لىمفا ھۈجەيرە سانى LYM#

لىمفا ھۈجەيرە سانى (Lymphocyte Count)

لىمفا ھۈجەيرە سانى (Lymphocyte Count) قاندىكى لىمفا ھۈجەيرىلىرىنىڭ مۇتلەق سانىنى كۆرسىتىدىغان مۇھىم كۆرسەتكۈچ. لىمفا ھۈجەيرىلىرى ئاق قان ھۈجەيرىلىرىنىڭ بىر تۈرى بولۇپ، ئۇ بەدەننىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدىكى يادرولۇق تەركىبىي قىسىم ھېسابلىنىدۇ. ئۇ بەدەننى يۇقۇملىنىش، راك ھۈجەيرىلىرى ۋە باشقا تاشقى تاجاۋۇزچىلاردىن قوغداشتا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. لىمفا ھۈجەيرە سانىنى ئۆلچەش ئارقىلىق، دوختۇرلار بەدەننىڭ ئىممۇنىتېت ھالىتىنى باھالاپ، يۇقۇملىنىش، ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى، قان سىستېمىسى كېسەللىكلىرى ۋە باشقا كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويالايدۇ. شۇڭا، ئۇ دائىملىق قان تەكشۈرۈشىدىكى مۇھىم تۈرلەرنىڭ بىرى.

ئۇيغۇرچە ئىسمى: لىمفا ھۈجەيرە سانى
ئىنگلىزچە ئىسمى: Lymphocyte Count
خەنزۇچە ئىسمى: 淋巴细胞计数
تۈركچە ئىسمى: Lenfosit Sayımı

قىسقارتىلىشى: LYM#

نورمال سەۋىيىسى:

• ئەرلەرنىڭ نورمال قىممىتى: 1.0 – 3.0 × 10⁹/L
• ئاياللارنىڭ نورمال قىممىتى: 1.0 – 3.0 × 10⁹/L

لىمفا ھۈجەيرە سانىنى ئۆلچەش ئۇسۇلى:

لىمفا ھۈجەيرە سانىنى ئۆلچەش ئادەتتە ئاپتوماتلاشقان قان ئانالىزاتورى ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلىدۇ. بۇ ئەسۋاب ئېقىش سىتومېتىرىيىسى (flow cytometry) ياكى باشقا ئوپتىكىلىق، ئېلېكترلىق پرىنسىپلاردىن پايدىلىنىپ، قان ئەۋرىشكىسىدىكى ھەر بىر ھۈجەيرىنى تېز سۈرئەتتە ئايرىپ ۋە ساناپ چىقىدۇ. ئۇ ئاق قان ھۈجەيرىلىرىنى لىمفا ھۈجەيرىلىرى، نېيتروفىللار، مونوسىتلار قاتارلىق ئوخشىمىغان تۈرلەرگە ئايرىپ، ھەر بىرىنىڭ مۇتلەق سانى ۋە نىسبىتىنى ئېنىق ھېسابلاپ بېرىدۇ. بۇ ئۇسۇل تېز، توغرا ھەم ئۈنۈملۈك بولۇپ، ھازىرقى زامان كلىنىكا تەجرىبىخانىلىرىدا كەڭ قوللىنىلىدۇ.

لېمفا ھۈجەيرە سانى ئەر – ئاياللاردىكى پەرقى:

قۇرامىغا يەتكەن ئەرلەر بىلەن ئاياللارنىڭ لىمفا ھۈجەيرە سانىنىڭ نورمال دائىرىسىدە كۆرۈنەرلىك پەرق يوق، ئادەتتە ھەر لىتىر قاندا 1.0 دىن 3.0 × 10⁹ غىچە بولىدۇ. جىنسىي پەرقكە قارىغاندا، ياش ئامىلى لىمفا ھۈجەيرە سانىغا تېخىمۇ چوڭ تەسىر كۆرسىتىدۇ. مەسىلەن، يېڭى تۇغۇلغان بوۋاقلار ۋە كىچىك بالىلارنىڭ لىمفا ھۈجەيرە سانى چوڭلارغا قارىغاندا كۆرۈنەرلىك يۇقىرى بولىدۇ، بۇ ئۇلارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ يېتىلىش باسقۇچىدا ئىكەنلىكى بىلەن مۇناسىۋەتلىك.

