئىچكى تەرىپىگە قاراپ ماڭىدۇ. ئۇلار چوڭ يوشۇرۇن ۋىنانىڭ ئەڭ ئۈستۈنكى قىسمىغا كېلىپ قوشۇلىدۇ.

6. چوڭ يوشۇرۇن ۋىناسى ( Great saphenous vein | 大隐静脉 )
ئادەم بەدىنىدىكى ئەڭ ئۇزۇن يۈزە ۋىنا بولۇپ، پۇت دۈمبىسىدىن باشلىنىپ پۈتۈن پۇتنىڭ ئىچكى تەرىپى بويلاپ يۇقىرىغا ماڭىدۇ. كىلىنىكىدا ۋىنا ئوكۇلى ئۇرۇش ۋە يۈرەك ئوپېراتسىيىسى ئۈچۈن تومۇر ئېلىشتا ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان تومۇر.

7. يوتا ئىچكى تەرەپ ۋىناسى ( Medial femoral vein / Medial superficial tributaries | 股内侧静脉 )
بۇ يەردە يوتىنىڭ ئىچكى تەرىپىدىكى يۈزە ۋىنا تارماقلىرى كۆزدە تۇتۇلغان بولۇپ، ئۇلار تېرە ئاستىدىكى قاننى يىغىپ چوڭ يوشۇرۇن ۋىناغا قۇيىدۇ. ئۇلار يوتىنىڭ ئىچكى تەرەپ تېرىسىنىڭ qan ئايلىنىشىغا ياردەم بېرىدۇ.

8. يېپىق تۆشۈك نېرۋا ( Obturator nerve | 闭孔神经 )
بۇ نېرۋىنىڭ تېرە شېخى يوتىنىڭ ئىچكى تەرەپ ئوتتۇرا قىسمىدىكى تېرىنىڭ سەزگۈسىنى تەمىنلەيدۇ. گەرچە ئۇ ئاساسەن ھەرىكەت نېرۋىسى بولسىمۇ، يۈزە قىسىمدا كىچىك بىر رايوننىڭ سەزگۈسىگە مەسئۇل بولىدۇ.

9. لىپەك تۆۋەنكى شېخى ( Infrapatellar branch | 膑下肢 )
بۇ يوشۇرۇن نېرۋىنىڭ (Saphenous nerve) بىر تارمىقى بولۇپ، تىز قاپىقىنىڭ ئاستىنقى تەرىپىدىكى تېرىگە تارقىلىدۇ. ئۇ تىزنىڭ ئالدى-تۆۋەن قىسمىدىكى سەزگۈنى ئۆتكۈزىدۇ.

10. يوشۇرۇن نېرۋا ( Saphenous nerve | 隐神经 )
يوتا نېرۋىسىنىڭ ئەڭ ئۇزۇن تېرە شېخى بولۇپ، چوڭ يوشۇرۇن ۋىناغا ھەمراھ بولۇپ پاقالچاقنىڭ ئىچكى تەرىپىگە چۈشىدۇ. ئۇ پاقالچاق ۋە پۇتنىڭ ئىچكى تەرىپىدىكى تېرە سەزگۈسىنى باشقۇرىدۇ.

11. چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا ( Great saphenous vein | 大隐静脉 )
(رەسىمدە ئاستىنقى قىسمى بەلگىلەنگەن) پاقالچاق قىسمىدىكى چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا بولۇپ، پۇتنىڭ ئىچكى تەرىپىدىن يۇقىرىغا قاراپ ماڭىدۇ. ئۇ پاقالچاقنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى يۈزە قان ئايلىنىشىنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

12. پۇت دۈمبە ئىچكى تەرەپ تېرە نېرۋا ( Medial dorsal cutaneous nerve | 足背内侧皮神经 )
بۇ نېرۋا يان پاقالچاق يۈزە نېرۋىسىنىڭ تارمىقى بولۇپ، پۇت دۈمبىسىنىڭ ئىچكى تەرىپى ۋە چوڭ بارماق ئەتراپىدىكى تېرىنى تەمىنلەيدۇ. ئۇ پۇتنىڭ ئۈستۈنكى قىسمىدىكى سەزگۈ ئۈچۈن مۇھىم.

