كرىپتون Kr ئېلېمېنتى – خىمىيە ئېلېمېنتلار جەدۋىلىنىڭ 36 نومۇرلۇق يېرىدە ئورۇن ئالماقتا بولۇپ، بۇ بەتتە مۇناسىۋەتلىك ئۇچۇرلارنى تاپالايسىز.
كرىپتون Kr مېدىتسىنا ساھەسىدە ئاساسلىقى لازېر نۇرى ئوپېراتسىيەسى، سپېكتر ئانالىزى ۋە يادرو مېدىتسىناسىدا تەسۋىر ھاسىل قىلىش قاتارلىقلاردا قوللىنىلىدۇ.
ئالدى بىلەن، لازېر نۇرى كۆز كېسەللىكلىرى ساھەسىدە كۆرۈش تور پەردىسى ئوپېراتسىيەسى قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ، ئۇ توقۇلمىلارنى توغرا چىقىرىۋېتەلەيدۇ ياكى كەپشەرلىيەلەيدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، لازېر نۇرى يەنە بەزى تېرە ئوپېراتسىيەسى ۋە لازېر نۇرى ئارقىلىق داۋالاشتىمۇ ئىشلىتىلىدۇ، چۈنكى ئۇ توغرا يورۇتۇش ۋە كېسىپ ئېلىۋېتىش بىلەن تەمىنلەيدۇ.
ئىككىنچىدىن، ئېلېمېنتلارنىڭ ئالاھىدە ئىسپېكتىر سىزىقىنى ئىسپېكتىر ئانالىزىغا ئىشلىتىشكە بولىدۇ، بۇ ئالىملارنىڭ ئالەمدىكى ئاسمان جىسىملىرى، پىلانېتلار ئاتموسفېراسى ۋە خىمىيەلىك رېئاكسىيەلەرنى چۈشىنىشى ۋە تەتقىق قىلىشىغا پايدىلىق. بۇ خىل قوللىنىش گەرچە تېخىمۇ كۆپ ئىلمىي تەتقىقات بولسىمۇ، لېكىن مېدىتسىنا ساھەسىدىكى ئاساسىي تەتقىقاتقا نىسبەتەن ئىنتايىن قىممىتى بار.
ئاخىرىدا 81m – بىر خىل رادىئوئاكتىپلىق نۇكلىد بولۇپ، يادرو مېدىتسىناسىدا تەسۋىر ھاسىل قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، يەككە فوتون قويۇپ بېرىدىغان كومپيۇتېردا ئۈزۈك قاتلاملىق سۈرەتكە ئېلىش ( SPECT ). بۇ خىل تەسۋىر ھاسىل قىلىش تېخنىكىسى دوختۇرلارنىڭ ھەر خىل كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇشى ۋە باھا بېرىشىگە ياردەم بېرىدۇ، مەسىلەن يۈرەك كېسىلى ۋە بەزى راك كېسىلى.
يۇقىرىدا بايان قىلىنغانلىرىدىن باشقا، كرىپتون گازىنىڭ ئاز ئۇچرايدىغان گاز ئالاھىدىلىكى تۈپەيلىدىن، ئېلېكترونلۇق زاپچاسلارنى سوۋۇتۇش ۋە يادرو رېئاكتورىدا ئىشلىتىشكىمۇ ئىشلىتىلىدۇ. گەرچە ئېلىش ۋە ساپلاشتۇرۇش نىسبەتەن قىممەت بولسىمۇ، لېكىن ئالاھىدە ساھەلەردە، مەسىلەن، يورۇتۇش ۋە لازېر نۇرى تېخنىكىسىنىڭ ئۆزگىچە خۇسۇسىيىتى ئۇنى تەڭداشسىز ماتېرىيالغا ئايلاندۇردى.
مېدىتسىنا ساھەسىدە كۆپ خىل قوللىنىلىشى بار، بولۇپمۇ لازېر نۇرى ۋاسىتىسى بولۇش سۈپىتى بىلەن كۆز كېسەللىكلىرى ئوپېراتسىيەسىدە قوللىنىلىشى ۋە رادىئوئاكتىپلىق ئىزوتوپنىڭ يادرو مېدىتسىناسىدا تەسۋىر ھاسىل قىلىشتا ئىشلىتىلىشى.
كرىپتون ( Krypton ) تىببىي ساھەدىكى ئىشلىتىلىشى
كرىپتون گازى لازېر نۇرىنىڭ مېدىتسىنادا ئىشلىتىلىشى ئاساسلىقى تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپكە چېتىلىدۇ:
كۆز كېسەللىكلىرى ئوپېراتسىيەسى:لازېر نۇرى كۆرۈش تور پەردىسى ئوپېراتسىيەسىدە توقۇلمىلارنى توغرا يوقىتىش ياكى كەپشەرلەشكە ئىشلىتىلىپ، بەزى كۆز كېسەللىكلىرىنى داۋالاشقا ياردەم بېرىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ئۇ يەنە بەزى تېرە ئوپېراتسىيەسى ۋە لازېر نۇرى ئارقىلىق داۋالاش جەريانىدىمۇ ئىشلىتىلىدۇ.
يادرو مېدىتسىناسى:رادىئوئاكتىۋلىق ئىزوتوپ 81m يەككە فوتون قويۇپ بېرىدىغان كومپيۇتېردا ئۈزۈك قاتلاملىق سۈرەتكە ئېلىش ( SPECT ) تا يادرو مېدىتسىناسىدا تەسۋىر ھاسىل قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ، بەزى كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇشقا ياردىمى بولىدۇ.
يۇقىرىدا بايان قىلىنغان قوللىنىشتىن باشقا، گەرچە داۋالاش ئەمەلىيىتىگە بىۋاسىتە چېتىلمىسىمۇ، لېكىن تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغىنى شۇكى، ئالاھىدە سپېكتر سىزىقى يەنە سپېكتر ئانالىزىدا ئىشلىتىلىدۇ، بۇ ئالىملارنىڭ ئالەمدىكى ئاسمان جىسىملىرى، سەييارىلەر ئاتموسفېراسى ۋە خىمىيەلىك رېئاكسىيەلەرنى چۈشىنىشنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تۈرلۈك ئىلمىي تەتقىقاتلارنى ئېلىپ بېرىشىغا ياردەم بېرىدۇ.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، كرىپتون گازىنىڭ مېدىتسىنا ساھەسىدە ئىشلىتىلىشى باشقا بەزى ئېلېمېنتلاردەك كەڭ بولمىسىمۇ، لېكىن ئالاھىدە داۋالاش تەرتىپىدە، ئۇ مۇھىم رولىنى جارى قىلدۇرماقتا. بولۇپمۇ توغرا كونترول قىلىش ۋە يۇقىرى ئېنېرگىيە چىقىرىش زۆرۈر بولغان ئەھۋال ئاستىدا، مەسىلەن، لازېر نۇرى ئوپېراتسىيەسى ۋە يادرو مېدىتسىناسىدا تەسۋىر ھاسىل قىلىش، كرىپتون گازىنىڭ ئۆزگىچە خۇسۇسىيىتى ئۇنى بۇ قوللىنىشتىكى كۆڭۈلدىكىدەك تاللاشقا ئايلاندۇرغان.
