ناركوز بۆلۈمى مەخسۇس ئوپېراتسىيە ۋە بەزى تېببىي بۆلۈملەردە ياتقان بىمارلارنىڭ ئاغرىقىنى باشقۇرۇش ۋە ئالامەتلىرىنى كۆزىتىشكە مەسئۇل تېببىي بۆلۈم. ناركوز دوختۇرلىرى ھەر خىل ناركوز دورىلىرى ۋە تېخنىكىلىرىنى ئىشلىتىش ئارقىلىق، بىمارنى ئوپېراتسىيە جەريانىدا ئاغرىقسىز ھالەتتە ساقلاش بىلەن بىللە، ئۇنىڭ ھاياتلىق بەلگىلىرىنىڭ مۇقىم بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. ناركوز بۆلۈمى يەنە ئاغرىقنى باشقۇرۇش، ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش ۋە جىددىي تېببىي قۇتقۇزۇشقا قاتنىشىدۇ. ناركوز دوختۇرى ئوپېراتسىيەدىن بۇرۇن، ئوپېراتسىيە جەريانىدا ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىن ئىنتايىن مۇھىم رول ئويناپ، ئوپېراتسىيە جەريانىنىڭ بىخەتەرلىكى ۋە بىمارنىڭ ئازادىلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.
ئۇيغۇرچە ئىسمى: ناركوز بۆلۈمى
ئىنگىلىزچە ئىسمى: Anesthesia Department
تۈركچە ئىسمى: Anestezi Bölümü
خەنزۇچە ئىسمى: 麻醉科
قانداق كېسەللىك ئالامەتلىرى ئۈچۈن ناركوز بۆلۈمىگە بېرىش كېرەك؟
ناركوز بۆلۈمى ئاساسلىقى ئوپېراتسىيە ياكى بەزى ئالاھىدە تەكشۈرۈش تەرتىپىگە ئېھتىياجلىق بىمارلارغا مۇلازىمەت قىلىدۇ. ئادەتتە، تۆۋەندىكى ئەھۋاللارغا ناركوز بۆلۈمى ئارىلىشىشى كېرەك:
ئوپېراتسىيە ياكى داۋالاش تەرتىپىنى پىلانلاش : ناركوز قىلىشقا تېگىشلىك ھەرقانداق ئوپېراتسىيە ( مەسىلەن، پۈتۈن بەدەننى ناركوز قىلىش، قىسمەن رايون دائىرىلىك ناركوز قىلىش ياكى يەرلىك ئورۇننى ناركوز قىلىش ) نىڭ ھەممىسىگە ناركوز بۆلۈمى قاتنىشىشى كېرەك.
ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى باشقۇرۇش : مەسىلەن، ئاستا خاراكتېرلىك دۈمبە ئاغرىقى ياكى بوغۇم ئاغرىقى بىمارلىرى ناركوز بۆلۈمى دوختۇرلىرىنىڭ ئاغرىقنى باشقۇرۇشى ۋە داۋالىشىغا ئېھتىياجلىق بولۇشى مۇمكىن.
ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش ئېھتىياجى : ئېغىر كېسەللەرنى ICU ( ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش ئۆيى ) دا ناركوز دوختۇرى تىنچلاندۇرۇش، نەپەس يولىنى باشقۇرۇش ۋە ھاياتلىق ئالامەتلىرىنى تەكشۈرۈشكە توغرا كېلىدۇ.
باشقا كېسەللىك ئەھۋاللىرى..
ناركوز بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيە مەسئۇلىيىتى
ناركوز بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيىسىنىڭ مەسئۇلىيىتى ئوپېراتسىيە ۋە داۋالاش تەرتىپىنىڭ ھەرقايسى باسقۇچلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، ئۇ تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
ئوپىراتسىيىدىن بۇرۇنقى بىمارنى باھالاش ۋە تەييارلىق : بىمارنىڭ ئومۇمىي سالامەتلىك ئەھۋالىنى باھالاش، ئۇنىڭ ناركوز قىلىشتىكى يوشۇرۇن خەۋپىنى چۈشىنىش، خاس ناركوز پىلانى تۈزۈش ھەمدە بىمارغا ناركوز جەريانىنى چۈشەندۈرۈش.
