مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىسى ۋە فۇنكسىيەسى
چوڭ مېڭە ئىنسانلار نېرۋا سىستېمىسىنىڭ ئەڭ مۇرەككەپ ۋە مۇھىم مەركىزى بولۇپ، ئۇنىڭ ئىچكى قىسمىدا ئۆز-ئارا تۇتاشقان بوشلۇقلار سىستېمىسى بار، بۇ دەل مېڭە قېرىنچە سىستېمىسى دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ سىستېما مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقى (CSF) بىلەن تولغان بولۇپ، مېڭە توقۇلمىلىرىنى فىزىكىلىق زەخىملىنىشتىن قوغداش، مېتابولىزم قالدۇقلىرىنى تازىلاش، ئوزۇقلۇق ۋە ھورمونلارنى يەتكۈزۈش قاتارلىق ھاياتىي مۇھىم فۇنكسىيەلەرنى ئۆتەيدۇ. مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ نورمال قۇرۇلمىسى ۋە سۇيۇقلۇق ئايلىنىشى مېڭىنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن ھالقىلىق ئەھمىيەتكە ئىگە.
بۇ ماقالىدە، مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئاساسلىق تەركىبىي قىسىملىرى، بولۇپمۇ يان مېڭە قېرىنچىسى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى مۇھىم ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىلار رەسىملەر ئارقىلىق تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلىدۇ. ھەر بىر قۇرۇلمىنىڭ ئورنى، شەكلى ۋە فۇنكسىيەسىنى چۈشىنىش ئارقىلىق، بىز نېرۋا ئىلمى ۋە كلىنىكىلىق داۋالاشتىكى ئۇلارنىڭ رولىنى تېخىمۇ چوڭقۇر ھېس قىلالايمىز. بۇ مەزمۇنلار نېرۋا ئاناتومىيەسىگە قىزىقىدىغان ئوقۇغۇچىلار، تەتقىقاتچىلار ۋە شۇ ساھەدىكى كەسپىي خادىملار ئۈچۈن قىممەتلىك مەنبە بولالايدۇ.

رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى
مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئاساسلىق قۇرۇلمىلىرى
1. يان مېڭە قېرىنچىسى ئۈستى تەرەپ (Lateral Ventricle, Superior View, 侧脑室上面观)
بۇ رەسىم يان مېڭە قېرىنچىسىنى يۇقىرىدىن تۆۋەنگە قاراپ كۆرسىتىپ، ئۇنىڭ C شەكىللىك قۇرۇلمىسىنى ۋە چوڭ مېڭە يېرىم شارلىرى ئىچىدىكى كەڭ تارقىلىشىنى ئېنىق نامايان قىلىدۇ. بۇ خىل كۆرۈنۈش ئارقىلىق، قاداق تەننىڭ يان مېڭە قېرىنچىسىنى يۇقىرىدىن قانداق قاپلاپ تۇرىدىغانلىقىنى ۋە قۇيرۇقسىمان يادرونىڭ ئۇنىڭ بىلەن بولغان بوشلۇق مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىۋالغىلى بولىدۇ. كلىنىكىدا، ماگنىتلىق رېزونانس (MRI) تەكشۈرۈشىدىكى بۇ خىل كۆرۈنۈش قېرىنچىنىڭ كېڭىيىپ كېتىشى (سۇ مېڭە) ياكى ئۆسمىنىڭ ئورنىنى ئېنىقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم. بۇ كۆرۈنۈش نېرۋا ئاناتومىيەسىدىكى بوشلۇق تەسەۋۋۇرىنى شەكىللەندۈرۈشنىڭ ئاساسى ھېسابلىنىدۇ.