13. پۇت دۈمبە ۋىنا تورى ( Dorsal venous arch of foot | 足背静脉网 )
پۇت دۈمبىسىدىكى كىچىك ۋىنالارنىڭ ئۆزئارا تۇتىشىشىدىن ھاسىل بولغان تورسىمان قۇرۇلما. بۇ يەردىن چوڭ ۋە كىچىك يوشۇرۇن ۋىنالار باشلىنىدۇ.

14. يان پاقالچەك چوڭقۇر نېرۋا ( Deep peroneal nerve / Deep fibular nerve | 腓深神经 )
بۇ نېرۋا ئاساسەن مۇسكۇللارنى باشقۇرسىمۇ، پۇت دۈمبىسىدە بىرىنچى ۋە ئىككىنچى بارماق ئارىسىدىكى كىچىك بىر تېرە رايونىنى تەمىنلەيدۇ. ئۇ پۇت دۈمبىسىنىڭ چوڭقۇر قاتلىمىدىن يۈزەگە چىقىدۇ.

15. پۇت دۈمبە سىرتقى تەرەپ تېرە نېرۋىسى ( Lateral dorsal cutaneous nerve | 足背外侧皮神经 )
بۇ يان پاقالچاق نېرۋىسىنىڭ (Sural nerve) داۋامى بولۇپ، پۇت دۈمبىسىنىڭ ئەڭ سىرتقى قىسمى ۋە كىچىك بارماق تەرەپتىكى تېرىنى تەمىنلەيدۇ. ئۇ پۇتنىڭ سىرتقى قىرىنى بويلاپ ماڭىدۇ.

16. پۇت دۈمبە ئوتتۇرا تېرە نېرۋىسى ( Intermediate dorsal cutaneous nerve | 足背中间皮神经 )
يان پاقالچاق يۈزە نېرۋىسىنىڭ بىر تارمىقى بولۇپ، پۇت دۈمبىسىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى تېرىگە تارقىلىدۇ. ئۇ ئۈچىنچى ۋە تۆتىنچى بارماقلارنىڭ تېرە سەزگۈسىگە مەسئۇل.

17. يان پاقالچەك يۈزە نېرۋا ( Superficial peroneal nerve / Superficial fibular nerve | 腓浅神经 )
پاقالچاقنىڭ سىرتقى تەرىپىدىكى مۇسكۇللار ئارىسىدىن چىقىپ، پۇت دۈمبىسىگە قاراپ ماڭىدۇ. ئۇ پاقالچاقنىڭ تۆۋەنكى سىرتقى قىسمى ۋە پۇت دۈمبىسىنىڭ كۆپ قىسىم تېرىسىنى نېرۋا بىلەن تەمىنلەيدۇ.

18. يوتا نېرۋا ئالدى تېرە شېخى ( Anterior cutaneous branches of femoral nerve | 股神经前皮支 )
بۇ نېرۋىلار يوتىنىڭ ئالدى تەرىپىدىكى تېرە ئاستىغا تارقىلىپ، تىزغىچە بولغان ئارىلىقتىكى تېرە سەزگۈسىنى ئالىدۇ. ئۇلار يوتىنىڭ ئالدى قىسمىدىكى ئاساسلىق سەزگۈ نېرۋىلىرىدۇر.

19. يوتا سىرتقى ۋىنا ( Lateral femoral vein / Lateral tributaries | 股外侧静脉 )
يوتىنىڭ سىرتقى تەرىپىدىكى يۈزە ۋىنا تارماقلىرى بولۇپ، قاننى يىغىپ ئاخىرىدا چوڭ يوشۇرۇن ۋىناغا قوشۇلىدۇ. رەسىمدە بۇ يوتىنىڭ يان تەرىپىدىكى تېرە ئاستى تومۇرلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

20. يوتا سىرتقى تېرە نېرۋا ( Lateral femoral cutaneous nerve | 股外侧皮神经 )
بۇ نېرۋا يوتىنىڭ سىرتقى يان تەرىپىدىكى تېرىنىڭ سەزگۈسىنى بىۋاسىتە باشقۇرىدۇ. كىلىنىكىدا بۇ نېرۋا قىسىلىپ قالسا، يوتىنىڭ سىرتى ئۇيۇشۇپ ئاغرىيدىغان كېسەللىك كېلىپ چىقىدۇ.

