ئانا سەھىپەئاساسىي بىلىملەرئاناتومىيەئۇزۇنچاق مېڭە توغرا كەسمە يۈزى ( تۆۋەنكى زەيتۇن يادرو ئوتتۇرا قىسمىدىن ئۆتكەن...

ئۇزۇنچاق مېڭە توغرا كەسمە يۈزى ( تۆۋەنكى زەيتۇن يادرو ئوتتۇرا قىسمىدىن ئۆتكەن – قۇلۇلە نېرۋا يادروسىدىن ئۆتكەن)

ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ توغرا كەسمە يۈزى: قۇرۇلمىسى ۋە ئىقتىدارىغا چوڭقۇر نەزەر

ئۇزۇنچاق مېڭە (Medulla Oblongata) باش مېڭە غولىنىڭ ئەڭ تۆۋەنكى قىسمى بولۇپ، ھاياتلىقنى ساقلاشتىكى ھالقىلىق رولى بىلەن ئىنتايىن مۇھىم ئەزالارنىڭ بىرى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ يۇقىرىدىن كۆۋرۈك مېڭە (Pons) بىلەن، تۆۋەندىن ئومۇرتقا يىلىك (Spinal Cord) بىلەن تۇتىشىدۇ. ئۇزۇنچاق مېڭە نۇرغۇنلىغان مۇھىم نېرۋا يوللىرى ۋە نېرۋا يادرولىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولۇپ، نەپەس ئېلىش، يۈرەك سوقۇشى، قان بېسىمى قاتارلىق ئاساسلىق فىزىئولوگىيىلىك ئىقتىدارلارنى تەڭشەيدۇ.

بۇ ئەزانىڭ ئىچكى قۇرۇلمىسىنى تەپسىلىي چۈشىنىش ئۈچۈن، نېرۋا ئاناتومىيەسى تەتقىقاتىدا دائىم توغرا كەسمە يۈزىدىن پايدىلىنىلىدۇ. بۇ رەسىملەردە ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ ئوخشىمىغان ئىككى سەۋىيەدىكى توغرا كەسمە يۈزى كۆرسىتىلگەن: بىرى تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىن ئۆتكەن كەسمە يۈزى، يەنە بىرى قۇلۇلە نېرۋا يادروسىدىن ئۆتكەن كەسمە يۈزى. بۇ كەسمە يۈزلەر ئارقىلىق، ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ مۇرەككەپ نېرۋا تورى ۋە ئۇنىڭ ھەر قايسى قىسىملىرىنىڭ ئورنى ۋە ۋەزىپىسىنى ئېنىق كۆزىتەلەيمىز.

ئۇزۇنچاق مېڭە توغرا كەسمە يۈزى ( تۆۋەنكى زەيتۇن يادرو ئوتتۇرا قىسمىدىن ئۆتكەن – قۇلۇلە نېرۋا يادروسىدىن ئۆتكەن)

رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى

 

 

1. ئۇزۇنچاق مېڭە تۆۋەنكى زەيتۇن يادرو ئوتتۇرا قىسمىدىن ئۆتكەن توغرا كەسمە يۈزى
(Transverse section of the medulla oblongata through the middle part of the inferior olivary nucleus, 延髓经下橄榄核中部横切面)

بۇ كەسمە يۈزى ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ ئۈستۈنكى قىسمىغا جايلاشقان بولۇپ، زەيتۇنسىمان ئۆرلەپ چىققان «زەيتۇن» (Olive) نىڭ ئەڭ كەڭ قىسمىنى كېسىپ ئۆتىدۇ. بۇ سەۋىيەدە، تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىنىڭ ئېنىق ھەم ئەگرى-بۈگرى «C» شەكىللىك كۈل رەڭ ماددا قۇرۇلمىسىنى كۆرگىلى بولىدۇ، ئۇ ھەرىكەتنى ماسلاشتۇرۇشتا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، بۇ كەسمە يۈزىدە تىل ئاستى نېرۋىسى (XII)، ئاداشقان نېرۋا (X) ۋە قوشۇمچە نېرۋا (XI) قاتارلىق كۆپلىگەن باش سۆڭەك نېرۋا يادرولىرى ۋە نېرۋا تالاسى يوللىرى مەركەزلەشكەن. شۇڭا بۇ قۇرۇلما ئۇچۇرلارنى چوڭ مېڭە، كىچىك مېڭە ۋە ئومۇرتقا يىلىك ئارىسىدا يەتكۈزۈشتىكى ھالقىلىق تۈگۈن ھېسابلىنىدۇ.