2. مېڭە قېرىنچىلىرىنىڭ قۇيما مودىلى يان تەرەپ كۆرسەتمىسى (Ventricular System Cast, Lateral View, 脑室铸型侧面观)
بۇ قۇيما مودېل پۈتكۈل مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئۈچ ئۆلچەملىك شەكلىنى يان تەرەپتىن كۆرسىتىپ بېرىدىغان ئابستراكت تەسۋىر ھېسابلىنىدۇ. ئۇ يان مېڭە قېرىنچىلىرىنىڭ مۇرەككەپ C شەكلىنى، قېرىنچە ئارىلىق تۆشۈكى ئارقىلىق 3-مېڭە قېرىنچىسىگە قانداق تۇتىشىدىغانلىقىنى ۋە ئوتتۇرا مېڭە سۇيۇقلۇق نەيچىسى ئارقىلىق 4-مېڭە قېرىنچىسىگە داۋاملىشىدىغانلىقىنى ئېنىق كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ مودېل مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقىنىڭ ئېقىش يولىنى ۋە ھەر بىر قېرىنچە قىسمىنىڭ نىسپىي ئورنىنى تەسەۋۋۇر قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ. شۇڭلاشقا، ئۇ نېرۋا ئاناتومىيەسىنى ئۆگىنىش ۋە كلىنىكىلىق مەسىلىلەرنى چۈشىنىش ئۈچۈن قىممەتلىك مائارىپ قورالىدۇر.
3. مېڭە قېرىنچىلىرىنىڭ قۇيما مودىلى يۇقارىقى تەرەپ كۆرسەتمىسى (Ventricular System Cast, Superior View, 脑室铸型上面观)
بۇ كۆرۈنۈش مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ قۇيما مودېلىنى يۇقىرىدىن كۆرسىتىپ، ئىككى يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ سىممېترىك ئورۇنلىشىشىنى ۋە ئۇلارنىڭ مەركىزىي قىسمىنىڭ قانداق تۇتىشىدىغانلىقىنى روشەنلەشتۈرىدۇ. ئۇ ئالدىنقى ۋە ئارقا مۈڭگۈزلەرنىڭ ئايرىم-ئايرىم ھالدا پېشانە ۋە ياپىلاق ياپراقلىرىغا قانچىلىك دەرىجىدە سوزۇلىدىغانلىقىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ مودېل ئارقىلىق 3-مېڭە قېرىنچىسىنىڭ يان مېڭە قېرىنچىلىرىنىڭ ئارىسىغا ۋە ئاستىغا جايلاشقانلىقىنى ئېنىق كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. بۇ خىل كۆرسەتمە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئومۇمىي قۇرۇلمىسىنى بىر پۈتۈن گەۋدە سۈپىتىدە چۈشىنىشكە ۋە ئۇنىڭ ئوخشىمىغان قىسىملىرىنىڭ ئۆز-ئارا مۇناسىۋىتىنى ئايدىڭلاشتۇرۇشقا پايدىلىق.
قاداق تەن (Corpus Callosum, 胼胝体)
قاداق تەن چوڭ مېڭىنىڭ سول ۋە ئوڭ يېرىم شارىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان ئەڭ چوڭ ئاق ماددا تالالىرى توپلىمىدۇر. ئۇ ئىككى يېرىم شار ئوتتۇرىسىدىكى ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش ۋە ماسلىشىشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ.
ئارال ياپراق / مېڭە ئارىلى (Insular Lobe / Insula, 岛叶 / 脑岛)
ئارال ياپراق چوڭ مېڭە پوستلاق قەۋىتىنىڭ چوڭقۇر قىسمىغا جايلاشقان بولۇپ، ھېسسىيات، ئاڭ ۋە ئۆزلۈكنى تونۇش قاتارلىق مۇرەككەپ فۇنكسىيەلەرگە قاتنىشىدۇ. ئۇ يان ئېرىقچىنىڭ ئىچكى قىسمىغا يوشۇرۇنغان.
چىكە توغرا بۈدرىسى (Transverse Temporal Gyrus, 颞横回)
بۇ قۇرۇلما چىكە ياپرىقىنىڭ ئۈستۈنكى يۈزىگە جايلاشقان بولۇپ، ئاڭلاش ئۇچۇرلىرىنى دەسلەپكى قەدەمدە بىر تەرەپ قىلىدىغان ئاساسلىق ئاڭلاش پوستلاق مەركىزى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ ئاۋازنى تونۇش ۋە چۈشىنىشتە مۇھىم رول ئوينايدۇ.
