زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى مېدىتسىنا ساھەسىدە مەخسۇس زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنى تەتقىق قىلىدىغان ۋە داۋالايدىغان بۆلۈم. بۇ بۆلۈم يېنىك دەرىجىدىكى زىيادە سەزگۈرلۈك ئالامەتلىرىدىن تارتىپ ئېغىر دەرىجىدىكى ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسەللىكلىرىگىچە بولغان كەڭ دائىرىلىك كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇش ۋە ئۇنى باشقۇرۇشقا مەسئۇل بولىدۇ. زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىنىڭ بولۇپمۇ زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقى جەھەتتىكى ماھىيىتى ۋە داۋالاش ئۇسۇلىنى چۈشىنىش بىمارلارنىڭ سالامەتلىكىنى تېخىمۇ ياخشى باشقۇرۇشىغا ياردەم بېرىدۇ.
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىنىڭ ئاساسلىق ۋەزىپىسى بىمارنىڭ ھەر خىل زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى پەرقلەندۈرۈشى ۋە باشقۇرۇشىغا ياردەم بېرىشتۇر. دوختۇر بۇ ساھەدە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ مۇرەككەپ مېخانىزمىنى چوڭقۇر چۈشىنىپ، خاسلاشقان داۋالاش لايىھەسى بىلەن تەمىنلىيەلەيدۇ. مەيلى دائىم كۆرۈلىدىغان گۈل چېڭى زىيادە سېزىمچانلىقى بولسۇن ياكى تېخىمۇ مۇرەككەپ ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېتلىق كېسەللىكلىرى بولسۇن، زىيادە سېزىمچانلىق ئىممۇنىتېت بۆلۈمى بىمارلارغا دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاشتىكى ئاچقۇچلۇق بۆلۈم ھېسابلىنىدۇ.
ئۇيغۇرچە ئىسمى: زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى
ئىنگىلىزچە ئىسمى: Allergy and immunology department
تۈركچە ئىسمى: Alerji ve immünoloji bölümü
خەنزۇچە ئىسمى: 过敏免疫科
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر ھەر خىل تىپتىكى زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ كېسەللىكلەرنى چۈشىنىش كېسەللىك ئالامەتلىرىنى پەرقلەندۈرۈپ، مۇۋاپىق داۋالاش ئۈستىدە ئىزدىنىشكە پايدىلىق. دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
زىيادە سەزگۈرلۈك بۇرۇن ياللۇغى ( Allergic Rhinitis ) : مۇھىتتىكى زىيادە سەزگۈرلۈك مەنبەسى مەسىلەن گۈل چېڭى، توزانسىمان سالجا ياكى ئەرمەك ھايۋانلارنىڭ تۈكى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، كېسەللىك ئالامىتى چۈشكۈرۈش، بۇرنىدىن سۇ ئېقىش ۋە كۆز قىچىشىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
زىققا ( Asthma ) : نەپەس يولىغا تەسىر كۆرسىتىدىغان بىر خىل ئاستا خاراكتېرلىك كېسەل بولۇپ ،كېسەللىك ئالامىتى ھارسىراش ، يۆتىلىش ، نەپەس قىيىنلىشىش ۋە دېمى سىقىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
يېمەكلىك رېئاكسىيە قىلىش ( Food Allergies ) : ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئالاھىدە يېمەكلىكلەرگە مەسىلەن قاتتىق پوستلۇق مېۋە، كالا سۈتى ياكى دېڭىز مەھسۇلاتلىرىغا زىيادە ئىنكاس قايتۇرغاندا، كېسەللىك ئالامەتلىرى مەسىلەن ئەسۋە چىقىش، قۇسۇش ۋە رېئاكسىيە خاراكتېرلىك شوك بولۇشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېتلىق كېسەللىكلەر ( Autoimmune Diseases ) : مەسىلەن قىزىل داغلىق بۆرە چاقىسى، رېماتوئىدلىق بوغۇم ياللۇغى قاتارلىقلار ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئۆز بەدەن توقۇلمىلىرىغا ھۇجۇم قىلغاندا، ئاستا خاراكتېرلىك ياللۇغ ۋە توقۇلمىلارنىڭ زەخىملىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسىلى ( Immunodeficiency Disorders ) : تۇغما ۋە ئېرىشمە ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈكىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، مەسىلەن ئەيدىز كېسىلى ( AIDS ) ۋە تۇغما ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسىلى.