  • يىتىم تۇتام (Solitary tract, 孤束)
    بۇ نېرۋا تالالىرى توپلىمى بولۇپ، ئاساسلىقى تەم سەزگۈسى ئۇچۇرىنى ۋە ئىچكى ئەزالاردىن كەلگەن سېزىم ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىدۇ. ئۇ نەپەس ئېلىش ۋە يۈرەك-قان تومۇر ئىقتىدارلىرىنى تەڭشەشكە قاتنىشىدۇ.
  • كىچىك مېڭە تۆۋەنكى پۇتى (Inferior cerebellar peduncle, 小脑下脚)
    ئۇزۇنچاق مېڭە بىلەن كىچىك مېڭىنى تۇتاشتۇرىدىغان ئاساسلىق نېرۋا تالاسى يولى. ئۇ ئومۇرتقا يىلىكتىن ۋە ئۇزۇنچاق مېڭىدىن كەلگەن ھەرىكەت ۋە تەڭپۇڭلۇق ئۇچۇرلىرىنى كىچىك مېڭىگە يەتكۈزىدۇ.
  • ئۈچ ئاچا نېرۋا يۇلۇن تۇتامى (Spinal trigeminal tract, 三叉神经脊束)
    يۈز قىسمىدىن كەلگەن ئاغرىق، تېمپېراتۇرا ۋە ئاددىي تېگىشىش سېزىمى ئۇچۇرلىرىنى يەتكۈزىدىغان نېرۋا يولى. بۇ تۇتام ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ پۈتۈن ئۇزۇنلىقىنى بويلاپ تۆۋەنگە سوزۇلىدۇ.
  • ئىچكى تەرەپ تىك تۇتام (Medial longitudinal fasciculus, 内侧纵束)
    كۆز ھەرىكىتىنى ۋە باشنىڭ ھەرىكىتىنى ماسلاشتۇرۇشقا مەسئۇل بولغان مۇھىم نېرۋا يولى. ئۇ كۆز ھەرىكىتىنى كونترول قىلىدىغان باش سۆڭەك نېرۋا يادرولىرىنى ئۆزئارا تۇتاشتۇرىدۇ.
  • يۇلۇن – كىچىك مېڭە ئالدى قورساق تۇتامى (Anterior spinocerebellar tract, 脊髓小脑前腹侧束)
    پۈتۈن بەدەندىن، بولۇپمۇ پۇت-قوللاردىن كەلگەن ھەرىكەت ھالىتى ۋە مۇسكۇللارنىڭ جىددىيلىكى ھەققىدىكى ئۇچۇرلارنى كىچىك مېڭىگە يەتكۈزىدۇ. بۇ ئۇچۇرلار ھەرىكەتنى ئىنچىكە تەڭشەشتە مۇھىم رول ئوينايدۇ.
  • يۇلۇن – دۆڭچە مېڭە تۇتامى (Spinothalamic tract, 脊髓丘脑束)
    بەدەندىن كەلگەن ئاغرىق، تېمپېراتۇرا ۋە ئاددىي تېگىشىش سېزىمى ئۇچۇرلىرىنى دۆڭچە مېڭىگە (Thalamus) يەتكۈزىدىغان ئاساسلىق ئۆرلەيدىغان يول. ئۇ ئاڭلىق سېزىمنى شەكىللەندۈرۈشنىڭ ئاساسى.
  • تورسىمان تۈزۈلۈشى (Reticular formation, 网状结构)
    نېرۋا ھۈجەيرىلىرى ۋە تالالىرىدىن تەركىب تاپقان مۇرەككەप تور. ئۇ ئويغىنىش، ئاڭ سەۋىيەسى، ئۇيقۇ ۋە ئاپتوماتىك ھاياتلىق ئىقتىدارلىرىنى (مەسىلەن، نەپەس ئېلىش) تەڭشەشتە ھالقىلىق رول ئوينايدۇ.
  • ئىچكى تەرەپ دۆڭچە يولى (Medial lemniscus, 内侧丘系)
