يازلىق سۇ تولۇقلاش قوللانمىسى: سالامەتلىكىڭىز ئۈچۈن ھەر كۈنى قانچىلىك سۇ ئىچىش كېرەك؟
يازنىڭ كىرىشى بىلەن ھاۋا تېمپېراتۇرىسىنىڭ ئۆرلىشىگە ئەگىشىپ، بەدىنىمىز تېخىمۇ كۆپ تەرلەش ئارقىلىق ئۆزىنى سوۋۇتىدۇ. بۇ جەرياندا كۆپ مىقداردىكى سۇ ۋە ئېلېكترولىتلار يوقاپ كېتىدۇ. شۇڭا، ياز كۈنلىرى بەدەنگە يېتەرلىك سۇ تولۇقلاپ بېرىش ئومۇمىي ساغلاملىقنى ساقلاش، ئېنېرگىيەنى تولۇقلاش ۋە ئىسسىق ئۆتۈپ قېلىشتىن ساقلىنىش ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. ئەمما، ئوخشىمىغان ياشتىكى ۋە ئوخشىمىغان جىسمانىي ھالەتتىكى كىشىلەرنىڭ سۇغا بولغان ئېھتىياجى ئوخشاش بولمايدۇ. بۇ يازمىدا، چوڭلار، بالىلار، بوۋاقلار ۋە ياشانغانلارنىڭ ياز پەسلىدە قانچىلىك سۇ تولۇقلىشى كېرەكلىكىنى تەپسىلىي چۈشەندۈرۈپ ئۆتىمىز.
نېمە ئۈچۈن يازدا سۇ تولۇقلاش شۇنچە مۇھىم؟
بەدىنىمىزنىڭ تەخمىنەن %60-%70 قىسمى سۇدىن تەركىب تاپقان. سۇ ھۈجەيرىلەرگە ئوزۇقلۇق يەتكۈزۈش، زەھەرلىك ماددىلارنى چىقىرىپ تاشلاش، بوغۇملارنى سىلىقلاش ۋە بەدەن تېمپېراتۇرىسىنى تەڭشەشتە ھەل قىلغۇچ رول ئوينايدۇ. بەدەندە سۇسىزلىنىش يۈز بەرگەندە، تۆۋەندىكىدەك ئالامەتلەر كۆرۈلۈشى مۇمكىن:
- باش قېيىش ۋە باش ئاغرىقى
- ھېرىپ چارچاش، روھسىزلىنىش
- ئاغزى قۇرۇش ۋە تېرە قۇرغاقلىشىش
- سۈيدۈك رەڭگىنىڭ قېنىق سېرىق بولۇشى ۋە مىقدارىنىڭ ئازىيىشى
- مۇسكۇللارنىڭ تارتىشىپ قېلىشى
- ئېغىر ئەھۋاللاردا ئىسسىق ئۆتۈپ قېلىش ۋە ھاياتقا خەۋپ يېتىش
شۇڭلاشقا، ياز پەسلىدە رېتىملىق ۋە يىتەرلىك سۇ تولۇقلاشنى ئادەتكە ئايلاندۇرۇش كېرەك.
ئوخشىمىغان ياش قەۋىتىدىكىلەر ئۈچۈن سۇ تولۇقلاش مىقدارى
1. چوڭلار (ياش-ئوتتۇرا ياشتىكىلەر)
ئادەتتىكى ئەھۋالدا، بىر قۇرامىغا يەتكەن ئادەم كۈنىگە تەخمىنەن 2 لىتىردىن 3 لىتىرغىچە سۇ ئىچىشى تەۋسىيە قىلىنىدۇ. بۇ ئادەتتە «8 ئىستاكان سۇ» قائىدىسىگە يېقىنلىشىدۇ. ئەمما ياز پەسلىدە، بولۇپمۇ سىرتتا ئىشلەيدىغان ياكى كۆپ چېنىقىدىغان كىشىلەرنىڭ سۇغا بولغان ئېھتىياجى كۆرۈنەرلىك دەرىجىدە ئاشىدۇ.
- ئەرلەر: كۈنىگە تەخمىنەن 3 لىتىر (13 ئىستاكان ئەتراپىدا).
- ئاياللار: كۈنىگە تەخمىنەن 2.2 لىتىر (9 ئىستاكان ئەتراپىدا).
- ھامىلىدار ۋە بالا ئېمىتىدىغان ئاياللار: بۇ ئاياللارنىڭ سۇغا بولغان ئېھتىياجى تېخىمۇ يۇقىرى بولىدۇ، كۈنىگە 3 لىتىر ياكى ئۇنىڭدىنمۇ كۆپرەك سۇ تولۇقلىشى كېرەك.
2. بالىلار ۋە ئۆسمۈرلەر
بالىلارنىڭ بەدەن مېتابولىزمى تېز، ھەرىكەت مىقدارى كۆپ بولغاچقا، سۇسىزلىنىشقا ئاسان ئۇچرايدۇ. ئۇلار ھەمىشە ئۇسسىغانلىقىنى ۋاقتىدا ئىپادىلەپ بېرەلمەسلىكى مۇمكىن، شۇڭا ئاتا-ئانىلار بالىلىرىغا قەرەللىك سۇ ئىچۈرۈپ تۇرۇشى كېرەك.
- 4-8 ياش: كۈنىگە تەخمىنەن 1.5 لىتىر (7 ئىستاكان).
- 9-13 ياش: كۈنىگە تەخمىنەن 2.2 لىتىر (9-10 ئىستاكان).