باشقا مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەر…
قايسى ئالامەتلەر كۆرۈلگەندە زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمىگە كۆرۈنۈش كېرەك؟
ئەگەر بىماردا تەكرار ياكى ئېغىر زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى ياكى ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئىقتىدارى بۇزۇلۇش ئالامەتلىرى كۆرۈلسە، زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمىگە بېرىپ دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاشنى ئويلىشىش كېرەك. بۇ كېسەللىك ئالامەتلىرىنى بالدۇر پەرقلەندۈرگەندە كېسەللىكنىڭ يەنىمۇ يامانلىشىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ. تۆۋەندىكى كېسەللىك ئالامەتلىرىنى داۋالىتىشقا توغرا كېلىشى مۇمكىن :
ئاستا خاراكتېرلىك ياكى پەسىل خاراكتېرلىك زىيادە سەزگۈرلۈك ئالامەتلىرى : مەسىلەن، چۈشكۈرۈش، بۇرنىدىن سۇ ئېقىش، كۆزى قىچىشىش ياكى قىزىرىپ ئىششىش.
نەپەس يولى كېسەللىك ئالامەتلىرى : مەسىلەن، داۋاملىق ھاسىراش ، يۆتىلىش ياكى نەپەس قىيىنلىشىش ، بۇ كېسەللىك ئالامەتلىرى زىققا ياكى زىيادە سەزگۈرلۈك بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن.
تېرىدىكى كېسەللىك ئالامەتلىرى : مەسىلەن، يەلتاشما، ھۆل تەمرەتكە ياكى باشقا سەۋەبى ئېنىق بولمىغان ئەسۋە، بۇ كېسەللىك ئالامەتلىرى تېرىنىڭ زىيادە سېزىمچانلىقى ياكى ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدا مەسىلە بارلىقىنى ئىپادىلىشى مۇمكىن.
يېمەكلىك رېئاكسىيەسى : مەسىلەن، بەزى يېمەكلىكلەرنى يېگەندىن كېيىن ئاشقازان – ئۈچەي يولى كېسەللىك ئالامەتلىرى، نەپەس قىيىنلىشىش ياكى تېرە رېئاكسىيەسى كۆرۈلىدۇ.
تەكرار يۇقۇملىنىش : ئەگەر دائىم كۆرۈلىدىغان ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك ئالامەتلىرى بولسا، بىمار تەكرار يۇقۇملىنىشى ياكى سالامەتلىكى ئەسلىگە كېلىشى ئاستا بولۇشى مۇمكىن.
باشقا مۇناسىۋەتلىك ئالامەتلەر…
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى ئامبۇلاتورىيەسى مەسئۇلىيىتى
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىنىڭ ئامبولاتورىيە مەسئۇلىيىتى بولسا بىمارلارغا ئومۇميۈزلۈك دىئاگنوز قويۇش، داۋالاش ۋە بىمارلارغا تەربىيە بېرىش، بىمارلارنىڭ زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى باشقۇرۇشىغا ياردەم بېرىشتۇر. دوختۇرلار ئادەتتە كېسەللىك تارىخىنى تەپسىلىي سوراش، بەدەن تەكشۈرۈش ۋە ئالاھىدە دىياگنوز قويۇش سىنىقى ئارقىلىق كېسەللىكنىڭ تۈرى ۋە ئېغىرلىق دەرىجىسىنى بېكىتىدۇ.
ئامبۇلاتورىيە مەسئۇلىيىتى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
كېسەللىكلەرنى تاللاپ تەكشۈرۈش ۋە دىئاگنوز قويۇش : گۇمانىي زىيادە سەزگۈرلۈك ياكى ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسىلى بار بىمارلارنى دەسلەپكى قەدەمدە باھالاش، كېسەللىك تارىخىنى سوراش ۋە سالامەتلىك تەكشۈرتۈشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ئانافىلاكتوگېننى تەكشۈرۈش : مەسىلەن، تېرىگە پۇنكىسىيە قىلىش تەجرىبىسى ۋە قان تەكشۈرۈش ئارقىلىق بىمارغا قايسى ماددىلارنىڭ رېئاكسىيە قىلىدىغانلىقىنى ئېنىقلاشقا ئىشلىتىلىدۇ.
