ئۆت يولى، 12 بارماق ئۈچەي ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى كىشىلىك بەدەن ھەزىم قىلىش سىستېمىسىدىكى ئىنتايىن مۇھىم تەركىبىي قىسىملار بولۇپ، ئۇلار ئۆز-ئارا ماسلىشىپ، يېمەكلىكلەرنىڭ ھەزىم قىلىنىشى، قوبۇل قىلىنىشى ۋە مېتابولىزىمىدا ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. بۇ ئورگانلارنىڭ نورمال فۇنكىسىيەسى بەدەننىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاشنىڭ ئاچقۇچى.
بۇ ئورگانلارنىڭ ئورنى ئادەم بەدىنىنىڭ ئۈستى قورساق قىسمىغا جايلاشقان بولۇپ، جىگەر، ئۆت خالتىسى، ئاشقازان ۋە تال قاتارلىق ئەزالار بىلەن زىچ مۇناسىۋەتتە. ئۇلارنىڭ مۇرەككەپ ئاناتومىيىلىك قۇرۇلمىسى ۋە ئۆز-ئارا تۇتىشىشى ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقلىرىنىڭ ئېنزىملىرىنىڭ توغرا ئېقىشىغا ۋە ھەزىم قىلىش جەريانىنىڭ ئوڭۇشلۇق بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. بۇ ئورگانلاردىكى ھەر قانداق بىرەر كېسەللىك ئۆزگىرىشى پۈتكۈل ھەزىم قىلىش سىستېمىسىنىڭ فۇنكىسىيەسىگە تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن.
رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى
ئاناتومىيىلىك قۇرۇلمىلارنىڭ تونۇشتۇرۇلۇشى
- ئۆت يولى، 12 بارماق ئۈچەي ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى ئالدى تەرەپتىن كۆرۈنۈشى (Biliary tract, duodenum, and pancreas, 胆道، 十二指肠和胰腺前面观):
بۇ كۆرۈنۈش ھەزىم قىلىش سىستېمىسىدىكى مۇھىم ئورگانلارنىڭ ئۆز-ئارا مۇناسىۋىتىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. جىگەر ئىشلەپچىقارغان ئۆت سۇيۇقلۇقى ئۆت يولى ئارقىلىق 12 بارماق ئۈچەيگە كىرىدۇ، ئاشقازان ئاستى بېزى ھەزىم قىلىش ئېنزىملىرىنى ئاجرىتىپ چىقىرىپ، يېمەكلىكلەرنىڭ پارچىلىنىشىغا ياردەم بېرىدۇ. بۇ ئۈچ قىسىمنىڭ ماسلىشىپ ئىشلىشى ياغ، ئاقسىل ۋە كاربون سۇ بىرىكمىلىرىنىڭ ئۈنۈملۈك ھەزىم قىلىنىشى ۋە قوبۇل قىلىنىشى ئۈچۈن زۆرۈر. ئۇلارنىڭ نورمال فۇنكىسىيەسى بەدەننىڭ ئوزۇقلۇق ماددىلارنى قوبۇل قىلىشى ۋە مېتابولىزم تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاشتا ھالقىلىق ئەھمىيەتكە ئىگە. - جىگەر سول نەيچىسى (Left hepatic duct, 肝左管):
جىگەرنىڭ سول يوپۇرمىقىدىن ئۆت سۇيۇقلۇقىنى يىغىپ، ئومۇمىي جىگەر نەيچىسىگە يەتكۈزىدۇ. بۇ نەيچە ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ دەسلەپكى يىغىلىش يولىنىڭ بىر قىسمى. - جىگەر خاس ئارتېرىيىسى (Hepatic artery proper, 肝固有动脉):
جىگەرگە ئوكسىگېن مول قان يەتكۈزۈپ بېرىدىغان ئاساسلىق قان تومۇر. ئۇ جىگەرنىڭ نورمال مېتابولىزمى ۋە فۇنكىسىيەسىنى ساقلاشقا كاپالەتلىك قىلىدۇ. - قاپقاق ۋىنا (Portal vein, 门静脉):