ئوپېراتسىيە جەريانىدا ناركوز قىلىش ۋە كۈزىتىش : ئوپېراتسىيە جەريانىدا، ناركوز دوختۇرى ناركوز قىلىشقا مەسئۇل بولىدۇ، ھاياتلىق ئالامەتلىرىنى كۆزىتىدۇ ھەمدە ئېھتىياجغا ئاساسەن ناركوز چوڭقۇرلۇقىنى تەڭشەپ، ئوپېراتسىيە جەريانىنىڭ بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.
ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئەسلىگە كېلىش ۋە ئاغرىقنى كونترول قىلىش : ئوپېراتسىيە ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، ناركوز دوختۇرى بىمارنىڭ ھوشىغا كېلىشى ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئاغرىقنى كونترول قىلىش، ئازايتىشقا مەسئۇل بولۇپ، بىمارنىڭ ئەسلىگە كېلىش مەزگىلىدىكى راھەت ۋە بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ.
ناركوز بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر
ناركوز بۆلۈمى ئادەتتە كېسەلنى بىۋاسىتە بىر تەرەپ قىلمايدۇ، بەلكى ئوپېراتسىيە ۋە بەزى تېببىي تەرتىپلەردىكى ناركوز بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئەگەشمە كېسەللىكلەر ۋە ئالاھىدە ئەھۋاللارنى باشقۇرىدۇ. تۆۋەندىكىسى ناركوز بۆلۈمى بىلەن مۇناسىۋەتلىك دائىم كۆرۈلىدىغان ئەھۋاللار:
1. ناركوز دورىلىرى زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيىسى （Anesthetic Drug Allergy）: بەزى بىمارلاردا ناركوز دورىلىرىغا زىيادە سەزگۈرلۈك رېئاكسىيەسى پەيدا بولۇشى مۇمكىن، مەسىلەن، ئەسۋە، نەپەس قىيىنلىشىش ۋە زىيادە سەزگۈرلۈك شوك. بۇ خىل ئەھۋالنى جىددىي بىر تەرەپ قىلىش ئارقىلىق ھاياتىغا خەۋپ يېتىشتىن ساقلىنىش كېرەك.
2. ناركوز مۇناسىۋەتلىك يامان سۈپەتلىك يۇقىرى قىزىتما （Malignant Hyperthermia）: يامان سۈپەتلىك يۇقىرى قىزىتما بىر خىل ئاز ئۇچرايدىغان، لېكىن ئېغىر بولغان ئىرسىيەت خاراكتېرلىك كېسەللىك بولۇپ، بەزى ناركوز دورىلىرى ( مەسىلەن، سۈمۈرۈش خاراكتېرلىك ناركوز دورىلىرى ) غا قارىتا بىنورمال ئىنكاس پەيدا قىلىپ، بەدەن تېمپېراتۇرىسىنى تېز ئۆرلىتىپ، مۇسكۇللارنى قېتىپ ۋە مېتابولىزمنى تېزلىتىپ، ھاياتىغا خەۋپ يەتكۈزۈشى مۇمكىن.
3. ناركوزدىن كېيىنكى بىلىش توسالغۇسى （Postoperative Cognitive Dysfunction، POCD）: بەزى بىمارلاردا ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى بىر نەچچە كۈندىن بىر نەچچە ھەپتىگىچە بىلىش ئىقتىدارى تۆۋەنلەش كۆرۈلىدۇ، مەسىلەن، ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى چېكىنىش ۋە دىققىتىنى يىغالماسلىق قاتارلىقلار. گەرچە بۇ خىل ئەھۋال ئادەتتە ۋاقىتلىق بولسىمۇ، ئەمما ياشانغان بىمارلار ياكى نېرۋا سىستېمىسىدا مەسىلە بار بىمارلار ئۈچۈن ئېيتقاندا، خەتىرى تېخىمۇ يۇقىرى بولىدۇ.
