كۆز ئاناتومىيەلىك تۈزۈلۈشى

كۆزنىڭ ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىسى: كۆز ئالمىسىنىڭ گورىزونتال ۋە ئالدى قىسمىنى شەرھىلەش

كۆز ئىنسان بەدىنىدىكى ئەڭ مۇرەككەپ ۋە ئىنچىكە سېزىم ئەزالىرىنىڭ بىرى بولۇپ، ئۇ بىزنى ئەتراپىمىزدىكى دۇنيانى كۆرۈش ۋە ھېس قىلىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىدۇ. ئۇ خۇددى بىر يۇقىرى دەرىجىلىك كامېراغا ئوخشاش، تاشقى دۇنيادىن كەلگەن يورۇقلۇق سىگناللىرىنى قوبۇل قىلىپ، ئۇنى فوكۇسلاپ، ئاندىن ئېلېكترونلۇق سىگنالغا ئايلاندۇرۇپ، كۆرۈش نېرۋىسى ئارقىلىق مېڭىگە يەتكۈزىدۇ. مېڭە بۇ سىگناللارنى بىر تەرەپ قىلىش ئارقىلىق، بىز كۆرىدىغان رەڭگارەڭ ۋە جانلىق تەسۋىرلەرنى ھاسىل قىلىدۇ.

كۆز ئالمىسىنىڭ نورمال فۇنكسىيەسى ئۇنىڭ ھەر بىر تەركىبىي قىسمىنىڭ ئۆزئارا زىچ ماسلىشىپ ئىشلىشىگە باغلىق. بۇ قۇرۇلمىلار تاشقى قوغداش قەۋىتىدىن تارتىپ، يورۇقلۇقنى سۇندۇرىدىغان مۇھىتلار، يورۇقلۇق مىقدارىنى تەڭشەيدىغان قۇرۇلمىلار ۋە ئەڭ ئاخىرىدا يورۇقلۇقنى ھېس قىلىدىغان نېرۋا قەۋىتىگىچە بولغان بىر قاتار ئىنچىكە بۆلەكلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ ماقالىدە، كۆز ئالمىسىنىڭ گورىزونتال ۋە ئالدى قىسمىنىڭ كەسمە يۈزىدىن ئىبارەت ئىككى ئاناتومىيەلىك رەسىمگە ئاساسەن، كۆزنىڭ ھەر بىر قۇرۇلمىسىنىڭ ئورنى، تۈزۈلۈشى ۋە فۇنكسىيەسى تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلىدۇ.

رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى

1. ئوڭ تەرەپ كۆز گورىزونتال كەسمە يۈزى ئۈلگە رەسىمى (Schematic diagram of a horizontal section of the right eyeball, 右侧眼球水平段模式)
بۇ رەسىم ئوڭ تەرەپ كۆز ئالمىسىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىدىن ئېلىنغان گورىزونتال كەسمە يۈزىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. بۇ خىل كۆرۈنۈش كۆزنىڭ ئالدىدىن كەينىگە سوزۇلغان ئاساسلىق ئوق لىنىيەسى بويىچە بارلىق مۇھىم قۇرۇلمىلارنىڭ ئۆزئارا ئورۇن مۇناسىۋىتىنى ئېنىق نامايان قىلىدۇ. ئۇنىڭدا يورۇقلۇق كىرىدىغان مۈڭگۈز پەردىدىن تارتىپ، كۆز گۆھىرى، ئەينەك تەنچە ۋە ئەڭ ئاخىرىدا يورۇقلۇقنى قوبۇل قىلىدىغان كۆرۈش تورلۇق پەردىسىگىچە بولغان بارلىق ھالقىلار كۆرسىتىلگەن. بۇ رەسىم يورۇقلۇقنىڭ كۆز ئىچىدە قانداق سۇنۇپ، كۆرۈش تورلۇق پەردىسىگە قانداق فوكۇسلىنىدىغانلىقىنى چۈشىنىشتىكى ئاساسلىق ئاناتومىيەلىك ئاساس ھېسابلىنىدۇ.