21. يانپاشنى ئايلانغۇچى يۈزە ۋىنا ( Superficial circumflex iliac vein | 旋髂浅静脉 )
يانپاش سۆڭىكىنىڭ قىرىغا يېقىن جايدىن قاننى يىغىپ، يوتىنىڭ يۇقىرىقى قىسمىغا قاراپ ماڭىدۇ. ئۇ چوڭ يوشۇرۇن ۋىنانىڭ يۇقىرىقى بۆلىكىگە قۇيۇلىدىغان مۇھىم تارماق.

22. تۆۋەندىكى مۈچە تېرە نېرۋا ۋە يۈزە ۋىنالىرى ئارقا كۆرۈنۈشى ( Posterior View of Cutaneous Nerves and Superficial Veins of Lower Limb | 下肢的皮神经和浅静脉后面观 )
پۇتنىڭ ئارقا تەرىپى ساغرا، يوتىنىڭ ئارقىسى ۋە پاقالچاقنىڭ ئارقا قىسمىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ بۆلەكتىكى ئەڭ مۇھىم ۋىنا «كىچىك يوشۇرۇن ۋىنا» بولۇپ، ئۇ پاقالچاقنىڭ ئارقا تەرىپىدە ئورۇنلاشقان. نېرۋا جەھەتتىن ئېيتقاندا، ساغرا نېرۋىلىرى ۋە يوتا ئارقا تېرە نېرۋىلىرى بۇ رايوننىڭ سەزگۈسىنى تەمىنلەيدۇ. بۇ كۆرۈنۈشتىكى قۇرۇلمىلار بەل ئاغرىقىنىڭ پۇتقا تارقىلىشى ۋە يان پاقالچاق نېرۋىسى (Sural nerve) زەخمىلىنىشىنى چۈشىنىشتە ئاچقۇچلۇق رول ئوينايدۇ.

23. ساغرا يۇقارىقى تېرە نېرۋىسى ( Superior clunial nerves | 臀上皮神经 )
بەل نېرۋىلىرىنىڭ ئارقا تارماقلىرىدىن كەلگەن بولۇپ، ساغرىنىڭ يۇقىرىقى قىسمىدىكى تېرىگە تارقىلىدۇ. ئۇلار بەل قىسمىدىن ساغرىغا ئۆتىدىغان سەزگۈنى يەتكۈزىدۇ.

24. يوتا سىرتقى تەرەپ تېرە نېرۋىسى ( Lateral femoral cutaneous nerve | 股外侧皮神经 )
(ئارقا كۆرۈنۈشتە) بۇ نېرۋا يوتىنىڭ سىرتقى تەرىپىنى ئوراپ ئارقا تەرەپكىمۇ ئازراق ئۆتىدۇ. ئۇ يوتىنىڭ يان تەرىپىنىڭ كەڭ دائىرىلىك سەزگۈسىگە مەسئۇل.

25. يان پاقالچاق سىرتقى تەرەپ تېرە نېرۋا ( Lateral sural cutaneous nerve | 腓肠外侧皮神经 )
بۇ ئومۇمىي يان پاقالچاق نېرۋىسىدىن ئايرىلىپ چىقىپ، پاقالچاقنىڭ سىرتقى ۋە ئارقا تەرەپ يۇقىرىقى قىسمىدىكى تېرىنى تەمىنلەيدۇ. ئۇ پاقالچاقنىڭ سىرتىدىكى سەزگۈنى ئالىدۇ.

26. يان پاقالچاق نېرۋا قاتناش شېخى ( Peroneal communicating branch | 腓神经交通支 )
بۇ تارماق يان پاقالچاق سىرتقى تەرەپ تېرە نېرۋىسى بىلەن يان پاقالچاق ئىچكى تەرەپ تېرە نېرۋىسىنى تۇتاشتۇرىدۇ. ئۇ ئادەتتە پاقالچاقنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدا ئورۇنلىشىدۇ.