ئاخىرقى يىپچە (Stria Terminalis, 终纹)
ئاخىرقى يىپچە بادامسىمان يادرو بىلەن گىپوتالامۇسنى تۇتاشتۇرىدىغان نېرۋا تالالىرىنىڭ بىر باغلىمىدۇر. ئۇ تەشۋىشلىنىش، قورقۇش ۋە جىددىيلىشىش قاتارلىق ھېسسىيات ئىنكاسلىرىنى تەڭشەشكە قاتنىشىدۇ.
دۈمبە تەرەپ دۆڭچە مېڭە (Dorsal Thalamus, 背侧丘脑)
دۆڭچە مېڭە چوڭ مېڭىنىڭ مەركىزىگە جايلاشقان مۇھىم بىر ئۇچۇر يەتكۈزۈش مەركىزىدۇر. ئۇ سېزىم، ھەرىكەت ۋە ئاڭ قاتارلىق نۇرغۇن ئۇچۇرلارنى چوڭ مېڭە پوستلاق قەۋىتىگە يەتكۈزىدۇ ۋە قايتا تەقسىملەيدۇ.
ئىچكى تەرەپ ئۇزۇن يىپچە (Medial Longitudinal Stria, 内侧纵纹)
بۇ قاداق تەننىڭ ئۈستىدە، گىپوكامپۇس قۇرۇلمىسىنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە سوزۇلغان نېرۋا تالالىرىدۇر. ئۇ ئەستە تۇتۇش ۋە بوشلۇقنى ھېس قىلىش ئىقتىدارلىرى بىلەن مۇناسىۋەتلىك.
يان مېڭە قېرىنچە ئارقا مۈڭگۈزى (Posterior Horn of Lateral Ventricle, 侧脑室后角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ كەينىگە، يەنى ياپىلاق ياپراققا سوزۇلغان قىسمىدۇر. ئۇنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى ھەر قايسى شەخسلەردە كۆرۈنەرلىك پەرقلىنىدۇ.
قۇش ئوشۇقى (Calcar Avis, 禽距)
قۇش ئوشۇقى يان مېڭە قېرىنچىسى ئارقا مۈڭگۈزىنىڭ ئىچكى تېمىدا شەكىللەنگەن بىر دۆڭچە بولۇپ، ئۇ كالگارىن ئېرىقچىسىنىڭ چوڭقۇرلىشىشىدىن ھاسىل بولىدۇ. ئۇ كۆرۈش ئۇچۇرلىرىنى بىر تەرەپ قىلىش بىلەن مۇناسىۋەتلىك.
يان قوشۇمچە ئۈچ بۇرجەك (Collateral Trigon, 侧副三角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ تۆۋەنكى مۈڭگۈزى بىلەن ئارقا مۈڭگۈزى تۇتىشىدىغان رايون ھېسابلىنىدۇ. ئۇ مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقىنىڭ ئايلىنىشى ئۈچۈن مۇھىم بوشلۇق بىلەن تەمىنلەيدۇ.
يان مېڭە قېرىنچە تومۇرلۇق چىگىشى (Choroid Plexus of Lateral Ventricle, 侧脑室脉络丛)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسى ئىچىدىكى ئالاھىدە توقۇلما بولۇپ، مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقى (CSF) نى ئىشلەپچىقىرىدىغان ئاساسلىق ئورۇن ھېسابلىنىدۇ. ئۇ قاندىن سۇيۇقلۇقنى سۈزۈپ، قېرىنچە بوشلۇقىغا قويۇپ بېرىدۇ.
سىرتقى تەرەپ ئۇزۇن يىپچە (Lateral Longitudinal Stria, 外侧纵纹)
بۇمۇ قاداق تەننىڭ ئۈستىدە ياتقان نېرۋا تالالىرىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، لىمبىك سىستېمىسىنىڭ ئۇچۇر يولى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. ئۇ ھېسسىيات ۋە ئەستە تۇتۇش جەريانلىرىغا قاتنىشىدۇ.