2. كۆز ئالدى قىسمىنىڭ كەسمە يۈزى (Section of the anterior part of the eyeball, 眼球前部的断面)
بۇ رەسىم كۆز ئالمىسىنىڭ ئالدى بۆلىكىنى مەخسۇس چوڭايتىپ كۆرسىتىپ، ئۇنىڭ ئىنچىكە قۇرۇلمىلىرىنى تەپسىلىي تەسۋىرلەپ بېرىدۇ. ئۇ ئاساسلىقى يورۇقلۇقنى سۇندۇرۇش ۋە كۆز ئىچى بېسىمىنى تەڭشەشكە مەسئۇل بولغان قۇرۇلمىلارنى، يەنى مۈڭگۈز پەردە، رەڭدار پەردە، كۆز قارىچۇقى، كۆز گۆھىرى ۋە كىرپىكسىمان تەنچە قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ رەسىمدە يەنە كۆز سۇيۇقلۇقىنىڭ ھاسىل بولۇش ۋە ئېقىپ چىقىپ كېتىش يولى بولغان رەڭدار-مۈڭگۈز پەردە بۇلۇڭىنىڭ قۇرۇلمىسى ئېنىق كۆرسىتىلگەن. بۇ قۇرۇلمىلارنى چۈشىنىش كۆز كېسەللىكلىرى، بولۇپمۇ گلوكوما (كۆز بېسىمى ئېشىش) ۋە كاتاراكت (كۆز گۆھىرى تۇتۇقلىشىش) قاتارلىق كېسەللىكلەرنىڭ دىئاگنوزى ۋە داۋالىنىشى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.

ئوڭ تەرەپ كۆز گورىزونتال كەسمە يۈزىدىكى قۇرۇلمىلار

كۆرۈش ئوقى (Visual axis, 视轴)
بۇ كۆزنىڭ ئوپتىكىلىق سىستېمىسىدىن ئۆتۈپ، كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ مەركىزىي ئويمىنىغا چۈشىدىغان تەسەۋۋۇرىي سىزىق. ئۇ كۆرۈش ئېنىقلىقى ئەڭ يۇقىرى بولغان نۇقتىنى بېكىتىدۇ.

مۈڭگۈز پەردە (Cornea, 角膜)
كۆز ئالمىسىنىڭ ئەڭ ئالدىدىكى سۈزۈك، گۈمبەز شەكىللىك قەۋەت بولۇپ، يورۇقلۇقنى سۇندۇرۇشتىكى ئاساسلىق رولنى ئوينايدۇ. ئۇ كۆزنىڭ ئىچكى قۇرۇلمىلىرىنى قوغداش بىلەن بىرگە، كۆزنىڭ فوكۇسلاش ئىقتىدارىنىڭ ئۈچتىن ئىككى قىسمىنى تەمىنلەيدۇ.

رەڭدار پەردە (Iris, 虹膜)
كۆز قارىچۇقىنى ئوراپ تۇرىدىغان، رەڭلىك پىگمېنتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھالقىسىمان قۇرۇلما. ئۇنىڭدىكى مۇسكۇللار قىسقىرىش ۋە بوشىشىش ئارقىلىق كۆز قارىچۇقىنىڭ چوڭ-كىچىكلىكىنى كونترول قىلىپ، كۆزگە كىرىدىغان يورۇقلۇق مىقدارىنى تەڭشەيدۇ.

رەڭدار مۈڭگۈز پەردە بۇلۇڭى (Iridocorneal angle, 虹膜角膜角)
رەڭدار پەردە بىلەن مۈڭگۈز پەردىنىڭ تۇتاشقان يېرىدە ھاسىل بولغان بۇلۇڭ. بۇ يەردە كۆز سۇيۇقلۇقىنىڭ ئېقىپ چىقىپ كېتىشىگە مەسئۇل بولغان تارغاقسىمان تور ۋە كۆز ئېقى ۋېنا كاۋىكى جايلاشقان.