    بەدەندىن كەلگەن ئىنچىكە تېگىشىش، بېسىم ۋە تەۋرىنىش سېزىمى ئۇچۇرلىرىنى دۆڭچە مېڭىگە يەتكۈزىدىغان مۇھىم سېزىم يولى. بۇ ئۇچۇرلار ئاندىن چوڭ مېڭە پوستلاق قەۋىتىگە يەتكۈزۈلۈپ ئاڭلىق سېزىم ھاسىل قىلىدۇ.
  • پىرامىدا تۇتامى (Pyramidal tract, 锥体束)
    ئاساسلىقى چوڭ مېڭە پوستلاق قەۋىتىدىن كەلگەن ئاڭلىق ھەرىكەت بۇيرۇقلىرىنى ئومۇرتقا يىلىككە يەتكۈزىدىغان ئاساسلىق ھەرىكەت يولى. ئۇ ئىختىيارىي ھەرىكەتلەرنى كونترول قىلىدۇ.
  • تىل ئاستى نېرۋا XII (Hypoglossal nerve XII, 舌下神经 XII)
    بۇ 12-جۈپ باش سۆڭەك نېرۋىسى بولۇپ، تىل مۇسكۇللىرىنىڭ ھەرىكىتىنى كونترول قىلىدۇ. ئۇ سۆزلەش، چاينەش ۋە يۇتۇش قاتارلىق جەريانلارغا قاتنىشىدۇ.
  • ئىچكى تەرەپ قوشۇمچە زەيتۇن يادروسى (Medial accessory olivary nucleus, 内侧副橄榄核)
    تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، ئۇ ئاساسلىقى باش مېڭە غولىنىڭ يۇقىرى قىسمىدىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى قوبۇل قىلىدۇ. ئۇ ھەرىكەتنى ماسلاشتۇرۇش ۋە ئۆگىنىشكە قاتنىشىدۇ.
  • تۆۋەنكى قۇيرۇق تەرەپ زەيتۇن يادروسى (Inferior olivary nucleus, 下尾侧橄榄核)
    بۇ يادرو ھەرىكەتنى ئۆگىنىش ۋە ماسلاشتۇرۇشتا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ. ئۇ ئومۇرتقا يىلىكتىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى كىچىك مېڭىگە يەتكۈزۈپ، ھەرىكەت خاتالىقىنى تۈزىتىشكە ياردەم بېرىدۇ.
  • ئارقا دۈمبە تەرەپ قوشۇمچە زەيتۇن يادروسى (Dorsal accessory olivary nucleus, 后背侧副橄榄核)
    تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىنىڭ يەنە بىر قىسمى بولۇپ، ئاساسلىقى ئومۇرتقا يىلىكتىن كەلگەن سېزىم ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىدۇ. ئۇ بۇ ئۇچۇرلارنى كىچىك مېڭىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىغا يەتكۈزۈپ، تەڭپۇڭلۇق ۋە تۇرۇش ھالىتىنى كونترول قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ.
  • تۆپە قاپقاق – يۇلۇن تۇتامى (Tectospinal tract, 顶盖脊髓束)
    كۆرۈش ۋە ئاڭلاش سىگناللىرىغا قارىتا باشنى ۋە بەدەننى ئىنكاس قايتۇرۇپ ھەرىكەتلەندۈرۈشنى كونترول قىلىدۇ. مەسىلەن، تۇيۇقسىز ئاۋازغا قاراپ بۇرۇلۇش ھەرىكىتىنى مۇشۇ يول كونترول قىلىدۇ.
