چۈشكۈرۈش بىر خىل كۆپ ئۇچرايدىغان فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس بولۇپ، ئادەتتە بۇرۇن بوشلۇقى ياكى كېكىردەكنىڭ غىدىقلىنىشىدىن كېلىپ چىقىدۇ. غەرب تېبابىتى نۇقتىسىدىن قارىغاندا، چۈشكۈرۈش بەدەننىڭ بىر خىل ئۆزىنى قوغداش مېخانىزمى بولۇپ، بۇرۇن بوشلۇقى ۋە كېكىردەكتىكى يات ماددا، چاڭ توزان، گۈل چېڭى قاتارلىق غىدىقلىغۇچى ماددىلارنى تازىلاشنى مەقسەت قىلىدۇ.
ئۇيغۇرچە: چۈشكۈرۈش
ئىنگىزچە: sneeze
خەنزۇچە: 打喷嚏
تۈركچە: hapşırmak
بۇرۇن بوشلۇقى ياكى گال غىدىقلانغاندا، نېرۋا سىستېمىسى سىگنال بېرىپ ئۆپكە ۋە دىئافراگما مۇسكۇلىغا بېرىپ، تېز سۈرئەتتە سۈمۈرۈش ھەرىكىتىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇ خىل نەپەسلىنىش ھەرىكىتى ئۆپكىدىكى ھاۋانىڭ تېز سۈرئەتتە چىقىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يۇقىرى سۈرئەتلىك ھاۋا ئېقىمىنى شەكىللەندۈرۈپ، بۇرۇن بوشلۇقى ياكى كېكىردەكتىكى غىدىقلىغۇچى ماددىلارنى بەدەن سىرتىغا چىقىرىۋېتىدۇ.
چۈشكۈرۈش ئادەتتە زىيانسىز بولىدۇ، لېكىن بەزىدە بەزى كېسەللىكلەرنىڭ ئالامەتلىرىنىڭ بىرى بولۇشى مۇمكىن. مەسىلەن، زۇكام، زىيادە سەزگۈرلۈك بۇرۇن ياللۇغى، بۇرۇن كاۋىكى ياللۇغى، زىققا قاتارلىق كېسەللىكلەرنىڭ ھەممىسى كۆپ قېتىم چۈشكۈرۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. ئۇنىڭدىن باشقا، بەزى دورىلار، خىمىيەلىك ماددىلار ياكى باشقا غىدىقلىغۇچى ماددىلارمۇ چۈشكۈرۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
ئەگەر سىزدە دائىم چۈشكۈرۈش ئەھۋالى كۆرۈلسە، تۆۋەندىكى بىر قانچە نۇقتىغا دىققەت قىلىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمەن:
1. زىيادە سېزىمچانلىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ماددىلار، مەسىلەن، گۈل چېڭى، چاڭ – توزان، ئەرمەك ھايۋانلارنىڭ تۈكى قاتارلىقلار بىلەن ئۇچرىشىشتىن ساقلىنىش كېرەك.
2. ئۆي ئىچىنىڭ ھاۋاسىنى ساپلاشتۇرۇپ، ئۆي ۋە كارىۋات بۇيۇملىرىنى قەرەللىك تازىلاپ تۇرۇش كېرەك.
3. شەخسىي تازىلىققا دىققەت قىلىش قولنى پات پات يۇيۇپ تۇرۇش گىرەلەشمە يۇقۇملىنىشتىن ساقلىنىش.
4. ئەگەر چۈشكۈرۈشكە باشقا كېسەللىك ئالامەتلىرى قوشۇلۇپ كەلسە، مەسىلەن، بۇرنىدىن سۇ ئېقىش، يۆتىلىش، قىزىش قاتارلىقلار بولسا، ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ كەسپىي دوختۇرلاردىن مەسلىھەت سوراش تەكلىپىنى بېرىمىز.
قىسقىسى، چۈشكۈرۈش بىر خىل دائىم كۆرۈلىدىغان فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس بولۇپ، ئادەتتە بەدەننىڭ ئۆزىنى قوغداش مېخانىزمىنىڭ بىر قىسمى ھېسابلىنىدۇ. ئەگەر چۈشكۈرۈش كۆپ بولسا ياكى باشقا كېسەللىك ئالامەتلىرى قوشۇلۇپ كەلسە، ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ كەسپىي دوختۇرلارنىڭ تەكلىپى ۋە داۋالىشىنى تەۋسىيە قىلىمىز.