كۆز ئالما بىرىكتۈرگۈچى پەردە (Bulbar conjunctiva, 球结膜)
كۆز ئېقىنىڭ ئالدى يۈزىنى ۋە قاپاقنىڭ ئىچكى يۈزىنى قاپلاپ تۇرىدىغان نېپىز، سۈزۈك پەردە. ئۇ كۆزنى سىلىقلاش ۋە قوغداش رولىنى ئوينايدۇ.

كىرپىكسىمان تەنچە (Ciliary body, 睫状体)
رەڭدار پەردىنىڭ كەينىگە جايلاشقان، كىرپىكسىمان مۇسكۇل ۋە ئۆسۈمچىلەردىن تەركىب تاپقان قۇرۇلما. ئۇ كۆز گۆھىرىنىڭ فوكۇسلىشىنى تەڭشەش (يىراق-يېقىنغا قاراش) ۋە كۆز سۇيۇقلۇقىنى ئىشلەپچىقىرىش فۇنكسىيەسىگە ئىگە.

ئىچكى تۈز مۇسكۇل (Medial rectus muscle, 内直肌)
كۆز ئالمىسىنى ئىچكە (بۇرۇن تەرەپكە) بۇراشقا مەسئۇل بولغان كۆز سىرتقى مۇسكۇلى. ئۇ ئىككى كۆزنىڭ ماس ھالدا ھەرىكەت قىلىشىغا ياردەم بېرىدۇ.

ئەينەك تەنچە قانىلى (Hyaloid canal, 玻璃体管)
تۆرەلمە دەۋرىدە كۆز گۆھىرىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيە تومۇرى جايلاشقان قانال. تۇغۇلغاندىن كېيىن بۇ تومۇر يوقاپ كېتىدۇ، لېكىن قانال ئىزى قالىدۇ.

كۆرۈش نېرۋا تەخسىسى (Optic disc, 视神经盘)
كۆرۈش نېرۋىسى كۆز ئالمىسىدىن چىقىپ كېتىدىغان جاي بولۇپ، بۇ يەردە يورۇقلۇق سېزىم ھۈجەيرىلىرى بولمىغاچقا، «سوقۇر نۇقتا» دەپمۇ ئاتىلىدۇ. كۆرۈش تورلۇق پەردىسىدىكى قان تومۇرلارمۇ مۇشۇ يەردىن كىرىپ-چىقىدۇ.

كۆرۈش نېرۋا تەخسە ئويمىنى (Physiologic cup / Optic cup, 视盘陷凹)
كۆرۈش نېرۋا تەخسىسىنىڭ مەركىزىدىكى تەبىئىي ئويمانلىق. ئۇنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى ۋە چوڭقۇرلۇقى گلوكوما قاتارلىق كېسەللىكلەرنىڭ دىئاگنوزىدا مۇھىم كۆرسەتكۈچ ھېسابلىنىدۇ.

كۆز غەلۋىر تاختىسى (Lamina cribrosa, 筛板)
كۆز ئېقىنىڭ كۆرۈش نېرۋىسى ئۆتىدىغان قىسمىدىكى غەلۋىرسىمان قۇرۇلما. ئۇ كۆرۈش نېرۋا تالالىرىنىڭ ئۆتۈشىگە يول قويۇش بىلەن بىرگە، كۆز ئىچى بېسىمىغا قارشى تۇرۇپ، نېرۋا تالالىرىنى قوغدايدۇ.

كۆرۈش نېرۋىسى (Optic nerve, 视神经)
كۆرۈش تورلۇق پەردىسىدىكى نېرۋا ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئاكسونلىرىدىن تەشكىل تاپقان نېرۋا تۇتامى. ئۇ كۆزدىكى كۆرۈش ئۇچۇرلىرىنى مېڭىنىڭ كۆرۈش مەركىزىگە يەتكۈزۈشكە مەسئۇل.