  • گۇمانلىق يادرو (Nucleus ambiguus, 疑核)
    يۇمشاق تاڭلاي، يۇتقۇنچاق ۋە بوغۇز مۇسكۇللىرىنى كونترول قىلىدىغان ھەرىكەت نېرۋا ھۈجەيرىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇ سۆزلەش ۋە يۇتۇش ئىقتىدارى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.
  • ئۈچ ئاچا نېرۋا يۇلۇن تۇتام يادروسى (Spinal trigeminal nucleus, 三叉神经棘束核)
    ئۈچ ئاچا نېرۋا يۇلۇن تۇتامىدىن كەلگەن ئاغرىق ۋە تېمپېراتۇرا ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىپ بىر تەرەپ قىلىدىغان يادرو. ئۇ يۈز قىسمىنىڭ سېزىمىنى بىر تەرەپ قىلىدىغان مۇھىم مەركەز.
  • تىل ئاستى نېرۋا يادروسى (Hypoglossal nucleus, 舌下神经核)
    تىل ئاستى نېرۋىسىنى (XII) ھاسىل قىلىدىغان ھەرىكەت نېرۋا ھۈجەيرىلىرىنىڭ توپلىمى. بۇ يادرو زەخىملەنگەندە تىل ھەرىكىتى توسقۇنلۇققا ئۇچرايدۇ.
  • يىتىم تۇتام يادروسى (Solitary nucleus, 孤束核)
    يىتىم تۇتامدىن كەلگەن تەم، قان بېسىمى ۋە نەپەس ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىدىغان سېزىم يادروسى. ئۇ ھاياتلىقنى ساقلايدىغان نۇرغۇنلىغان رېفلېكسلارنى كونترول قىلىشقا قاتنىشىدۇ.
  • شىناسىمان تۇتام قوشۇمچە يادروسى (Accessory cuneate nucleus, 楔束副核)
    قول قىسمىدىن كەلگەن ئاڭسىز ھەرىكەت سېزىمى ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىپ، كىچىك مېڭىگە يەتكۈزىدۇ. ئۇ قول ھەرىكىتىنى ئىنچىكە ماسلاشتۇرۇشقا ياردەم بېرىدۇ.
  • دەلىز نېرۋا تۆۋەنكى قۇيرۇق تەرەپ يادروسى (Inferior vestibular nucleus, 前庭神经下尾侧核)
    تەڭپۇڭلۇق ئەزاسىدىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى قوبۇل قىلىپ، بەدەننىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ۋە تۇرۇش ھالىتىنى ساقلاشقا ياردەم بېرىدۇ. ئۇ باش ھەرىكىتى بىلەن كۆز ھەرىكىتىنى ماسلاشتۇرۇشقىمۇ قاتنىشىدۇ.
  • ئاداشقان نېرۋا دۈمبە يادروسى (Dorsal nucleus of vagus nerve, 迷走神经背核)
    ئاداشقان نېرۋىنىڭ (X) پاراسیمپاتىك نېرۋا تالالىرىنى ھاسىل قىلىدىغان ئاساسلىق يادرو. ئۇ كۆكرەك ۋە قورساق بوشلۇقىدىكى ئەزالارنىڭ (يۈرەك، ئۆپكە، ئاشقازان-ئۈچەي) ئىقتىدارىنى تەڭشەيدۇ.