4. نېرۋىنى توسۇپ تورمۇزلاش مەغلۇپ بولۇش（Failed Nerve Block）: رايون دائىرىلىك ناركوز قىلىشتا، نېرۋىنى توسۇشنىڭ مەغلۇپ بولۇشى بىمارنىڭ ئوپېراتسىيە جەريانىدا ئاغرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، شۇڭا ناركوز تاكتىكىسىنى دەرھال تەڭشەش كېرەك.
5. ئوپېراتسىيەدىن كېيىن كۆڭلى ئېلىشىش ۋە قۇسۇش （Postoperative Nausea and Vomiting، PONV）: بۇ ناركوز قىلغاندىن كېيىن دائىم كۆرۈلىدىغان ئەگەشمە كېسەللىك، بولۇپمۇ پارلىنىشچان ناركوز دورىسى ياكى ئەپيۈن تۈرىدىكى دورىلارنى ئىشلەتكەندە. گەرچە ھاياتىغا خەۋپ يەتمىسىمۇ، لېكىن بىمارنىڭ ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى بىئاراملىقىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.
باشقا كېسەللىكلەر…
ناركوز بۆلۈمىدە ئۇچرايدىغان جىددىي كېسەللىكلەر
ناركوز بۆلۈمىدە جىددىي داۋالاشقا تىگىشلىك كېسەللىكلەر ئادەتتە ئوپېراتسىيە جەريانىدىكى تۇيۇقسىز يۈز بەرگەن ئەھۋاللار ياكى ناركوز دورىلىرىغا مۇناسىۋەتلىك جىددىي ئەھۋاللارنى كۆرسىتىدۇ. تۆۋەندىكىسى دائىم كۆرۈلىدىغان جىددىي داۋالاش ئەھۋاللىرى:
نەپەس يولى جىددىي توسۇلۇپ قېلىش ( Airway Obstruction ) : يات ماددا، ئۆسمە ياكى ناركوزغا مۇناسىۋەتلىك ئەگەشمە كېسەللىكلەر كەلتۈرۈپ چىقارغان نەپەس يولى توسۇلۇشقا جىددىي قول سېلىپ، بىمارنىڭ نەپەس يولىنىڭ راۋانلاشتۇرۇشىغا كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.
ناركوزدىن زەھەرلىنىش ( Anesthetic Toxicity ) : ناركوز دورىلىرىنىڭ زىيادە ئىشلىتىلىشى ياكى بىمارنىڭ دورىغا بولغان بىنورمال ئىنكاسى زەھەرلىنىش ئالامەتلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، مەسىلەن، يۈرەك تورمۇزلىنىش، سۈمۈرۈش تورمۇزلىنىش قاتارلىقلار، شۇڭا دەرھال زەھەر قايتۇرۇش تەدبىرى قوللىنىش كېرەك.
ناركوزنىڭ زىيادە سېزىمچانلىق رېئاكسىيىسى ( Anaphylactic Reaction to Anesthesia ) : ناركوز قىلىش جەريانىدا، بىماردا ناركوز دورىلىرىغا قارىتا ئېغىر دەرىجىدە زىيادە سېزىمچانلىق رېئاكسىيەسى پەيدا بولۇشى مۇمكىن، بۇ خىل ئەھۋالنى تېز پەرقلەندۈرۈش ھەمدە دەرھال بىر تەرەپ قىلىش كېرەك.