27. يان پاقالچاق نېرۋا ( Sural nerve | 腓肠神经 )
پاقالچاقنىڭ ئارقا تەرىپىدىكى مۇھىم نېرۋا بولۇپ، كىچىك يوشۇرۇن ۋىنا بىلەن بىللە تۆۋەنگە ماڭىدۇ. ئۇ پاقالچاقنىڭ تۆۋەنكى ئارقا قىسمى ۋە پۇتنىڭ سىرتقى قىرىنىڭ سەزگۈسىنى تەمىنلەيدۇ.

28. كىچىك يوشۇرۇن ۋىنا ( Small saphenous vein | 小隐静脉 )
پۇتنىڭ سىرتقى تەرىپىدىن باشلىنىپ، پاقالچاقنىڭ ئارقا تەرىپىنىڭ ئوتتۇرىسى بىلەن يۇقىرىغا چىقىدۇ. ئۇ ئادەتتە تىزنىڭ ئارقىسىدىكى (popliteal) ۋىناغا قۇيۇلىدۇ.

29. يان پاقالچاق ئىچكى تەرەپ تېرە نېرۋا ( Medial sural cutaneous nerve | 腓肠内侧皮神经 )
تىز ئارقا نېرۋىسىدىن (Tibial nerve) ئايرىلىپ چىقىپ، پاقالچاقنىڭ ئارقا-ئوتتۇرا قىسمىغا چۈشىدۇ. ئۇ كېيىنچە يان پاقالچاق نېرۋىسىنى ھاسىل قىلىشقا قاتنىشىدۇ.

30. چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا ( Great saphenous vein | 大隐静脉 )
(ئارقا كۆرۈنۈشتە) يوتىنىڭ ئىچكى تەرىپىدە كۆرۈنىدىغان قىسمى بولۇپ، ئارقا تەرەپتىكى بەزى تارماقلارنىمۇ قوبۇل قىلىدۇ. ئۇ پۇتنىڭ ئالدى ۋە ئىچكى قىسمىنىڭ ئاساسلىق ۋىناسى بولسىمۇ، ئارقا تەرەپتىن كۆرگىلى بولىدۇ.

31. يوتا ئارقا تېرە نېرۋا ( Posterior femoral cutaneous nerve | 骨后皮神经 )
ئىزاھات: خەنزۇچىدىكى «骨» (سۆڭەك) بەلكىم «股» (يوتا) سۆزىنىڭ خاتا يېزىلىشى بولۇشى مۇمكىن، توغرىسى «Posterior femoral cutaneous nerve».
بۇ نېرۋا يوتىنىڭ ئارقا تەرىپىنىڭ ئوتتۇرىسى بويلاپ تىزغىچە چۈشىدۇ. ئۇ ساغرىنىڭ ئاستى ۋە يوتىنىڭ ئارقا تەرىپىدىكى تېرىنىڭ سەزگۈسىگە مەسئۇل.

32. ساغرا تۆۋەنكى تېرە نېرۋا ( Inferior clunial nerves | 臀下皮神经 )
يوتا ئارقا تېرە نېرۋىسىنىڭ تارماقلىرى بولۇپ، ساغرىنىڭ تۆۋەنكى قىسمىدىكى تېرىگە قايتىپ چىقىدۇ. ئۇ ساغرا بىلەن يوتىنىڭ تۇتاشقان جايىدىكى تېرە سەزگۈسىنى تەمىنلەيدۇ.

33. ساغرا ئوتتۇرا تېرە نېرۋا ( Middle clunial nerves | 臀中皮神经 )
قۇيمۇچ سۆڭەك نېرۋىلىرىنىڭ تارماقلىرى بولۇپ، ساغرىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىكى تېرىگە تارقىلىدۇ. ئۇلار ساغرىنىڭ مەركىزىي قىسمىنىڭ سەزگۈسىنى ئالىدۇ.