كۆرۈش تورلۇق پەردە مەركىزى ئارتېرىيىسى (Central retinal artery, 视网膜中央动脉)
كۆرۈش نېرۋىسىنىڭ ئىچىدىن ئۆتۈپ، كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ ئىچكى قەۋەتلىرىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئاساسلىق ئارتېرىيە تومۇرى. ئۇنىڭ توسۇلۇپ قېلىشى كۆرۈش قۇۋۋىتىنىڭ جىددىي تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

كۆرۈش تورلۇق پەردە مەركىزى ۋىناسى (Central retinal vein, 视网膜中央静脉)
كۆرۈش تورلۇق پەردىسىدىكى قاننى يىغىپ، كۆرۈش نېرۋىسى ئارقىلىق كۆزدىن ئېلىپ چىقىپ كېتىدىغان ئاساسلىق ۋېنا تومۇرى.

ئۆمۈچۈك تور پەردە (Arachnoid mater, 脑蛛网膜)
كۆرۈش نېرۋىسىنى ئوراپ تۇرغان مېڭە پەردىلىرىنىڭ ئوتتۇرا قەۋىتى. ئۇ قاتتىق مېڭە پەردىسى بىلەن يۇمشاق مېڭە پەردىسىنىڭ ئارىلىقىدا جايلاشقان.

قاتتىق مېڭە پەردىسى (Dura mater, 硬脑膜)
كۆرۈش نېرۋىسىنى ئوراپ تۇرغان مېڭە پەردىلىرىنىڭ ئەڭ سىرتقى، ئەڭ قېلىن ۋە چىداملىق قەۋىتى. ئۇ كۆز ئېقى بىلەن تۇتىشىپ كەتكەن.

ئۆمۈچۈك تور پەردە ئاستى بوشلۇقى (Subarachnoid space, 蛛网膜下腔)
ئۆمۈچۈك تور پەردىسى بىلەن يۇمشاق مېڭە پەردىسى ئارىلىقىدىكى بوشلۇق بولۇپ، ئىچىدە مېڭە-يۇلۇن سۇيۇقلۇقى بار. كۆرۈش نېرۋىسى ئەتراپىدىكى بۇ بوشلۇق مېڭە ئىچى بېسىمىنىڭ ئۆزگىرىشىنى ئەكس ئەتتۈرۈپ بېرەلەيدۇ.

يۇمشاق مېڭە پەردىسى (Pia mater, 软脑膜)
كۆرۈش نېرۋىسىنىڭ يۈزىگە چاپلىشىپ تۇرىدىغان ئەڭ ئىچكى، نېپىز مېڭە پەردىسى.

مەركىزىي ئويمان (Fovea, 中央凹)
كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ مەركىزىدىكى، كۆرۈش ئېنىقلىقى ئەڭ يۇقىرى بولغان كىچىك ئويمانلىق. بۇ يەردە رەڭنى سېزىدىغان كونۇسسىمان ھۈجەيرىلەر ئەڭ زىچ جايلاشقان.

كۆز ئېقى (Sclera, 巩膜)
كۆز ئالمىسىنىڭ سىرتقى قەۋىتىنىڭ ئارقا بەشتىن تۆت قىسمىنى ئىگىلەيدىغان ئاق، قاتتىق تالالىق پەردە. ئۇ كۆز ئالمىسىنىڭ شەكلىنى ساقلاپ، ئىچكى قۇرۇلمىلارنى قوغدايدۇ.

قان تومۇرلۇق پەردە (Choroid, 脉络膜)
كۆز ئېقى بىلەن كۆرۈش تورلۇق پەردىسى ئارىلىقىدىكى قان تومۇرلارغا مول بولغان قەۋەت. ئۇ كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ سىرتقى قەۋىتىنى ئوكسىگېن ۋە ئوزۇقلۇق بىلەن تەمىنلەيدۇ.