يان مېڭە قېرىنچە تۆۋەنكى مۈڭگۈزى (Inferior Horn of Lateral Ventricle, 侧脑室下角)
يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ تۆۋەنگە ۋە ئالدىغا، يەنى چىكە ياپرىقىغا سوزۇلغان قىسمىدۇر. ئۇنىڭ ئەتراپىدا ئەستە ساقلاشقا مەسئۇل بولغان سەقەنقۇر ۋە بادامسىمان يادرو قاتارلىق مۇھىم قۇرۇلمىلار بار.
سەقەنقۇر (Hippocampus, 海马)
سەقەنقۇر چىكە ياپرىقىنىڭ چوڭقۇر قىسمىغا جايلاشقان بولۇپ، يېڭى ئەسلىمىلەرنى شەكىللەندۈرۈش ۋە بوشلۇقتا يول تېپىشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. ئۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ تۆۋەنكى مۈڭگۈزىگە يېقىن ئورۇنلاشقان.
قۇيرۇقسىمان يادرو تېنى (Body of Caudate Nucleus, 尾状核体)
قۇيرۇقسىمان يادرونىڭ ئوتتۇرا قىسمى بولۇپ، يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ يان تېمىغا جايلاشقان. ئۇ ھەرىكەتنى كونترول قىلىش، ئۆگىنىش ۋە ئەستە تۇتۇش قاتارلىق بىلىش ئىقتىدارلىرىغا قاتنىشىدۇ.
قۇيرۇقسىمان يادرو بېشى (Head of Caudate Nucleus, 尾状核头)
بۇ قۇيرۇقسىمان يادرونىڭ ئەڭ چوڭ ۋە ئالدىنقى قىسمى بولۇپ، يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئالدىنقى مۈڭگۈزىنىڭ يان تېمىنى شەكىللەندۈرىدۇ. ئۇ ئاساسلىقى ھەرىكەتنى پىلانلاش ۋە بىلىش جەريانلىرى بىلەن مۇناسىۋەتلىك.
يان مېڭە قېرىنچە ئالدى مۈڭگۈزى (Anterior Horn of Lateral Ventricle, 侧脑室前角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئالدىغا، يەنى پېشانە ياپرىقىغا سوزۇلغان قىسمىدۇر. ئۇ قاداق تەن ۋە قۇيرۇقسىمان يادرو بېشى قاتارلىق قۇرۇلمىلار بىلەن قورشىلىپ تۇرىدۇ.
قېرىنچە ئارىلىق تۆشۈكى (Interventricular Foramen / Foramen of Monro, 室间孔)
بۇ تۆشۈك ھەر بىر يان مېڭە قېرىنچىسىنى 3-مېڭە قېرىنچىسى بىلەن تۇتاشتۇرىدىغان تار قانال ھېسابلىنىدۇ. مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقى مۇشۇ تۆشۈك ئارقىلىق يان مېڭە قېرىنچىسىدىن 3-مېڭە قېرىنچىسىگە ئاقىدۇ.
ئالدى مۈڭگۈز (Anterior Horn, 前角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئەڭ ئالدىنقى قىسمىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇ پىلانلاش، قارار چىقىرىش قاتارلىق يۇقىرى دەرىجىلىك بىلىش ئىقتىدارلىرىغا مەسئۇل بولغان پېشانە ياپرىقىنىڭ ئىچىگە جايلاشقان.
مەركەز قىسمى (Central Part / Body, 中央部)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئالدىنقى ۋە ئارقا مۈڭگۈزلىرىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان ئاساسلىق گەۋدە قىسمىدۇر. ئۇ قاداق تەننىڭ ئاستىغا، دۆڭچە مېڭىنىڭ ئۈستىگە جايلاشقان.
3-مېڭە قېرىنچىسى (Third Ventricle, 第三脑室)
3-مېڭە قېرىنچىسى مېڭىنىڭ مەركىزىي سىزىقىغا جايلاشقان تار بىر بوشلۇق بولۇپ، ئىككى تەرىپىدىكى دۆڭچە مېڭە ۋە گىپوتالامۇس بىلەن چېگرىلىنىدۇ. ئۇ يان مېڭە قېرىنچىسىدىن كەلگەن سۇيۇقلۇقنى قوبۇل قىلىپ، ئوتتۇرا مېڭە سۇيۇقلۇق نەيچىسىگە يەتكۈزىدۇ.