باشقا جىددىي كېسەللىك ئەھۋاللىرى
ناركوز بۆلۈمى تارىخى ۋە ئاساسچىلىرى
ناركوز بۆلۈمىنىڭ تەرەققىياتى 19 – ئەسىردە بارلىققا كەلگەن، ئوپېراتسىيە ئېھتىياجىنىڭ ئېشىشى ۋە ئىلمىي تەتقىقاتنىڭ ئىلگىرىلىشىگە ئەگىشىپ، ناركوز تېخنىكىسى تەدرىجىي پىشىپ يېتىلدى.
دەسلەپكى مەزگىلدىكى ناركوز ئەمەلىيىتى ئاساسلىقى ئىسپىرت، ئەپيۈن قاتارلىق ئىپتىدائىي ئاغرىق توختىتىش ۋاسىتىلىرىگە تايانغان.19 – ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىغا كەلگەندە ئېتىل ئېفىر ( ether ) ۋە خلوروفورم ( chloroform ) قاتارلىق سۈمۈرگۈچى ناركوز دورىلىرىنىڭ بايقىلىشى ۋە ئىشلىتىلىشى ھازىرقى زامان ناركوز ئىلمى ئۈچۈن ئاساس سالغان.
1864 – يىلى ئامېرىكىلىق چىش دوختۇرى ۋىلليام مورتون ( William T.G.Morton ) بوستون ماسساچۇسېتس شتاتى باش دوختۇرخانىسىدا تۇنجى قېتىم ئېتىل ئېفىر ناركوز قىلىشنى كۆرسەتكەن، بۇ ھازىرقى زامان ناركوز ئىلمىنىڭ بارلىققا كەلگەنلىكىدىن دېرەك بېرىدۇ. مورتون ئىجادىي خىزمىتى بىلەن «ھازىرقى زامان ناركوز ئىلمىنىڭ ئاتىسى» دەپ ئاتالغان.
شۇنىڭدىن كېيىن، ناركوز ئىلمى تېز تەرەققىي قىلغان ، 20 – ئەسىرنىڭ باشلىرىدا ۋېنا تومۇردىن ناركوز قىلىش دورىسى ( مەسىلەن، ناترىي تىئوپېنتوتال ) نىڭ بارلىققا كېلىشى ناركوز ئىلمىنىڭ ئىشلىتىلىش دائىرىسىنى يەنىمۇ كېڭەيتكەن. 20 – ئەسىرنىڭ ئوتتۇرا ۋە ئاخىرقى مەزگىللىرىدە، قىسمەن ناركوز تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىي قىلىشى ۋە رايون ناركوز ( مەسىلەن، قاتتىق پەردە سىرتىدىن ناركوز قىلىش ) نىڭ قوللىنىلىشىغا ئەگىشىپ، ناركوز بۆلۈمىنىڭ تەرەققىياتى يېڭى بىر باسقۇچقا قەدەم قويدى. بۇ ۋاقىتتا، ناركوز دوختۇرى ئوپېراتسىيەلەردە مۇھىم رولىنى جارى قىلدۇرۇپلا قالماي، يەنە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئاغرىقنى باشقۇرۇش، ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش ۋە ئاغرىقسىز داۋالاش قاتارلىق ساھەلەرگە قاتنىشىشقا باشلىدى. ھازىرقى زامان ناركوز ئىلمى بىر مۇستەقىل تېببىي پەنگە ئايلىنىپ، ئاساسىي پەندىن تارتىپ كلىنىكىدا قوللىنىشقىچە بولغان كەڭ مەزمۇننى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ناركوز بۆلۈمى دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى
ناركوز بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
ئوپېراتسىيىدىن بۇرۇنقى باھالاش : بىمارنىڭ ئومۇمىي سالامەتلىك ئەھۋالىنى باھالاش، يۈرەك، ئۆپكە ئىقتىدارىنى سىناش ۋە قان تەكشۈرۈشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
يۈرەك ئېلېكتىر كاردىيوگرافى ( Electrocardiogram ،ECG ) : بىمارنىڭ يۈرەك ئىقتىدارىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ ، بولۇپمۇ پۈتۈن بەدەننى ناركوز قىلىشتىن ئىلگىرى.
