تىتان Ti ئېلېمېنتى – خىمىيە ئېلېمېنتلار جەدۋىلىنىڭ 22 نومۇرلۇق يېرىدە ئالماقتا بولۇپ، بۇ بەتتە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارنى تاپالايسىز.
تىتان ( Titanium ) بىر خىل ئۆتكۈنچى مېتال ئېلېمېنت بولۇپ، خىمىيەلىك بەلگىسى Ti، ئاتوم رەت نومۇرى 22.
تىتان تەبىئەت دۇنياسىدا نىسبەتەن مول بولۇپ، بارلىق ئېلېمېنتلار ئىچىدە 10 – ئورۇندا تۇرىدۇ. ئۇنىڭ رۇدىلىرىدىن ئاساسلىقى تىتان – تۆمۈر رۇدىسى ۋە قىزىل تاش بار بولۇپ، يەر پوستى ۋە لىتوسفېراغا كەڭ تارقالغان.
ئۇ يېنىك، چىداملىقلىقى يۇقىرى، مېتالدەك پارقىراق بولۇشتەك ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە بولغاچقا، نەم خلور گازىنىڭ چىرىتىشىگە چىداملىق، ئەمما قۇرۇق خلور گازىغا ئىشلىتىشكە بولمايدۇ.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، تىتان سانائەت ۋە تېخنىكا قوللىنىشتا ئىنتايىن مۇھىم ئېلېمېنت، ئۇنىڭ ئىشلىتىلىش دائىرىسى كەڭ، ئاۋىئاتسىيە، ئالەم قاتنىشىدىن تارتىپ بىئولوگىيىلىك داۋالاشقىچە كۆرۈنەرلىك تۆھپە قوشقان.
ئۇنىڭ ئىشلىتىلىشى ئىنتايىن كەڭ بولۇپ، نۇرغۇن يۇقىرى، يېڭى تېخنىكا ساھەلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. تۆۋەندىكىسى بىر قىسىم ئاساسلىق قوللىنىش ساھەلىرىنىڭ تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلۇشى:
يېڭى ماتېرىيال تەييارلاش:يېڭى تىپتىكى قېتىشما ماتېرىياللاردا مۇھىم رول ئوينايدۇ، بولۇپمۇ ئاليۇمىن قېتىشمىسىغا قوشقاندا ماتېرىيالنىڭ مېخانىكىلىق ئىقتىدارى ۋە تېمپېراتۇرىغا چىدامچانلىقىنى كۆرۈنەرلىك يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ. مەسىلەن، ئاليۇمىن قېتىشمىسى ئالەم قاتنىشى، ئاۋىياتسىيە، يادرو رېئاكتورى قاتارلىق ساھەلەردە كەڭ كۆلەمدە ئىشلىتىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، پاراخوت، گاۋتيې، يېنىك تىپتىكى ئاپتوموبىل قاتارلىق ساھەلەردە يەنىمۇ ئىلگىرىلەپ ئىشلىتىشتىن ئۈمىد بار.
ئېلېكتر يورۇقلۇق مەنبەسى ۋە ئوپتىكىلىق ماتېرىياللار:ۋە ئۇلارنىڭ بىرىكمىلىرى يېڭى تىپتىكى ئېلېكتر يورۇقلۇق مەنبەسى ماتېرىياللىرىنى ياساشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، ناترىي چىرىغى، بۇ خىل چىراغنىڭ ئىشلىتىلىش ئۆمرى بىر قەدەر ئۇزۇن ۋە نۇر چىقىرىش ئۈنۈمى ياخشى. يەنە يۇقىرى ئىقتىدارلىق ئوپتىكىلىق ماتېرىياللارنى ئىشلەپچىقىرىشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، كاتود نۇرى لامپىسىنىڭ سۇۋالغۇ قەۋىتىگە ئىشلىتىلىدۇ، بۇلار نۇر بىلەن مۇناسىۋەتلىك خۇسۇسىيەتلەرنى ئەكس ئەتتۈرىدۇ.
ئېلېكترون سانائىتى:ئۇنىڭ ئۆزگىچە خۇسۇسىيىتى ئۇنى ئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەرنى ياساشتىمۇ بىر كىشىلىك ئورۇنغا ئىگە قىلغان، مەسىلەن، كىسلاتا كرىستالى تۆمۈر ئېلېكتر نېپىز پەردىسىنىڭ تەگلىك ماتېرىيالى قىلىنىدۇ، شۇنىڭدەك ئوكسىدلىنىپ ساپال ماتېرىيالىنىڭ خۇرۇچى قىلىنىپ، ئۇنىڭ قاتتىقلىقى ۋە سۈركىلىشكە چىدامچانلىقى ئاشۇرۇلىدۇ.
تېببىي داۋالاش:سۈنئىي رادىئوئاكتىپ ئىزوتوپ 46Sc نى γ نۇر مەنبەسى ياكى تامغىلىق ئاتوم قىلىپ ئىشلىتىشكە بولىدۇ، داۋالاش ساھەسىدە يامان سۈپەتلىك ئۆسمىنى رادىئوئاكتىپ نۇر بىلەن داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.
بۇنىڭدىن باشقا، روسىيەدە سېستىمىلىق تەتقىقاتقا ئېرىشتى ھەمدە سانائەتلەشتۈرۈپ قوللىنىشنى ئەمەلگە ئاشۇردى، كۆپ خىل ئاليومىن قېتىشمىسىنى تەتقىق قىلىپ چىقتى، بۇ ماتېرىيال ئىلمى ساھەسىدە قوللىنىشنىڭ خېلى پىشىپ يېتىلگەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ. ھالبۇكى، مىنېراللار بىر قەدەر ئاز ھەم ئېلىش قىيىن بولغاچقا، ئۇنىڭ باھاسى نىسبەتەن قىممەت، بۇمۇ ئۇنىڭ تېخىمۇ كەڭ ساھەدە ئىشلىتىلىشىنى چەكلەپ قويدى.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، بىر خىل كەڭ قوللىنىش ئىستىقبالىغا ئىگە ئېلېمېنت، گەرچە بەزى خىرىسلار مەۋجۇت بولسىمۇ، لېكىن ئۇنىڭ ھازىرقى زامان پەن – تېخنىكىسى ۋە سانائىتىدىكى مۇھىملىقى تەدرىجىي ئاشماقتا.