لىمفا ھۈجەيرە سانى ئىقتىدارى:

لېمفا ھۈجەيرىلىرى بەدەننىڭ ئىممۇنىتېت مۇداپىئە سىستېمىسىنىڭ «ئەقىللىق ئەسكەرلىرى» بولۇپ، ئاساسلىقى T ھۈجەيرە، B ھۈجەيرە ۋە تەبىئىي ئۆلتۈرگۈچى (NK) ھۈجەيرىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

• T ھۈجەيرىلەر: ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغان ھۈجەيرىلەر ۋە راك ھۈجەيرىلىرىگە بىۋاسىتە ھۇجۇم قىلىپ، ئۇلارنى يوقىتىدۇ ھەمدە ئىممۇنىتېت ئىنكاسىنى تەڭشەشكە قاتنىشىدۇ.
• B ھۈجەيرىلەر: بەدەنگە كىرگەن باكتېرىيە، ۋىرۇس قاتارلىق كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارغا قارشى ئانتىتېلا ئىشلەپچىقىرىپ، ئۇلارنى نېيتراللاشتۇرىدۇ ۋە يوقىتىدۇ.
• تەبىئىي ئۆلتۈرگۈچى (NK) ھۈجەيرىلەر: ئۆسمە ھۈجەيرىلىرى ۋە ۋىرۇس بىلەن يۇقۇملانغان ھۈجەيرىلەرنى تېزلىكتە پەرقلەندۈرۈپ يوقىتىش ئىقتىدارىغا ئىگە.

شۇڭلاشقا، لىمفا ھۈجەيرە سانىنىڭ نورمال بولۇشى بەدەننىڭ كېسەللىكلەرگە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنىڭ مۇھىم كاپالىتىدۇر.

لىمفا ھۈجەيرە سانى كلىنىكىدا قوللىنىش:

لىمفا ھۈجەيرە سانى كلىنىكىلىق دىئاگنوز قويۇش ۋە كېسەللىك ئەھۋالىنى كۆزىتىشتە ئىنتايىن مۇھىم. ئۇ ئاساسلىقى تۆۋەندىكى جەھەتلەردە قوللىنىلىدۇ:

1. يۇقۇملىنىشقا دىئاگنوز قويۇش: ۋىرۇسلۇق يۇقۇملىنىشلاردا (مەسىلەن، يۇقۇملۇق مونوپول ھۈجەيرە كۆپىيىش كېسىلى، قىزىل) لىمفا ھۈجەيرە سانى ئادەتتە كۆرۈنەرلىك ئۆرلەيدۇ.
2. قان سىستېمىسى كېسەللىكلىرىنى باھالاش: سوزۇلما خاراكتېرلىك لىمفا ھۈجەيرىلىك ئاق قان كېسىلى (CLL)، ئۆتكۈر لىمفا ھۈجەيرىلىك ئاق قان كېسىلى (ALL) ۋە لىمفا ئۆسمىسى قاتارلىق كېسەللىكلەردە لىمفا ھۈجەيرە سانىدا بىنورمال ئۆزگىرىش بولىدۇ.
3. ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسەللىكلىرىنى تەكشۈرۈش: ئەيدىز ۋىرۇسى (HIV) يۇقۇمى ياكى تۇغما ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسەللىكلىرىدە لىمفا ھۈجەيرە سانى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ.
4. داۋالاش ئۈنۈمىنى كۆزىتىش: راك بىمارلىرى خىمىيەلىك داۋالاش ياكى رادىئوئاكتىپلىق داۋالاش قوبۇل قىلغاندا، لىمفا ھۈجەيرە سانى تۆۋەنلەيدۇ. بۇ كۆرسەتكۈچنى كۆزىتىش ئارقىلىق داۋالاشنىڭ سۆڭەك يىلىكىگە بولغان تەسىرىنى باھالاشقا بولىدۇ.