ئۆپكە ئىقتىدارىنى تەكشۈرۈش ( Pulmonary Function Tests ،PFTs ) : بىمارنىڭ نەپەسلىنىش ئىقتىدارى ۋە ئۆپكە ئىقتىدارىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ ،بولۇپمۇ نەپەسلىنىش سىستېمىسى كېسىلى بار بىمارلارغا ئىشلىتىلىدۇ.
قان گازىنى ئانالىز قىلىش ( Arterial Blood Gas ،ABG ) : قاندىكى ئوكسىگېن ۋە كاربون تۆت ئوكسىدنىڭ سەۋىيەسىنى ئۆلچەش، سۈمۈرۈش ۋە ماددا ئالماشتۇرۇش ھالىتىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.
قان تەكشۈرۈش : قان تەكشۈرۈش ئارقىلىق بەدەندە ياللۇغ بار يوقلۇقىنى بىلگىلى بولىدۇ. ئەگەر بەدەندە ياللۇغ بولسا، بەزى ئوپىراتسىيىلەرنى قىلغىلى بولمايدۇ.
باشقا تەكشۈرۈشلەر…
ناركوز بۆلۈمى كۆپ ئۇچرايدىغان داۋالاش ناركوزلاش ئۇسۇللىرى
ناركوز بۆلۈمىنىڭ داۋالاش ئۇسۇلى كۆپ خىل بولۇپ، ئوخشاش بولمىغان ئوپېراتسىيە ۋە بىمارنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن، ئاساسلىقى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
پۈتۈن بەدەنلىك ناركوز ( General Anesthesia ) : ناركوز دورىسىنى ۋېناغا ئوكۇل قىلىش ياكى سۈمۈرۈش ئارقىلىق بىمار سېزىمىنى يوقىتىدۇ ، چوڭ تىپتىكى ياكى مۇرەككەپ ئوپېراتسىيەگە ماس كېلىدۇ.
رايون ناركوز قىلىش ( Regional Anesthesia ) : مەسىلەن ئومۇرتقا كانىلى ئىچىنى ناركوز قىلىش ياكى نېرۋىنى توسۇش ،ئالاھىدە رايوندا ناركوز قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ . بەلنىڭ تۆۋىنى ياكى قولنى ناركوز قىلىش ئوپېراتسىيەسىگە ماس كېلىدۇ، مەسىلەن كۆپىنچە تۇغۇتتا مەزكۇر ئۇسۇلنى ئىشلىتىدۇ.
قىسمەن ناركوز قىلىش ( Local Anesthesia ) : قىسمەن ناركوز دورىسىنى ئوكۇل قىلىش ئارقىلىق ئوپېراتسىيە قىلىنغان ئورۇن سېزىمىنى يوقىتىدۇ، بۇ كىچىك ئوپېراتسىيە ياكى ئاددىي داۋالاش تەرتىپىگە ماس كېلىدۇ.
ئۇيۇشتۇرۇش ( Sedation ) : يېنىك دەرىجىدىكى ئاڭ ھالىتىنى ساقلاشقا ئېھتىياجلىق بولغان ئەمما ئۆزىنى ئەركىن قويۇۋېتىشكە ئېھتىياجلىق بولغان بىمارلارغا ئىشلىتىلىدۇ ،مەسىلەن بەزى ئېندوسكوپتا تەكشۈرۈش ياكى چىش ئوپېراتسىيەسى.
دۇنيادىكى داڭلىق ناركوز بۆلۈمى بولغان دوختۇرخانىلار
مايو شىپاخانىسى ( Mayo Clinic ،USA ) : مايو ئامبولاتورىيەسىنىڭ ناركوز بۆلۈمى ئوپېراتسىيە جەريانىدىكى باشقۇرۇش ۋە ئاغرىقنى كونترول قىلىش جەھەتتىكى كەسپىي ماھارىتى ۋە تەتقىقاتتا يېڭىلىق يارىتىشى بىلەن داڭلىق.