 

2. ئۇزۇنچاق مېڭە قۇلۇلە نېرۋا يادروسىدىن ئۆتكەن توغرا كەسمە يۈزى
(Transverse section of the medulla oblongata through the cochlear nucleus, 延髓经蜗神经核横切面)

بۇ كەسمە يۈزى ئالدىنقىسىغا قارىغاندا سەل يۇقىرىراق سەۋىيەدە بولۇپ، كۆۋرۈكچە مېڭە بىلەن ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ تۇتىشىش ئورنىغا يېقىنلىشىدۇ. بۇ سەۋىيەدىكى ئەڭ مۇھىم ئالاھىدىلىك قۇلۇلە نېرۋا يادرولىرىنىڭ (Cochlear nuclei) كۆرۈنۈشىدۇر، بۇ يادرولار ئاڭلاش سىگناللىرىنى دەسلەپكى قەدەمدە بىر تەرەپ قىلىدىغان تۇنجى مەركەز ھېسابلىنىدۇ. بۇ يەردە، ئاڭلاش نېرۋىسىدىن كەلگەن ئۇچۇرلار قوبۇل قىلىنىپ، مېڭىنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئاڭلاش مەركەزلىرىگە يەتكۈزۈلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، دەلىز نېرۋا يادرولىرى تېخىمۇ روشەن كۆرۈنۈپ، تەڭپۇڭلۇقنى كونترول قىلىشتىكى رولىنى داۋاملاشتۇرىدۇ.

  • قۇلۇلە نېرۋا ئالدى يادروسى (Anterior cochlear nucleus, 蜗神经前腹侧核)
    ئاڭلاش نېرۋىسىدىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى قوبۇل قىلىدىغان ئىككى چوڭ يادرونىڭ بىرى. ئۇ ئاۋازنىڭ ئورنىنى ئانالىز قىلىشقا كېرەكلىك ئۇچۇرلارنى يۇقىرى دەرىجىلىك مەركەزلەرگە يەتكۈزىدۇ.
  • قۇلۇلە نېرۋا ئارقا يادروسى (Posterior cochlear nucleus, 蜗神经后背侧核)
    ئاڭلاش نېرۋىسىدىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى قوبۇل قىلىدىغان يەنە بىر مۇھىم يادرو. ئۇ ئاۋاز دولقۇنىنىڭ چاستوتىسى قاتارلىق مۇرەككەپ ئالاھىدىلىكلىرىنى ئانالىز قىلىشقا مەسئۇل.
  • دەلىز نېرۋا ئىچكى تەرەپ يادروسى (Medial vestibular nucleus, 前庭神经内侧核)
    تەڭپۇڭلۇق ئۇچۇرلىرىنى قوبۇل قىلىدىغان يادرولارنىڭ بىرى. ئۇ باش ۋە كۆز ھەرىكىتىنى ماسلاشتۇرىدىغان «دەلىز-كۆز رېفلېكسى»نى كونترول قىلىشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ.
  • تىل ئاستى نېرۋا ئالدىنقى يادروسى (Prepontine nucleus / Roller’s nucleus, 舌下神经前置核)
    بۇ كىچىك يادرو بولۇپ، بەزىدە تىل ئاستى نېرۋا يادروسىنىڭ بىر قىسمى دەپ قارىلىدۇ. ئۇنىڭ كونكرېت ئىقتىدارى تېخى تولۇق ئايدىڭلاشمىغان بولسىمۇ، تىل ھەرىكىتىنى تەڭشەشكە قاتنىشىشى مۇمكىن.
  • زەيتۇن – كىچىك مېڭە تۇتامى (Olivocerebellar tract, 橄榄小脑束)
    تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىدىن چىققان نېرۋا تالالىرى بولۇپ، كىچىك مېڭىگە يامىشىپ چىقىدۇ. بۇ يول ھەرىكەتنى ئۆگىنىش ۋە ھەرىكەت خاتالىقىنى تۈزىتىش ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ئۇچۇرلارنى يەتكۈزىدۇ.
  • يېپىنچا مەركىزى تۇتامى (Central tegmental tract, 被盖中央束)
    بۇ مۇرەككەپ نېرۋا يولى بولۇپ، ئوتتۇرا مېڭە، كۆۋرۈكچە مېڭە ۋە تۆۋەنكى زەيتۇن يادروسىنى ئۆزئارا تۇتاشتۇرىدۇ. ئۇ ئاڭ سەۋىيەسىنى ساقلاش ۋە ھەرىكەتنى ماسلاشتۇرۇش قاتارلىق كۆپ خىل ئىقتىدارلارغا قاتنىشىدۇ.
  • ئىچكى تەرەپ دۆڭچە باغلىمى (Medial lemniscus, 内侧丘系)
    (يۇقىرىدا تونۇشتۇرۇلدى) بەدەندىن كەلگەن ئىنچىكە تېگىشىش ۋە بېسىم سېزىمى ئۇچۇرلىرىنى يەتكۈزىدىغان ئاساسلىق يول.