داۋالاش پىلانى تۈزۈش : دىئاگنوز نەتىجىسىگە ئاساسەن، بىمارغا خاس داۋالاش پىلانى تۈزۈش، دورا، ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ئۇسۇلى ياكى تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ئۆزگەرتىشنى ئۆز ئىچىگە ئېلىشى مۇمكىن.
بىمارلارنى تەربىيەلەش ۋە مەسلىھەت بېرىش : بىمارلار ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە تاۋابىئاتلىرىنى كېسەللىكلەرنى باشقۇرۇش، ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى ۋە ئۆزىنى كۈتۈشكە ئالاقىدار ئۇچۇرلار بىلەن تەمىنلەپ، ئۇلارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا تېخىمۇ ياخشى تاقابىل تۇرۇشىغا ياردەم بېرىش كېرەك.
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلەر بۆلۈمىدە كۆرۈلىدىغان جىددىي كېسەللىكلەر
جىددىي كېسەللىكلەرنى داۋالاش زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىدىمۇ مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ، چۈنكى بەزى زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى ۋە ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى تېز سۈرئەتتە تەرەققىي قىلىپ ھاياتىغا خەۋپ يەتكۈزىدىغان ئەھۋالغا ئايلىنىپ قېلىشى مۇمكىن. بۇ جىددىي ئەھۋاللارنى بىلىۋېلىش ئارقىلىق كېسەللىك ئالامەتلىرى كۆرۈلگەندە ۋاقتىدا داۋالاش ۋەيا ياردەم تەلەپ قىلىشقا ئىنتايىن پايدىلىق.
مەزكۇر بۆلۈمدىكى جىددىي داۋالاشقا كېرەكلىك بولغان ئالامەتلەر ۋە كېسەللىكلەر تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
ئاللېرگىيىلىك شوك ( Anaphylaxis ) : بىر خىل ئېغىر بولغان، يوشۇرۇن جانغا زامىن بولىدىغان پۈتۈن بەدەن خاراكتېرلىك ئاللېرگىيىلىك رېئاكسىيە بولۇپ، نەپەس قىيىنلىشىش، قان بېسىمى تۆۋەنلەش ۋە ئەس – ھوشىنى يوقىتىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، ئادەتتە يېمەكلىك، دورا ياكى ھاشارات چېقىشتىن كېلىپ چىقىدۇ.
جىددىي خاراكتېرلىك زىققا كېسىلى قوزغىلىش ( Acute Asthma Attack ) : ئېغىر زىققا كېسىلىنىڭ ئالامىتى ئېغىرلاشسا، نەپەس قىيىنلىشىش ۋە تۆۋەن ئوكسىگېنلىق قان كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، شۇڭا دەرھال جىددىي قۇتقۇزۇش بۆلۈمىدە داۋالاش كېرەك.
قان تومۇر مەنبەلىك سۇلۇق ئىششىق ( Angioedema ) : بىر خىل زىيادە سېزىمچانلىق رېئاكسىيەسى كەلتۈرۈپ چىقارغان چوڭقۇر قاتلاملىق تېرە ۋە شىللىق پەردە ئىششىقى بولۇپ، نەپەس يولىغا تەسىر كۆرسىتىشى ھەمدە نەپەس قىيىنلىشىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
جىددىي خاراكتېرلىك ئىممۇنىتېت رېئاكسىيىسى ( Acute Immune Response ) : ئەگەر ئېغىر دەرىجىدىكى ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېتلىق كېسەللىكلەر پارتلىسا، ئەزالار زەخىملىنىدۇ، شۇڭا جىددىي ئارىلىشىش كېرەك.