جون خوپكىنس دوختۇرخانىسى ( Johns Hopkins Hospital ،USA ) : بۇ دوختۇرخانىنىڭ ناركوز بۆلۈمى مۇرەككەپ ئوپېراتسىيەلەرنى ناركوز قىلىپ باشقۇرۇش ۋە ئېغىر كېسەللەرنى پەرۋىش قىلىش جەھەتتە دۇنيا بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان تېخنىكا ۋە تەجرىبىگە ئىگە.
كلېۋېلاند شىپاخانىسى ( Cleveland Clinic ،USA ) : كلېۋېلاند ئامبولاتورىيەسىنىڭ ناركوز بۆلۈمى ئەترىتى ئاغرىتماي داۋالاش ۋە ئوپراتسىيە مەزگىلىدىكى باشقۇرۇش جەھەتتە ناھايىتى يۇقىرى ئىناۋەتكە ئىگە، بولۇپمۇ يۈرەكنى ناركوز قىلىش ساھەسىدە.
خان جەمەتى برىستول دوختۇرخانىسى ( Royal Hospital of Bristol ،UK ) : بۇ دوختۇرخانىنىڭ ناركوز بۆلۈمى بالىلار بۆلۈمى ناركوز قىلىش ۋە خەتىرى يۇقىرى ئوپېراتسىيە ناركوز باشقۇرۇش جەھەتتىكى يېڭىلىق يارىتىش بىلەن داڭلىق.
تورونتو باش دوختۇرخانىسى ( Toronto General Hospital ،Canada ) : ئۇنىڭ ناركوز بۆلۈمى كۆپ خىل مۇرەككەپ ئوپېراتسىيەلەرنى ناركوز قىلىش ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئاغرىقنى باشقۇرۇش جەھەتتە شۆھرەت قازانغان.
ناركوز بۆلۈمى توغرىسىدىكى باشقا تونۇشتۇرۇشلار
ناركوز بۆلۈمى ئوپېراتسىيەدە كەم بولسا بولمايدىغان بۆلۈم بولۇپلا قالماي، يەنە كۆپ پەنلەر ھەمكارلىقىدا مۇھىم رولىنى جارى قىلدۇرماقتا. تېخنىكىنىڭ ئىلگىرىلىشى ۋە بىمارلارنىڭ ئېھتىياجىنىڭ كۆپ خىللىشىشىغا ئەگىشىپ، ناركوز بۆلۈمىنىڭ مۇلازىمەت دائىرىسى ئۈزلۈكسىز كېڭەيدى. نۆۋەتتە، ناركوز بۆلۈمى دوختۇرلىرى ئەنئەنىۋى ئوپېراتسىيەدىكى ناركوز قىلىشقا قاتنىشىپلا قالماي، يەنە تۆۋەندىكى ساھەلەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
ئاغرىقسىز تۇغۇش ( Painless Delivery ) : ناركوز بۆلۈمى دوختۇرلىرى قاتتىق پەردە سىرتىدىن ناركوز قىلىش ۋە باشقا ئاغرىق توختىتىش تېخنىكىسىنى ئىشلىتىش ئارقىلىق، تۇغۇتلۇق ئاياللارنى ئاغرىتماي تۇغۇش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەپ، تۇغۇش تەسىراتىنى زور دەرىجىدە ياخشىلىدى.