 

 

ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ ئاناتومىيەلىك ئەھمىيىتى

ئۇزۇنچاق مېڭە گەرچە كىچىك بولسىمۇ، ئۇنىڭ قۇرۇلمىسى ۋە ئىقتىدارى ئىنتايىن مۇرەككەپ ھەم ھاياتىي ئەھمىيەتكە ئىگە. يۇقىرىدا تونۇشتۇرۇلغان ئىككى كەسمە يۈزىدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئۇزۇنچاق مېڭە نېرۋا سىستېمىسىنىڭ ھەقىقىي «قاتناش تۈگۈنى» دۇر. ئۇ چوڭ مېڭە، كىچىك مېڭە ۋە ئومۇرتقا يىلىكنى ئۆزئارا تۇتاشتۇرۇپلا قالماي، يەنە نۇرغۇنلىغان ئاساسلىق فىزىئولوگىيىلىك پائالىيەتلەرنى بىۋاسىتە كونترول قىلىدۇ.

ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ ئىقتىدارىنى تۆۋەندىكى بىر قانچە نۇقتىدىن خۇلاسىلەشكە بولىدۇ:

  • ھاياتلىق مەركىزى: ئۇزۇنچاق مېڭىدە يۈرەك سوقۇشىنى، قان بېسىمىنى ۋە نەپەس ئېلىشنى كونترول قىلىدىغان ئاپتوماتىك مەركەزلەر بار. بۇ مەركەزلەر زەخىملەنگەندە، ھاياتقا بىۋاسىتە خەۋپ يېتىدۇ.
  • رېفلېكس مەركىزى: يۇتۇش، قۇسۇش، يۆتىلىش ۋە چۈشكۈرۈش قاتارلىق مۇھىم قوغدىنىش رېفلېكسلىرىنىڭ ھەممىسى ئۇزۇنچاق مېڭە تەرىپىدىن كونترول قىلىنىدۇ.
  • نېرۋا يوللىرىنىڭ تۈگۈنى: بارلىق ئۆرلەيدىغان (سېزىم) ۋە تۆۋەنلەيدىغان (ھەرىكەت) نېرۋا يوللىرى دېگۈدەك ئۇزۇنچاق مېڭىدىن ئۆتىدۇ. بولۇپمۇ، ھەرىكەتنى كونترول قىلىدىغان پىرامىدا تۇتامى مۇشۇ يەردە كېسىشىپ ئۆتىدۇ، شۇڭا چوڭ مېڭىنىڭ سول يېرىم شارى بەدەننىڭ ئوڭ تەرىپىنى، ئوڭ يېرىم شارى سول تەرىپىنى كونترول قىلىدۇ.
  • باش سۆڭەك نېرۋا يادرولىرى: ئۇزۇنچاق مېڭە 9- (تىل-يۇتقۇنچاق)، 10- (ئاداشقان)، 11- (قوشۇمچە) ۋە 12- (تىل ئاستى) جۈپ باش سۆڭەك نېرۋا يادرولىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ نېرۋىلار تىل، يۇتقۇنچاق، بوغۇز ۋە نۇرغۇنلىغان ئىچكى ئەزالارنىڭ ئىقتىدارىنى كونترول قىلىدۇ.

خۇلاسىلىغاندا، ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ توغرا كەسمە يۈزىدىكى ھەر بىر قۇرۇلما ئۆز ئالدىغا ئالاھىدە ۋەزىپىنى ئۆتەيدۇ ھەمدە باشقا قۇرۇلمىلار بىلەن زىچ ھەمكارلىشىپ، بەدەننىڭ نورمال فىزىئولوگىيىلىك پائالىيەتلىرىنى ۋە ھاياتلىقنى ساقلايدۇ. بۇ قۇرۇلمىلارنى چۈشىنىش نېرۋا كېسەللىكلىرىگە دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاشتا ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە. مەسىلەن، ئۇزۇنچاق مېڭىنىڭ مەلۇم بىر قىسمى زەخىملەنگەندە، ئۇنىڭغا ماس كېلىدىغان ئالاھىدە كلىنىكىلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ، بۇ ئالامەتلەرگە ئاساسەن زەخىملىنىش ئورۇننى ئېنىقلاش مۇمكىن.