- 14-18 ياش (ئۆسمۈرلەر): چوڭلارغا ئوخشاش، يەنى 2.5 لىتىردىن 3 لىتىرغىچە سۇ ئىچىشى كېرەك. بالىلار سىرتتا ئويناۋاتقاندا ھەر 20 مىنۇتتا بىر قېتىم ئاز-ئازدىن سۇ ئىچىپ تۇرۇشى ياخشى.
3. بوۋاقلار (0-1 ياش)
بۇ ياشتىكى بوۋاقلارغا سۇ تولۇقلاشتا ئالاھىدە دىققەت قىلىش كېرەك.
- 0-6 ئايلىق بوۋاقلار: بۇ ياشتىكى بوۋاقلارغا ھەرگىز قوشۇمچە سۇ ئىچۈرۈشكە بولمايدۇ! ئۇلارغا كېرەكلىك بارلىق سۇ ۋە ئوزۇقلۇق ئانا سۈتى ياكى سۈت پاراشوكىدىن تولۇقلىنىدۇ. قوشۇمچە سۇ ئىچۈرۈش بوۋاقنىڭ بۆرىكىگە يۈك بولۇپ، «سۇدىن زەھەرلىنىش» دەپ ئاتىلىدىغان خەتەرلىك ئەھۋالنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
- 6-12 ئايلىق بوۋاقلار: قوشۇمچە يېمەكلىك يېيىشنى باشلىغاندىن كېيىن، ھەر قېتىملىق تاماق ئارىلىقىدا ئاز مىقداردا (مەسىلەن، كۈنىگە 100-200 مىللىلىتىر) قايناپ سوۋۇتۇلغان سۇ بېرىشكە بولىدۇ. ئەمما، ئاساسلىق سۇ مەنبەسى يەنىلا ئانا سۈتى ياكى قۇرۇق سۈت بولۇشى كېرەك.
4. ياشانغانلار
ياشانغانلارنىڭ ئۇسساش سېزىمى ئاجىزلايدۇ، شۇڭا ئۇلار ئۇسسىمىغان تەقدىردىمۇ بەدىنى سۇسىزلىنىپ قېلىشى مۇمكىن. ئۇنىڭدىن باشقا، بەزى سوزۇلما خاراكتېرلىك كېسەللىكلەر ۋە دورىلارمۇ سۇسىزلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
- ياشانغانلارغا كۈنىگە تەخمىنەن 1.5 لىتىردىن 2 لىتىرغىچە سۇ ئىچىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ.
- ئۇلارغا ئۇسسىغاننى كۈتۈپ ئولتۇرماي، قەرەللىك ۋاقىت بەلگىلەپ، مەسىلەن ھەر سائەتتە بىر ئىستاكاندىن سۇ ئىچىش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈشكە ياردەم بېرىش كېرەك.
- يۈرەك، بۆرەك كېسىلى بار ياشانغانلار قانچىلىك سۇ ئىچىش توغرىسىدا دوختۇر بىلەن مەسلىھەتلىشىشى زۆرۈر.
دوختۇرلار تورى تەۋسىيىلىرى
- ئۇسساشنى ساقلىماڭ: ئۇسساش سېزىمى پەيدا بولغاندا بەدەن ئاللىقاچان سۇسىزلىنىش ھالىتىگە ئۆتكەن بولىدۇ.
- سۈيدۈك رەڭگىنى كۆزىتىڭ: سۈيدۈك رەڭگىنىڭ سۇس سېرىق ياكى رەڭسىز بولۇشى بەدەننىڭ يېتەرلىك سۇ بىلەن تەمىنلەنگەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ. ئەگەر قېنىق سېرىق بولسا، دەرھال سۇ تولۇقلاش كېرەك.
- سۇ مول مېۋە-كۆكتاتلارنى يەڭ: تاۋۇز، قوغۇن، شوخلا، تەرخەمەك، پەمىدۇر قاتارلىق يېمەكلىكلەرنىڭ سۇ تەركىبى يۇقىرى بولۇپ، سۇ تولۇقلاشقا ياردەم بېرىدۇ.
- يېنىڭىزغا سۇ بوتۇلكىسى ئېلىپ يۈرۈڭ: بۇ سىزگە ھەر ۋاقىت سۇ ئىچىشنى ئەسكەرتىپ تۇرىدىغان ئاددىي ھەم ئۈنۈملۈك ئۇسۇل.
- شېكەرلىك ئىچىملىكلەردىن يىراق تۇرۇڭ: كولا، شەربەت قاتارلىق ئىچىملىكلەر ئۇسسۇزلۇقنى ۋاقىتلىق باستۇرغاندەك قىلغان بىلەن، ئۇنىڭدىكى يۇقىرى مىقداردىكى شېكەر بەدەننىڭ سۇسىزلىنىشىنى تېخىمۇ ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدۇ. ئەڭ ياخشى ئىچىملىك – قايناقسۇ.
- چېنىقىشتىن بۇرۇن، چېنىقىش جەريانىدا ۋە چېنىقىشتىن كېيىن سۇ تولۇقلاڭ!!!
ياز پەسلىدە يېتەرلىك سۇ ئىچىش ھەممە ئادەم ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. ئۆزىڭىزنىڭ ۋە ئائىلە ئەزالىرىڭىزنىڭ يېشىغا، پائالىيەت مىقدارىغا ئاساسەن مۇۋاپىق مىقداردا سۇ تولۇقلاپ بېرىشنى ئادەتكە ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق، ساغلام ۋە ئېنېرگىيەگە تولغان بىر يازنى ئۆتكۈزەلەيسىز.