لىمفا ھۈجەيرە سانىنىڭ بىنورمال كۆپىيىشى ( lymphocytosis ) سەۋەبى:

1. ۋىرۇسلۇق يۇقۇملىنىش: يۇقۇملۇق مونوپول ھۈجەيرە كۆپىيىش كېسىلى، ھۈجەيرە گىگانتلىشىش ۋىرۇسى (CMV)، كۆكيۆتەل، قىزىلچا قاتارلىقلار.
2. قان سىستېمىسىدىكى يامان سۈپەتلىك ئۆسمىلەر: سوزۇلما خاراكتېرلىك لىمفا ھۈجەيرىلىك ئاق قان كېسىلى (CLL)، ئۆتكۈر لىمفا ھۈجەيرىلىك ئاق قان كېسىلى (ALL)، لىمفا ئۆسمىسى قاتارلىقلار.
3. سوزۇلما خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش: تۇبېركۇليوز، برۇسېللا قاتارلىق كېسەللىكلەر.
4. ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى: بەزى ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرىدە لىمفا ھۈجەيرىلىرى ئاكتىپلىشىپ سانى ئۆرلەپ كېتىشى مۇمكىن.

لىمفا ھۈجەيرە سانىنىڭ بىنورمال ئازىيىشىنىڭ ( lymphopenia ) سەۋەبى:

1. ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسەللىكلىرى: ئەيدىز ۋىرۇسى (HIV) يۇقۇمى، تۇغما ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈك كېسەللىكلىرى.
2. داۋالاش ئامىللىرى: راكقا قارشى خىمىيەلىك دورىلار، رادىئوئاكتىپلىق داۋالاش، كورتىكوستېروئىد قاتارلىق ھورمونلۇق دورىلارنى ئۇزۇن مۇددەت ئىشلىتىش.
3. سۆڭەك يىلىكى ئىقتىدارىنىڭ بۇزۇلۇشى: قايتا ئىشلىنىشى توسقۇنلۇققا ئۇچراش خاراكتېرلىك قان ئازلىق، سۆڭەك يىلىكىنىڭ باشقا كېسەللىكلەر سەۋەبىدىن بېسىلىپ قېلىشى.
4. ئېغىر دەرىجىدىكى يۇقۇملىنىش: قان زەھەرلىنىش (سېپسىس) قاتارلىق ئېغىر يۇقۇملىنىشلاردا لىمفا ھۈجەيرىلىرى كۆپلەپ خوراپ كېتىدۇ.
5. ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى: قىزىل داغلىق بۆرەك ياللۇغى (SLE)، رېماتىزىملىق بوغۇم ياللۇغى قاتارلىقلار.
6. ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىك: ئېغىر دەرىجىدىكى ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىك ئىممۇنىتېت سىستېمىسىغا تەسىر كۆرسىتىپ، لىمفا ھۈجەيرە سانىنىڭ تۆۋەنلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

قىسقىسى، لىمفا ھۈجەيرە سانى بەدەننىڭ ئىممۇنىتېت ھالىتىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغان مۇھىم بىر كۆزنەك. ئۇنىڭ نورمال دائىرىدە بولماسلىقى ھەر خىل كېسەللىكلەردىن دېرەك بېرىشى مۇمكىن. شۇڭا، بۇ نەتىجىنى باشقا كلىنىكىلىق ئۇچۇرلار ۋە تەكشۈرۈش نەتىجىلىرى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ، كەسپىي دوختۇرنىڭ مەسلىھىتى ئاستىدا توغرا ھۆكۈم چىقىرىش كېرەك.

قان تەكشۈرۈش ئىچىدىكى ھەرقايسى تۈرلەر ۋە نەتىجىلەرنىڭ چۈشەندۈرۈلۈشىنى بىلمەكچى بولسىڭىز، تۆۋەندىكى ئادرىسنى زىيارەت قىلىڭ.

قان تەكشۈرۈش ئىچىدىكى ھەرقايسى تۈرلەر ۋە نورمال قىممىتى چۈشەندۈرۈلۈشى

https://dohturlar.com/qan-tekshurush-ichidiki-herqaysi-turler-we-normal-qimmiti

قان تەكشۈرۈش ئىچىدىكى ھەرقايسى تۈرلەر ۋە نورمال قىممىتى