كۆرۈش تورلۇق پەردە كۆرۈش قىسمى (Neural layer of the retina, 视网膜视部)
كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ يورۇقلۇقنى سېزىدىغان فوتورېتسېپتور ھۈجەيرىلىرى (تاياقچىسىمان ۋە كونۇسسىمان ھۈجەيرىلەر) جايلاشقان ئارقا قىسمى. ئۇ يورۇقلۇق سىگنالىنى نېرۋا سىگنالىغا ئايلاندۇرىدۇ.

ئەينەك تەنچە (Vitreous body, 玻璃体)
كۆز گۆھىرىنىڭ كەينىدىكى كۆز ئالمىسى بوشلۇقىنى تولدۇرۇپ تۇرىدىغان سۈزۈك، گېلىسىمان ماددا. ئۇ كۆز ئالمىسىنىڭ شەكلىنى ساقلاش ۋە كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنى تىرەپ تۇرۇش رولىنى ئوينايدۇ.

سىرتقى تۈز مۇسكۇل (Lateral rectus muscle, 外直肌)
كۆز ئالمىسىنى سىرتقا (چەككە تەرەپكە) بۇراشقا مەسئۇل بولغان كۆز سىرتقى مۇسكۇلى.

ئەينەك تەنچە پەردىسى (Vitreous membrane / Hyaloid membrane, 玻璃体膜)
ئەينەك تەنچىنىڭ سىرتقى يۈزىنى ئوراپ تۇرىدىغان ئىنتايىن نېپىز پەردە.

كۆز گۆھىرى (Lens, 晶状体)
رەڭدار پەردىنىڭ كەينىگە جايلاشقان سۈزۈك قۇرۇلما. ئۇ كىرپىكسىمان مۇسكۇلنىڭ ياردىمىدە شەكلىنى ئۆزگەرتىش ئارقىلىق، ئوخشىمىغان ئارىلىقتىكى جىسىملارنىڭ تەسۋىرىنى كۆرۈش تورلۇق پەردىسىگە ئېنىق فوكۇسلايدۇ.

كۆرۈش تورلۇق پەردە كىرپىكسىمان تەنچە قىسمى (Ciliary part of the retina, 视网膜睫状体部)
كۆرۈش تورلۇق پەردىسىنىڭ كىرپىكسىمان تەنچىنىڭ ئىچكى يۈزىنى قاپلاپ تۇرىدىغان، كۆرۈش فۇنكسىيەسى بولمىغان قىسمى.

كۆز ئالمىسى ئارقا دالىنى (Posterior chamber, 眼球后房)
رەڭدار پەردە بىلەن كۆز گۆھىرى ئارىلىقىدىكى تار بوشلۇق. كىرپىكسىمان تەنچە ئىشلەپچىقارغان كۆز سۇيۇقلۇقى بۇ يەردىن ئۆتۈپ، كۆز قارىچۇقى ئارقىلىق ئالدى دالانىغا ئاقىدۇ.

كۆز ئېقى ۋىنا كاۋىكى (Scleral venous sinus / Schlemm’s canal, 巩膜静脉窦)
رەڭدار-مۈڭگۈز پەردە بۇلۇڭىغا جايلاشقان ھالقىسىمان ۋېنا قانىلى. ئۇ كۆز سۇيۇقلۇقىنى يىغىپ، قان ئايلىنىش سىستېمىسىغا قايتۇرۇپ، كۆز ئىچى بېسىمىنى تەڭشەيدۇ.

كۆز ئالما ئالدى دالانى (Anterior chamber, 眼球前房)
مۈڭگۈز پەردە بىلەن رەڭدار پەردە ئارىلىقىدىكى بوشلۇق بولۇپ، ئىچى كۆز سۇيۇقلۇقى بىلەن تولغان.

كۆز ئوقى (Ocular axis, 眼轴)
كۆز ئالمىسىنىڭ ئالدى ۋە ئارقا قۇتۇبىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان مەركىزىي سىزىق. ئۇنىڭ ئۇزۇنلۇقى كۆزنىڭ يورۇقلۇق سۇندۇرۇش ھالىتىنى بېكىتىدۇ.

