چىشنىڭ ئىسسىققا ياكى سوغۇققا يولۇققاندا ئاغرىشى بىر خىل دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامىتى بولۇپ، سەزگۈر چىش دەپمۇ ئاتىلىدۇ. غەرب تېبابىتى نۇقتىسىدىن قارىغاندا، بۇ خىل ئاغرىق ئادەتتە چىش دېنتىن ماددىسىنىڭ ئاشكارىلىنىشى ياكى چىش مىلىكىنىڭ چېكىنىشىدىن كېلىپ چىقىدۇ.
ئۇيغۇرچە: چىش ئىسسىق سوغۇقتا ئاغرىش
ئىنگىزچە: Teeth hurt when exposed to cold or heat
خەنزۇچە: 牙齿遇冷热痛
تۈركچە: Dişler soğuğa veya sıcağa maruz kaldığında acıması
چىشنىڭ چىش ماھىيىتى ئاشكارىلانغاندا، چىشنىڭ ئىچكى قىسمىدىكى نېرۋا ئاخىرقى ئۇچلىرى غىدىقلىنىپ، ئاغرىق سېزىمى پەيدا قىلىدۇ. چىش دېنتىن ماددىسى چىشنىڭ قاتتىق توقۇلمىسى بولۇپ، چىشنىڭ سىرتقى يۈزىنىڭ ئاستىدىكى بىر قەۋەت توقۇلمىغا جايلاشقان. ئەگەر چىش دېنتىن ماددىسى ئوچۇق بولسا، مەسىلەن:چىش چىرىش، ئۇپراش، چىش ئېمالى ئاجىز بولۇش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن، ئۇنداقتا تېمپېراتۇرا ئۆزگىرىشى ( مەسىلەن:سوغۇق ئىچىملىك، ئىسسىق ئىچىملىك ) ياكى تاتلىق يېمەكلىك قاتارلىق غىدىقلىغۇچى ماددىلار ئاغرىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
يەنە بىر خىل ئېھتىماللىق سەۋەبى چىش مىلىكى چېكىنىش. چىش مىلىكى چىش ئەتراپىدىكى يۇمشاق توقۇلمىلار بولۇپ، ئۇ چىشنى سىرتقى مۇھىتنىڭ غىدىقلىشىدىن ساقلايدۇ. ئەمما، ئەگەر چىش مىلىكى چېكىنسە، چىشنىڭ تۈۋى كۆرۈنۈپ قالىدۇ، بۇ سەزگۈر چىشنىڭ پەيدا بولۇشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. چىش مىلىكىنىڭ چېكىنىشى چىش چوتكىلاش زىيادە بولۇش، چىش ئەتراپى كېسەللىكى، چىشنىڭ نورمال تەكشى بولماسلىقى قاتارلىق ئامىللاردىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن.
يۇقىرىقى ئىككى خىل ئەھۋالدىن باشقا، چىشنىڭ ئىسسىققا ياكى سوغۇققا ئۇچراپ ئاغرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىش ئېھتىمالى بولغان باشقا سەۋەبلەر يەنە چىشنىڭ يېرىلىشى، چىشنىڭ يۇقۇملىنىشى، چىشنىڭ ئۇپرىشى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئەگەر سىز دائىم چىشىڭىزنىڭ ئىسسىققا ياكى سوغۇققا يولۇققاندا ئاغرىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلسىڭىز، بىر چىش دوختۇرىدىن مەسلىھەت سوراپ دىئاگنوز قويۇپ داۋالىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن.