باشقا كېسەللىكلەر ۋە ئالامەتلەر…
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى تارىخى
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ ئىقتىدارىنى چۈشىنىش ئۈستىدە ئىزدىنىش بىلەن تولغان بىر تارىخقا ئىگە. بۇ ساھەنىڭ تەرەققىياتى نۇرغۇن ئالىملارنىڭ تۆھپىسىدىن بولغان، ئۇلارنىڭ توختاۋسىز ئىزدىنىش تەتقىقاتى ھازىرقى دوختۇرلارنىڭ زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى تېخىمۇ ياخشى چۈشىنىشىگە ۋە داۋالىشىغا ئىنتايىن زور ياردەم بەردى.
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنولوگىيەسىنىڭ تارىخىنى 19 – ئەسىرنىڭ ئاخىرىدىن سۈرۈشتۈرۈشكە بولىدۇ، ئەينى چاغدا دوختۇر ۋە ئالىملار زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ ئىقتىدارىنى تەتقىق قىلىشقا باشلىغان. 1906 – يىلى تۇنجى قېتىم «زىيادە سەزگۈرلۈك» دېگەن سۆز بىلەن ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ سىرتتىن كەلگەن ماددىلارغا بولغان ئىنكاسىنى تەسۋىرلىگەن.
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلەر بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ تەكشۈرۈش تۈرلىرى بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىغا توغرا دىئاگنوز قويۇپ، كېسەللىك تۈرى ۋە ئېغىرلىق دەرىجىسىنى بېكىتىشنى مەقسەت قىلىدۇ. بۇ تەكشۈرۈش تۈرلىرىنى چۈشىنىش بىمارلارنىڭ ياخشى تەييارلىق قىلىشىغا ھەمدە دىئاگنوز قويۇش جەريانىنى تېخىمۇ ياخشى چۈشىنىشىگە ياردەم بېرىدۇ. دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
تېرىگە پۇنكىسىيە قىلىش تەجرىبىسى ( Skin Prick Test ) : ئالاھىدە ئانافىلاكتوگېنغا بولغان دەرھال رېئاكسىيەنى تەكشۈرۈشكە ئىشلىتىلىدۇ، بۇ ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان ئانافىلاكتوگېننى سىناش ئۇسۇلى.
قان تەكشۈرۈش ( Blood Tests ) : مەسىلەن IgE ئانتىتېلاسىنى تەكشۈرۈش ئارقىلىق ئانافىلاكتوگېنغا بولغان سەزگۈرلۈك دەرىجىسىنى تەكشۈرۈشكە ئىشلىتىلىدۇ.
يېمەكلىك سىنىقى ( Oral Food Challenge ) : يېقىن كۆزىتىش ئاستىدا ئېلىپ بېرىلىدۇ، ئالاھىدە يېمەكلىككە بولغان زىيادە سېزىمچانلىقنى ئېنىقلاشقا ياردەم بېرىدۇ.
ئۆپكە ئىقتىدارى سىنىقى ( Pulmonary Function Tests ) : زىققا بىمارلىرىنىڭ نەپەس ئېلىش ئىقتىدارى ۋە نەپەس يولىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.
ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى باھالاش ( Immune System Evaluation ) : قان تەكشۈرۈش ئارقىلىق ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىلىرىنىڭ سانى ۋە ئىقتىدارىنى ئۆلچەپ، ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈكى ياكى ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېتلىق كېسەللىكلەرنى بېكىتىشكە ئىشلىتىلىدۇ.
باشقا تەكشۈرۈشلەر…
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمىدە كۆپ ئۇچرايدىغان داۋالاش ئۇسۇللىرى
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمىنىڭ داۋالاش ئۇسۇلى بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ ئوخشىماسلىقىغا قاراپ پەرقلىنىدۇ. دائىم كۆرۈلىدىغان داۋالاش ئۇسۇللىرىنى چۈشىنىش بىمار ۋە ئائىلە تاۋابىئاتلىرىنىڭ كېسەللىكنى تېخىمۇ ياخشى باشقۇرۇشىغا ياردەم بېرىپ، سالامەتلىكىنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ.
كۆپ ئۇچرايدىغان داۋالاش ئۇسۇللىرى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
ھىستامىنغا قارشى دورىلار ( Antihistamines ) : زىيادە سەزگۈرلۈك بۇرۇن ياللۇغى ۋە يەلتاشما قاتارلىق كېسەللىك ئالامەتلىرىنى پەسەيتىشكە ئىشلىتىلىدۇ ،ھىستامىننىڭ كۈچىنى ئازايتىدۇ ياكى رولىنى توسىدۇ.
ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ئۇسۇلى ( Immunotherapy ) : مەسىلەن تېرە ئاستى ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ( زىيادە سېزىمچانلىق ئوكۇلى ) ۋە تىل ئاستى ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش، زىيادە سېزىمچانلىق مەنبەسىگە بولغان سەزگۈرلۈكنى ئازايتىشنى مەقسەت قىلىدۇ.
ستېروئىد ھورمونلۇق دورىلار ( Steroids ) : ئېغىر دەرىجىدىكى زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيىسى ياكى ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېتلىق كېسەللىكلەرنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ، ياللۇغ ۋە ئىممۇنىتېت رېئاكسىيىسىنى يېنىكلىتىدۇ.
كانايچە كېڭەيتكۈچى دورا ( Bronchodilators ) : زىققا بىمارلىرىغا ئىشلىتىلىدۇ ،نەپەس يولىدىكى مۇسكۇللارنى بوشىتىپ، نەپەسنى ياخشىلايدۇ.
بىئولوگىيەلىك ياسالمىلار ( Biologics ) : ئالاھىدە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى تەركىبىگە قارىتىلغان دورا بولۇپ، ئېغىر زىققا ۋە باشقا ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرىنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.
باشقا داۋالاش ئۇسۇللىرى …
دۇنيادىكى داڭلىق زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى دوختۇرخانىلىرى
پۈتۈن يەر شارى مىقياسىدا، بىر قانچە دوختۇرخانا زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەر ساھەسىدىكى ئالاھىدە داۋالاشلىرى، تەتقىقاتلىرى ۋە تۆھپىسى بىلەن كىشىلەرگە تونۇلغان. بۇ دوختۇرخانىلار ئادەتتە دىئاگنوز قويۇش، داۋالاش ۋە تەتقىقات جەھەتتە ئىلغار تېخنىكا ۋە مول تەجرىبىگە ئىگە.
داڭلىق زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى دوختۇرخانىسى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
مايو ئامبولاتورىيەسى ( Mayo Clinic ،USA ) : بۇ دوختۇرخانىنىڭ زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمى مۇرەككەپ زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش جەھەتتە شۆھرەت قازانغان، بولۇپمۇ زىققا ۋە ئۆز بەدەن ئىممۇنىتېت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى باشقۇرۇش جەھەتتە تېخىمۇ شۇنداق.
كلېۋېلاند ئامبولاتورىيەسى ( Cleveland Clinic ،USA ) : كلېۋېلاند ئامبولاتورىيەسىنىڭ زىيادە سېزىمچانلىق ئىممۇنىتېت بۆلۈمى دۇنيادا ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان زىيادە سېزىمچانلىق ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنى داۋالاش مەركەزلىرىنىڭ بىرى دەپ قارىلىدۇ، بولۇپمۇ بىيولوگىيەلىك دورا بىلەن داۋالاش ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى باھالاش جەھەتتە مول تەجرىبىگە ئىگە.
خان جەمەتى برومپتون دوختۇرخانىسى ( Royal Brompton Hospital ،UK ) : ئەنگلىيەدىكى ئەڭ داڭلىق نەپەس ۋە ئىممۇنولوگىيە مەركىزىنىڭ بىرى بولۇش سۈپىتى بىلەن ،خان جەمەتى برومپتون دوختۇرخانىسى زىيادە سەزگۈرلۈك زىققا كېسىلى ۋە باشقا مۇرەككەپ ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرىنى داۋالاش جەھەتتە داڭلىق.
ۋەلس شاھزادىسى دوختۇرخانىسى ( Prince of Wales Hospital ،Hong Kong ) : بۇ دوختۇرخانا ئاسىيا رايونىدا ئۆزىنىڭ ئىلغار زىيادە سېزىمچانلىققا دىئاگنوز قويۇش تېخنىكىسى ۋە ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ئۇسۇلى بىلەن داڭلىق ، بولۇپمۇ يېمەكلىك زىيادە سېزىمچانلىقى ۋە مۇھىت زىيادە سېزىمچانلىقىنى باشقۇرۇش جەھەتتە كۆرۈنەرلىك تۆھپە قوشقان.