كۆز ئالدى قىسمىنىڭ كەسمە يۈزىدىكى قۇرۇلمىلار

تارغاقسىمان تارىمۇشى (Trabecular meshwork, 小梁网梳状韧带)
رەڭدار-مۈڭگۈز پەردە بۇلۇڭىغا جايلاشقان توقۇلما. ئۇ كۆز سۇيۇقلۇقىنى سۈزۈك قانىلىغا ئۆتكۈزۈپ بېرىدىغان ئاساسلىق يول.

كىرپىكسىمان مۇسكۇل ھالقىسىمان تالا (Circular fibers of ciliary muscle, 睫状肌环纤维)
كىرپىكسىمان مۇسكۇلنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى ھالقىسىمان تىزىلغان مۇسكۇل تالالىرى. ئۇلار قىسقارغاندا كۆز گۆھىرىنى ئېسىپ تۇرغان تارىمۇشلار بوشاپ، كۆز گۆھىرى يېقىننى كۆرۈشكە ماسلىشىدۇ.

كىرپىكسىمان مۇسكۇل مېردىئان تالا (Meridional fibers of ciliary muscle, 睫状肌经线纤维)
كىرپىكسىمان مۇسكۇلنىڭ سىرتقى قىسمىدىكى ئۇزۇنىسىغا تىزىلغان مۇسكۇل تالالىرى. ئۇلارنىڭمۇ كۆز گۆھىرىنىڭ فوكۇسلىشىنى تەڭشەشتە رولى بار.

كۆز گۆھىرى پوستلىقى (Lens cortex, 晶状体皮质)
كۆز گۆھىرى يادروسىنىڭ سىرتىنى ئوراپ تۇرىدىغان يېڭىدىن ھاسىل بولغان, بىر قەدەر يۇمشاق قىسمى.

كىرپىكسىمان كىچىك باغلام (Zonular fibers / Suspensory ligament of lens, 睫状小带)
كىرپىكسىمان تەنچە بىلەن كۆز گۆھىرىنى تۇتاشتۇرۇپ تۇرىدىغان ئىنچىكە تالالار. ئۇلار كىرپىكسىمان مۇسكۇلنىڭ ھەرىكىتىنى كۆز گۆھىرىگە يەتكۈزۈپ، ئۇنىڭ شەكلىنى ئۆزگەرتىدۇ.

كۆز گۆھىرى يادروسى (Lens nucleus, 晶状体核)
كۆز گۆھىرىنىڭ مەركىزىدىكى قېرىغان، زىچلاشقان قىسمى. ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ، يادرو قېلىنلىشىپ ۋە قاتتىقلىшып، يېقىننى كۆرۈش قۇۋۋىتىنىڭ ئاجىزلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

كۆز قارىچۇقىنى چوڭايتىش مۇسكۇلى (Dilator pupillae muscle, 瞳孔开大肌)
رەڭدار پەردىگە جايلاشقان رادىئال تىزىلغان سىلىق مۇسكۇل. ئۇ قىسقارغاندا كۆز قارىچۇقىنى چوڭايتىپ، قاراڭغۇدا كۆپرەك يورۇقلۇقنىڭ كىرىشىگە شارائىت يارىتىدۇ.

كۆز قارىچۇقى پۈرمە مۇسكۇلى (Sphincter pupillae muscle, 瞳孔括约肌)
رەڭدار پەردىنىڭ كۆز قارىچۇقى گىرۋىكىگە جايلاشقان ھالقىسىمان سىلىق مۇسكۇل. ئۇ قىسقارغاندا كۆز قارىچۇقىنى كىچىكلىتىپ، يورۇقلۇق كۈچلۈك بولغاندا كۆزگە كىرىدىغان نۇرنى ئازايتىدۇ.