تۆۋەندىكى مۈچە يۈزە ئاناتومىيىسىنىڭ كىلىنىكىلىق ئەھمىيىتى

تۆۋەندىكى مۈچىنىڭ تېرە نېرۋا ۋە يۈزە ۋىنا سىستېمىسى كىلىنىكىلىق دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. بىرىنچىدىن، ۋىنا كېسەللىكلىرى (Varicose Veins) كۆپىنچە چوڭ ۋە كىچىك يوشۇرۇن ۋىنالارنىڭ قاپاقچىلىرى بۇزۇلۇشىدىن كېلىپ چىقىدۇ. يۇقىرىدىكى رەسىمدە كۆرسىتىلگەن چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا (Great Saphenous Vein) نىڭ يۆنىلىشىنى ئېنىق بىلىش، ۋىنا كېڭىيىش ئوپېراتسىيىسى ياكى لازېرلىق داۋالاش ئېلىپ بارغاندا تومۇرنى توغرا تېپىشقا ياردەم بېرىدۇ.

ئىككىنچىدىن، نېرۋا زەخمىسى ۋە دىئاگنوز: يان پاقالچاق نېرۋىسى (Sural nerve) ياكى يوشۇرۇن نېرۋا (Saphenous nerve) يۈزە قەۋەتكە ناھايىتى يېقىن بولغاچقا، تاشقى زەخمىلىنىشكە ئاسان ئۇچرايدۇ. مەسىلەن، پۇت سۇنغاندا ياكى ئوپېراتسىيە جەريانىدا بۇ نېرۋىلار زەخمىلەنسە، بىمارنىڭ پۇت دۈمبىسى ياكى پاقالچاق تېرىسىدە سېزىش ئىقتىدارى يوقىلىشى ياكى سانجىپ ئاغرىش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ. يوتا سىرتقى تېرە نېرۋىسىنىڭ (Lateral femoral cutaneous nerve) قىسىلىشى «كىيىم-كېچەك ئىشتان بەلۋېغى بەك چىڭ بولۇش» سەۋەبىدىن كېلىپ چىقىدىغان «يوتا سىرتقى تېرە نېرۋا ياللۇغى» (Meralgia paresthetica) نى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

ئۈچىنچىدىن، ناركوز ۋە ئاغرىق توختىتىش: پۇت ئوپېراتسىيىلىرىدە، دوختۇرلار بەزىدە پۈتۈن بەدەننى مەست قىلىشنىڭ ئورنىغا، يەرلىك نېرۋا توسۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىدۇ. مەسىلەن، يوتا نېرۋىسى ياكى يوشۇرۇن نېرۋىنى توسۇش ئارقىلىق، بىمارنىڭ ئاغرىقىنى ئۈنۈملۈك پەسەيتكىلى بولىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن نېرۋىلارنىڭ يۈزە قىسىمدىكى ئورنى ۋە تارقىلىش دائىرىسىنى پىششىق بىلىش كېرەك.

تۆتىنچىدىن، يۈرەك كۆۋرۈك ئوپېراتسىيىسى: چوڭ يوشۇرۇن ۋىنا بەدەندىكى ئەڭ ئۇزۇن ۋە ساغلام تومۇرلارنىڭ بىرى بولۇپ، يۈرەك تاجىسىمان ئارتېرىيە قېتىشىش كېسىلى بار بىمارلارغا كۆۋرۈك سېلىش (Bypass surgery) ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ. تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرى پۇتنىڭ ئىچكى تەرىپىدىن بۇ ۋىنانى ئاجرىتىپ ئېلىشتا، ئۇنىڭغا ھەمراھ بولغان يوشۇرۇن نېرۋىنى زەخمىلەندۈرۈپ قويماسلىققا ئالاھىدە دىققەت قىلىشى كېرەك.

خۇلاسىلىگەندە، تۆۋەندىكى مۈچىنىڭ تېرە نېرۋا ۋە يۈزە ۋىنالىرىنىڭ خەرىتىسى، ئاددىي بىر رەسىم بولۇپلا قالماستىن، بەلكى كىلىنىكىلىق ئەمەلىيەتتە بىمارلارنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە داۋالاش ئۈنۈمىگە كاپالەتلىك قىلىدىغان مۇھىم قوللانمىدۇر. بۇ قۇرۇلمىلارنى چۈشىنىش، مەيلى كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى پۇت ئاسراش بولسۇن ياكى كەسپىي داۋالاش بولسۇن، ئوخشاشلا مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.