توكيو ئالىي مەكتىپى دوختۇرخانىسى ( The University of Tokyo Hospital ، Japan ) : توكيو ئۇنىۋېرسىتېتى دوختۇرخانىسىنىڭ زىيادە سېزىمچانلىق ئىممۇنىتېت بۆلۈمى ياپونىيە ھەتتا ئاسىيادا زىيادە سېزىمچانلىق ۋە ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرىنىڭ كلىنىكىلىق تەتقىقاتى ۋە يېڭىلىق يارىتىش داۋالاش ئۇسۇلىنى كەڭ قانات يايدۇرغان ،بولۇپمۇ بالىلار ۋە چوڭلارغا قارىتىلغان ئۇنىۋېرسال زىيادە سېزىمچانلىقنى باشقۇرۇش ساھەدە كۆرۈنەرلىك كۈچ چىقىرىۋاتقان دوختۇرخانىلارنىڭ بىرى.
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمىنىڭ قوشۇمچە تونۇشتۇرۇلۇشلىرى
زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى بۆلۈمى دائىم كۆرۈلىدىغان زىيادە سەزگۈرلۈك ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىگە كۆڭۈل بۆلۈپلا قالماي، يەنە ئاز ئۇچرايدىغان ۋە مۇرەككەپ كېسەللىكلەرنى تەتقىق قىلىش ۋە داۋالاشنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ ئاز ئۇچرايدىغان كېسەللىكلەر يۈكسەك كەسىپلەشكەن داۋالاش ئۇسۇلى ۋە كۆپ پەن كوللېكتىپىنىڭ ھەمكارلىشىشىغا مۇھتاج بولۇشى مۇمكىن.
ئالدىنى ئېلىش مېدىتسىناسى ( Preventive Medicine ) : زىيادە سېزىمچانلىق ئىممۇنىتېت بۆلۈمى دوختۇرلىرىمۇ كېسەللىكنىڭ تەرەققىي قىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا كۈچ چىقىرىپ، ۋاكسىنا ئەملەش، مۇھىتنى كونترول قىلىش ۋە تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ئۆزگەرتىش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق زىيادە سېزىمچانلىق رېئاكسىيەسى ۋە ئىممۇنىتېت سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنىڭ قوزغىلىش نىسبىتىنى ئازايتىدۇ.
بىمارلارغا تەربىيە بېرىش ( Patient Education ) : زىيادە سېزىمچان ئىممۇنىتېت بۆلۈمى بىمارلارغا تەربىيە بېرىشنى تەكىتلەيدۇ . بىمارلارنىڭ كېسىلىنى چۈشىنىشىگە ياردەم بېرىش ،زىيادە سېزىمچانلىق مەنبەسى ۋە كېسەللىك ئالامەتلىرىنى باشقۇرۇشنىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى ،بۇ بىمارنىڭ تۇرمۇش سۈپىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش ۋە جىددىي ئەھۋالنىڭ يۈز بېرىشىنى ئازايتىشتا ئىنتايىن مۇھىم.
تەتقىقات ۋە يېڭىلىق يارىتىش ( Research and Innovation ) : نۇرغۇن زىيادە سەزگۈرلۈك ئىممۇنىتېت بۆلۈمى ئالدىنقى قاتاردىكى تەتقىقاتقا قاتناشقان بولۇپ ، يېڭى تىپتىكى بىئولوگىيىلىك ياسالمىلارنى ئىجاد قىلىش، ئىممۇنىتېتلىق داۋالاش ئۇسۇلىنى ياخشىلاش ۋە گېن ئاساسىدىكى خاس داۋالاش تاكتىكىسى ئۈستىدە ئىزدىنىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ تەتقىقاتلار كەلگۈسىدىكى داۋالاش لايىھەسىنى يېڭى يۆنىلىش بىلەن تەمىنلىشى، ھەمدە بىمارنىڭ ئاقىۋىتىنى كۆرۈنەرلىك ياخشىلىشى مۇمكىن.