نەيچە كىرگۈزۈش خاراكتېرلىك ئاغرىقنى باشقۇرۇش ( Interventional Pain Management ) : سوزۇلما خاراكتېرلىك ئاغرىق بىمارلىرىغا قارىتا ناركوز بۆلۈمى دوختۇرلىرى بىمارنىڭ نېرۋا يولىنى توسۇش، كۆيدۈرۈپ ئېرىتىش ۋە دورا ئوكۇل سېلىش قاتارلىق نەيچە كىرگۈزۈش تېخنىكىسى ئارقىلىق، كۆپ خىل ئاغرىقنى باشقۇرۇش لايىھەسى بىلەن تەمىنلەپ، بىمارلارنىڭ ئاغرىقنى پەسەيتىپ، تۇرمۇش سۈپىتىنى ئۆستۈرۈشىگە ياردەم بېرىدۇ.
ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش ( Critical Care Medicine ) : ناركوز دوختۇرى ئادەتتە ئېغىر كېسەللەرنى كۆزىتىش كېسەلخانىسى ( ICU ) دا مۇھىم رول ئوينايدۇ، بىمارنىڭ ھاياتلىق ئالامەتلىرىنى كۆزىتىش ۋە باشقۇرۇشقا مەسۇل بولىدۇ، بولۇپمۇ مۇرەككەپ ئوپېراتسىيەدىن كېيىن ۋە كۆپ ئەزالارنىڭ ئىقتىدارى توسالغۇغا ئۇچراش يىغىندى كېسەللىك ئالامىتىنى باشقۇرۇشتا.
ئامبۇلاتورىيەدە ناركوز قىلىش ۋە كۈندۈزلۈك ئوپېراتسىيە قىلىش ( Outpatient Anesthesia and Day Surgery ) : كۈندۈزلۈك ئوپېراتسىيەنىڭ ئومۇملىشىشىغا ئەگىشىپ، ناركوز بۆلۈمى دوختۇرلىرى تېز، بىخەتەر ناركوز مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەپ، نۇرغۇن ئوپېراتسىيەلەرنى شۇ كۈنىلا تاماملاپ ،كېسەلخانىدا يېتىش ۋاقتى ۋە داۋالىنىش تەننەرخىنى ئازايتتى.
خاسلاشتۇرۇلغان ناركوز ( Personalized Anesthesia ) : بىمارنىڭ بەدەن پەرقى ( مەسىلەن:ئىرسىيەت ئارقا كۆرۈنۈشى، كېسەللىك ھالىتى، تۇرمۇش ئادىتى قاتارلىقلار ) گە ئاساسەن، خاس ناركوز پىلانى تۈزۈپ، ناركوز خەۋپ ـ خەتىرى ۋە ئەگەشمە كېسەللىكلەرنى ئىمكانقەدەر ئازايتىپ، ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئەسلىگە كېلىش سۈرىتىنى ئۆستۈرۈش كېرەك.
ناركوز بۆلۈمىنىڭ كەلگۈسى تەرەققىيات يۆنىلىشى يەنە سۈنئىي ئەقلىي ئىقتىدار ۋە چوڭ سانلىق مەلۇماتنىڭ ناركوز باشقۇرۇشتىكى قوللىنىلىشىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، مەسىلەن، ماشىنا ئارقىلىق ھېسابلاش ئۇسۇلىنى ئۆگىنىش ئارقىلىق ئوپېراتسىيە جەريانىدىكى ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئەگەشمە كېسەللىكلەرنى ئالدىن مۆلچەرلەش، ناركوز لايىھەسىنى ئەلالاشتۇرۇش، شۇنداقلا مەۋھۇم رېئاللىق تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىپ ئوپېراتسىيەدىن بۇرۇنقى ناركوز تەربىيەسى ۋە بىمارلارنى تەربىيەلەش. بۇ يېڭىلىق يارىتىش تېخنىكىلىرىنىڭ قوللىنىلىشى ناركوز بىخەتەرلىكى ۋە بىمارلارنىڭ رازى بولۇش دەرىجىسىنى يەنىمۇ ئۆستۈرۈپ، ناركوز بۆلۈمىنى ھازىرقى زامان مېدىتسىناسىدا كەم بولسا بولمايدىغان مۇھىم پەنگە ئايلاندۇرىدۇ.