يۇقارىدىكى مەزمونغا قانداق قارايسىز؟
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
مەزمون قوشۇلغان ۋاقىت: 2025-10-22

يېقىندا تەھرىرلەنگەن ۋاقىت: 2025-10-22 / 12:06:22

ساقلىۋالايچۇ؟
ساقلىۋالدىم!
سەمىمىي ئەسكەرتىش
مەزكۇر بەتتىكى مەزمۇندا، ئىملادا خاتالىق بولسا، ۋەيا تولۇقلىما مەزمۇن تەمىنلەپ بېرىشنى خالىسىڭىز، ئاستىدىكى سۆز قالدۇرۇش قىسمىغا سۆز قالدۇرسىڭىز بولىدۇ. تاما تاما كۆل بولۇر. سىزنىڭ نامىڭىزنى قوشۇپ ئېلان قىلىمىز.

بىكەتتىكى مەزمۇنلار تورداشلارنىڭ پايدىلىنىشى، ساغلاملىققا بولغان تونۇشىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن تەمىنلەنگەن ئۇچۇرلاردۇر. ئەمما دىئاگنوز ئاساسى بولالمايدۇ. ئوخشىمىغان بىماردا ئوخشىمىغان ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ ۋە دىئاگنوزى ئوخشىمايدۇ. شۇڭا بەدەندە كېسەللىك ئالامەتلىرى كۆرۈلگەندە چوقۇم مۇنتىزىم دوختۇر بىلەن يۈز تۇرانە مەسىلىھەت ئېلىشىڭىزنى، دوختۇرخانىدا تەكشۈرتۈشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز.

باشقا يەرلەردىن ئېلىنغان بەزى مەزمۇنلار، رەسىملەرنىڭ ئەسلى مەنبەسىنى ئەسكەرتىشكە تىرىشتۇق. باشقا يەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار پەقەت شۇ ئاپتور يازارنىڭ ئۆز كۆز قارىشىنى ئىپادىلەيدۇ، بېكىتىمىزنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلالمايدۇ. بۇنىڭدىن سىرت، ئەگەر ئەسەرنىڭ ئەسلى ئاپتورى ماقالىنىڭ تور بېكىتىمىزدە ئېلان قىلىنغانلىقى ئۆزىنىڭ شەخسىي مەنپەئىتىگە دەخلى قىلىندى دەپ ئويلىسا، بىز بىلەن ئالاقىلاشسىڭىز، ئەڭ قىسقا ۋاقىت ئىچىدە بىكەتتىن ئۆچۈرۋەتسەك بولىدۇ.

تور بېكىتىمىزدىكى مەزمونلارنى شەخسىي بېتىڭىزدە ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز، دوختۇرلار تور بېكىتى ياكى dohturlar.com دىن ئېلىنغانلىقىنى ۋەيا بىز ئەسكەرتكەن مەزمۇننىڭ ئەسلى مەنبەسىنى ئەسكەرتىپ قويۇشىڭىزنى چىن دىلىمىزدىن ئۈمىد قىلىمىز. ئەمگەك مېۋىسىگە ھۆرمەت قىلىڭ.

تەييارلىغان مەزمۇنلىرىمىزنى رۇخسەتسىز، قانۇنسىز سودا ئىشلىرىغا ئىشلەتمەڭ. بولمىسا قانۇنى ۋە ۋىجدانى جاۋاپكارلىققا تارتىلىسىز.

سۆز قالدۇراي

Please enter your comment!
Please enter your name here

قىززىق نۇقتىلار

يېڭى مەزمونلار

مەخسۇس سەھىپىلەر

تېخىمۇ كۆپ