كۆز ئاناتومىيەسىنىڭ ئومۇمىي خۇلاسىسى

كۆزنىڭ ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىسى ئۇنىڭ ئوپتىكىلىق ۋە نېرۋا فۇنكسىيەسىنى مۇكەممەل ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن. بۇ قۇرۇلمىلارنى بىر قانچە چوڭ فۇنكسىيەلىك سىستېمىغا ئايرىشقا بولىدۇ:

• قوغداش ۋە تىرەك سىستېمىسى: كۆز ئېقى ۋە مۈڭگۈز پەردە كۆز ئالمىسىنىڭ سىرتقى قەۋىتىنى ھاسىل قىلىп, ئىچكى نازۇك توقۇلمىلارنى قوغدايدۇ. كۆز ئالما بىرىكتۈرگۈچى پەردە ۋە كۆز يېشى كۆز يۈزىنى سىلىقلاپ ۋە نەمدەپ تۇرىدۇ.
• يورۇقلۇق سۇندۇرۇش (فوكۇسلاش) سىستېمىسى: يورۇقلۇق كۆزگە كىرگەندىن كېيىن مۈڭگۈز پەردە، كۆز سۇيۇقلۇقى، كۆز گۆھىرى ۋە ئەينەك تەنچىدىن ئىبارەت تۆت سۈزۈك مۇھىتتىن ئۆتىدۇ. بۇ قۇرۇلمىلارنىڭ ھەممىسى يورۇقلۇقنى سۇندۇرۇپ, ئاخىرىدا تەسۋىرنى كۆرۈش تورلۇق پەردىسىگە ئېنىق فوكۇسلايدۇ.
• تەڭشەش سىستېمىسى: رەڭدار پەردە كۆزگە كىرىدىغان يورۇقلۇق مىقدارىنى كونترول قىلسا، كىرپىكسىمان تەنچە كۆز گۆھىرىنىڭ ئەگرىلىكىنى ئۆزگەرتىپ، ئوخشىمىغان ئارىلىقتىكى جىسىملارغا قاراپ فوكۇسلاشنى ئەمەلگە ئاشۇرىدۇ.
• سېزىم ۋە ئۆتكۈزۈش سىستېمىسى: كۆرۈش تورلۇق پەردىسى يورۇقلۇق ئېنېرگىيەسىنى نېرۋا ئimpulslırıغا ئايلاندۇرىدىغان «فىلىم»غا ئوخشايدۇ. بۇ سىگناللار ئاندىن كۆرۈش نېرۋىسى ئارقىلىق مېڭىگە يەتكۈزۈلۈپ، كۆرۈش سېزىمى ھاسىل بولىدۇ.

بۇنىڭدىن سىرت، كۆز ئىچى بېسىمىنىڭ مۇقىملىقى كۆزنىڭ نورمال فۇنكسىيەسى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. كۆز سۇيۇقلۇقىنىڭ ئىشلەپ چىقىرىشى بىلەن ئېقىپ چىقىپ كېتىشى ئوتتۇرىسىدىكى تەڭپۇڭلۇق بۇزۇلغاندا، كۆز ئىچى بېسىمى ئۆرلەپ، گلوكوما كېسەللىكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ۋە كۆرۈش نېرۋىسىغا ئەسلىگە كەلمەيدىغان زىيان سالىدۇ.

شۇڭلاشقا، كۆزنىڭ ھەر بىر ئىنچىكە قۇرۇلمىسىنىڭ ئورنى ۋە فۇنكسىيەسىنى چۈشىنىش، كۆز ساغلاملىقىنى ساقلاش، كۆز كېسەللىكلىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى توغرا دىئاگنوز قىلىп داۋالاشتا ھەل قىلغۇچ ئەھمىيەتكە ئىگە. دائىم كۆز تەكشۈرتۈپ تۇرۇش، بۇ مۇرەككەپ ۋە قىممەتلىك ئەزانى ئاسراشتىكى ئەڭ ياخشى ئۇسۇلدۇر.