ئوتتۇرا مېڭە سۇيۇقلۇق نەيچىسى (Cerebral Aqueduct, 中脑水管)
بۇ 3-مېڭە قېرىنچىسى بىلەن 4-مېڭە قېرىنچىسىنى تۇتاشتۇرىدىغان ناھايىتى تار بىر نەيچە ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭ توسۇلۇپ قېلىشى مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقىنىڭ ئايلىنىشىنى توسۇپ، سۇ مېڭە كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
سىرتقى تەرەپ يوشۇرۇن ئويمان (Lateral Recess, 外侧隐窝)
بۇ 4-مېڭە قېرىنچىسىنىڭ يان تەرەپكە سوزۇلغان قىسمى بولۇپ، مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقىنىڭ قېرىنچە سىستېمىسىدىن چىقىپ، مېڭە يۈزىدىكى ئۆمۈچۈك تور پەردە ئاستى بوشلۇقىغا ئېقىشىغا يول ئېچىپ بېرىدۇ.
ئارقا مۈڭگۈز (Posterior Horn, 后角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئەڭ كەينىدىكى قىسمىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭ ئاساسلىق رولى مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقىنى سىغدۇرۇش ۋە كۆرۈش ئىقتىدارىغا مۇناسىۋەتلىك ياپىلاق ياپرىقىنى قوللاش.
تۆۋەنكى مۈڭگۈز (Inferior Horn, 下角)
بۇ يان مېڭە قېرىنچىسىنىڭ چىكە ياپرىقى ئىچىگە سوزۇلغان قىسمىدۇر. ئۇ ئەستە تۇتۇش ۋە ھېسسىياتقا مۇناسىۋەتلىك سەقەنقۇر ۋە بادامسىمان يادرونى ئۆز ئىچىگە ئالغان مۇھىم لىمبىك قۇرۇلمىلار بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك.
دۆڭچە مېڭە ئارىلىق تۇتاشمىسى (Interthalamic Adhesion, 丘脑间粘合)
بۇ 3-مېڭە قېرىنچىسىنىڭ ئىچىدە، سول ۋە ئوڭ دۆڭچە مېڭىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان كۈل رەڭ ماددا قۇرۇلمىسىدۇر. ئۇ بارلىق كىشىلەردە بولماسلىقى مۇمكىن ھەمدە ئۇنىڭ ئېنىق فۇنكسىيەسى ھازىرغىچە ئېنىق ئەمەس.
مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ ئومۇمىي ئەھمىيىتى
مېڭە قېرىنچە سىستېمىسى ئاددىي بىر بوشلۇق بولماستىن، بەلكى مېڭىنىڭ نورمال فۇنكسىيەسىنى قوغدايدىغان كۆپ ئىقتىدارلىق بىر سىستېمىدۇر. ئۇنىڭ ئاساسلىق رولى مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقى (CSF) نى ئىشلەپچىقىرىش، ساقلاش ۋە ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق ئىپادىلىنىدۇ. CSF نىڭ ئۆزى مېڭىنى سۇدا لەيلىتىپ تۇرغۇزۇپ، ئۇنىڭ ئېغىرلىقىنى يېنىكلىتىدۇ ۋە تاشقى زەربىلەردىن ساقلايدىغان «سۇيۇقلۇق ياستۇق» رولىنى ئوينايدۇ.
بۇنىڭدىن باشقا، CSF مېڭە ئىچىدىكى بېسىمنى مۇقىملاشتۇرۇشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. ئۇ يەنە مېڭە توقۇلمىلىرىنىڭ مېتابولىزمىدىن ھاسىل بولغان كېرەكسىز ماددىلارنى يۇيۇپ ئېلىپ كېتىدۇ ھەمدە ئوزۇقلۇق ماددىلار ۋە ھورمونلارنى مېڭىنىڭ ھەرقايسى جايلىرىغا يەتكۈزىدۇ. يېقىنقى تەتقىقاتلاردا، ئۇخلىغاندا CSF نىڭ ئايلىنىشىنىڭ تېزلىشىپ، مېڭىدىكى زەھەرلىك ئاقسىللارنى (مەسىلەن، ئالزىمېر كېسەللىكىگە مۇناسىۋەتلىك بولغان بېتا-ئامىلوئىد) تازىلايدىغانلىقى بايقالدى.
كلىنىكىلىق نۇقتىدىن ئالغاندا، مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىدىكى ھەرقانداق بىنورماللىق ئېغىر ئاقىۋەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. مەسىلەن، CSF نىڭ ئىشلەپچىقىرىلىشى، ئايلىنىشى ياكى سۈمۈرۈلۈشىدىكى تەڭپۇڭسىزلىق سۇ مېڭە (Hydrocephalus) كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، مېڭە ئىچى بېسىمىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ ۋە مېڭە توقۇلمىلىرىنى زىيانغا ئۇچرىتىدۇ. شۇڭلاشقا، مېڭە قېرىنچىلىرىنىڭ شەكلى، چوڭ-كىچىكلىكى ۋە CSF نىڭ ھالىتىنى MRI ۋە CT قاتارلىق تەسۋىر تېخنىكىلىرى ئارقىلىق تەكشۈرۈش نۇرغۇن نېرۋا سىستېمىسى كېسەللىكلىرىگە دىئاگنوز قويۇشنىڭ مۇھىم ۋاسىتىسى ھېسابلىنىدۇ.
قىسقىسى، مېڭە قېرىنچە سىستېمىسىنىڭ قۇرۇلمىسى ۋە فۇنكسىيەسىنى چوڭقۇر چۈشىنىش نېرۋا ئىلمىدىكى ئاساسلىق مەزمۇنلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇنىڭ ساغلاملىقى پۈتكۈل مەركىزىي نېرۋا سىستېمىسىنىڭ نورمال خىزمىتى ئۈچۈن كەم بولسا بولمايدىغان ئاساستۇر. تۆۋەندىكى نۇقتىلار بۇ سىستېمىنىڭ مۇھىملىقىنى خۇلاسىلەيدۇ:
- قۇرۇلمىلىق مۇرەككەپلىكى: يان مېڭە قېرىنچىسى، 3- ۋە 4-مېڭە قېرىنچىسىدىن تۈزۈلگەن ئۆز-ئارا تۇتاشقان تور سىستېمىسى بولۇپ، مېڭىنىڭ چوڭقۇر قىسمىغا جايلاشقان.
- مېڭە-ئومۇرتقا سۇيۇقلۇقى (CSF) نىڭ رولى: مېڭىنى قوغداش، ئوزۇقلاندۇرۇش، مېتابولىزم قالدۇقلىرىنى تازىلاش ۋە مېڭە ئىچى بېسىمىنى تەڭشەشتەك كۆپ خىل فۇنكسىيەگە ئىگە.
- كلىنىكىلىق ئەھمىيىتى: قېرىنچە سىستېمىسىدىكى توسۇلۇش ياكى كېڭىيىش سۇ مېڭە، مېڭە ياللۇغى ۋە باشقا ئېغىر نېرۋا كېسەللىكلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
- تەسۋىر تېخنىكىسىدىكى ئەھمىيىتى: MRI ۋە CT قاتارلىق تەكشۈرۈشلەردە قېرىنچىنىڭ ھالىتىگە قاراپ، مېڭە ئۆسمىسى، قاناش ياكى چېكىنىش خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇشقا ياردەم بېرىدۇ.
خۇلاسىلىگەندە، مېڭە قېرىنچە سىستېمىسى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىلارنى تەپسىلىي بىلىش ھەر بىر نېرۋا ئىلمى خىزمەتچىسى ئۈچۈن زۆرۈر بولغان بىلىملەرنىڭ بىرىدۇر. بۇ ئارقىلىق، بىز مېڭىنىڭ ساغلاملىقىنى تېخىمۇ ياخشى قوغدىيالايمىز ۋە مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەرنى ئۈنۈملۈك داۋالىيالايمىز.