ھەزىم قىلىش يولى، تال ۋە ئاشقازان ئاستى بېزىدىن كەلگەن ئوزۇقلۇققا باي قاننى جىگەرگە يەتكۈزىدۇ. بۇ قان جىگەر تەرىپىدىن بىر تەرەپ قىلىنىپ، زەھەرلىك ماددىلار تازىلىنىدۇ ۋە ئوزۇقلۇق ماددىلار ساقلىنىدۇ. - تۆۋەنكى كاۋاك ۋىنا (Inferior vena cava, 下腔静脉):
بەدەننىڭ تۆۋەنكى قىسمىدىكى ئوكسىگېنى ئاز قاننى يۈرەككە قايتۇرىدىغان چوڭ ۋىنا. ئۇ جىگەرنىڭ ئارقا تەرىپىدىن ئۆتۈپ، جىگەر ۋېנаلىرىنىڭ قېنىنى قوبۇل قىلىدۇ. - قورساق بوشلۇق غولى (Celiac trunk, 腹腔干):
ئائورتىدىن چىقىدىغان ئاساسلىق ئارتېرىيە بولۇپ، جىگەر، ئاشقازان، تال ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى قاتارلىق ئورگانلارنى قان بىلەن تەمىنلەيدۇ. ئۇ ئۈستى قورساق بوشلۇقىدىكى ئورگانلارنىڭ قان تەمىناتى ئۈچۈن ھالقىلىق. - ئائورتا (Aorta, 主动脉):
بەدەندىكى ئەڭ چوڭ ئارتېرىيە بولۇپ، يۈرەكتىن چىققان ئوكسىگېن مول قاننى پۈتۈن بەدەنگە يەتكۈزىدۇ. ئۇ قورساق بوشلۇقىدا نۇرغۇن شاخلارغا بۆلۈنۈپ، ھەرقايسى ئورگانلارنى قان بىلەن تەمىنلەيدۇ. - تال ئارتېرىيىسى (Splenic artery, 脾动脉):
قورساق بوشلۇق غولىدىن چىقىپ، تال، ئاشقازان ۋە ئاشقازان ئاستى بېزىنى قان بىلەن تەمىنلەيدۇ. ئۇ ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ گەۋدىسى ۋە قۇيرۇقىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئاساسلىق قان تومۇر. - ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسى (Pancreatic duct, 胰管):
ئاشقازان ئاستى بېزى ئىشلەپچىقارغان ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقىنى يىغىپ، 12 بارماق ئۈچەيگە يەتكۈزىدۇ. بۇ سۇيۇقلۇق يېمەكلىكلەرنى ھەزىم قىلىشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ. - ئاشقازان ئاستى بېزى تېنى (Body of pancreas, 胰体):
ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ ئوتتۇرا قىسمى بولۇپ، بېشى بىلەن قۇيرۇقىنى تۇتاشتۇرىدۇ. ئۇ ھەزىم قىلىش ئېنزىملىرى ۋە ئىنسۇلىن قاتارلىق ھورمونلارنى ئىشلەپچىقىرىدۇ. - ئاشقازان ئاستى بېزى قۇيرۇقى (Tail of pancreas, 胰尾):
ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ سول تەرەپتىكى ئەڭ نېپىز قىسمى. ئۇ تالغا يېقىن جايلاشقان بولۇپ، كۆپ مىقداردا ئىنسۇلىن ئىشلەپچىقىرىدىغان ھۈجەيرىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. - 12 بارماق ئۈچەي ئاچچىق ئۈچەي ئەگمىسى (Duodenojejunal flexure, 十二指肠空肠曲):
12 بارماق ئۈچەي بىلەن ئاچچىق ئۈچەينىڭ تۇتاشقان جايى. بۇ جاي يېمەكلىكلەرنىڭ كېيىنكى ھەزىم قىلىش ۋە قوبۇل قىلىش باسقۇچىغا ئۆتۈشىدىكى مۇھىم بۇرۇلۇش نۇقتىسى. - يۇقىرىلىغۇچى قىسمى (Ascending part, 升部):
12 بارماق ئۈچەينىڭ ئەڭ ئاخىرقى قىسمى. ئۇ يۇقىرىغا قاراپ مېڭىپ، 12 بارماق ئۈچەي ئاچچىق ئۈچەي ئەگمىسىنى ھاسىل قىلىدۇ. - ئۈچەي بېغىش پەردە ئۈستى ئارتېرىيىسى (Superior mesenteric artery, 肠系膜上动脉):
ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ بېشىنىڭ ئارقىسىدىن ئۆتۈپ، ئىنچىكە ئۈچەي ۋە يوغۇن ئۈچەينىڭ كۆپ قىسمىنى قان بىلەن تەمىنلەيدۇ. بۇ قان تومۇر ھەزىم قىلىش يولىنىڭ قان تەمىناتى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم. - ئۈچەي بېغىش پەردە ئۈستى ۋىناسى (Superior mesenteric vein, 肠系膜上静脉):
ئىنچىكە ئۈچەي ۋە يوغۇن ئۈچەيدىن كەلگەن ئوزۇقلۇققا باي قاننى يىغىپ، تال ۋىناسى بىلەن بىرلىشىپ قاپقاق ۋېنىنى ھاسىل قىلىدۇ. ئۇ قاننى جىگەرگە يەتكۈزۈشتە مۇھىم رول ئوينايدۇ. - ئىلمەك ئۆسۈك (Uncinate process, 钩突):
ئاشقازان ئاستى بېزى بېشىنىڭ تۆۋەنكى قىسمىدىكى ئىلمەك شەكىللىك قۇرۇلما. ئۇ ئۈچەي بېغىش پەردە ئۈستى قان تومۇرلىرىنىڭ ئارقىسىغا جايلاشقان. - ئاشقازان ئاستى بېزى بېشى (Head of pancreas, 胰头):
ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ ئەڭ كەڭ قىسمى بولۇپ، 12 بارماق ئۈچەينىڭ ئەگرىсиگە جايلاشقان. ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى ئۇنىڭ ئىچىدىن ئۆتۈپ، 12 بارماق ئۈچەيگە كىرىدۇ. - گورىزىنتال قىسمى تۆۋەنكى قىسىم (Horizontal part/inferior part, 水平部下部):
12 بارماق ئۈچەينىڭ ئۈچىنچى قىسمى. ئۇ ئۈچەي بېغىش پەردە ئۈستى قان تومۇرلىرىنىڭ ئالدىدىن ئۆتىدۇ. - قوشۇمچە ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسى (Accessory pancreatic duct, 副胰管):
بەزى كىشىلەردە كۆرۈلىدىغان كىچىك نەيچە بولۇپ، ئاشقازان ئاستى بېزى سۇيۇقلۇقىنى 12 بارماق ئۈچەينىڭ كىچىك شورىغۇچىغا ئېچىلىدۇ. ئۇ ئاساسلىق نەيچىگە ياردەملىشىپ، ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقىنىڭ راۋان ئېقىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. - 12 بارماق ئۈچەي ئۇزۇن يوللۇق قاتلاق (Longitudinal fold of duodenum, 十二指肠纵襞):
12 بارماق ئۈچەينىڭ ئىچكى يۈزىدىكى چوڭ شورىغۇچ ئەتراپىدىكى ئۇزۇن يوللۇق شىللىق پەردە قاتلىمى. بۇ قۇرۇلما ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقلىرىنىڭ ئېقىشىنى يېتەكلەيدۇ. - 12 بارماق ئۈچەي چوڭ شورىغۇچ (Major duodenal papilla, 十二指肠大乳头):
ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسىنىڭ 12 بارماق ئۈچەيگە ئېچىلىدىغان ئورنى. بۇ جاي ئۆت سۇيۇقلۇقى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى سۇيۇقلۇقىنىڭ ھەزىم قىلىش يولىغا كىرىدىغان ئاساسلىق ئېغىزى. - 12 بارماق ئۈچەي كىچىك شورىغۇچ (Minor duodenal papilla, 十二指肠小乳头):
قوشۇمچە ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسىنىڭ 12 بارماق ئۈچەيگە ئېچىلىدىغان ئورنى. ئۇ بارلىق كىشىلەردە كۆرۈلمەسلىكى مۇمكىن. - تۆۋەنلىگۈچى قىسىم (Descending part, 降部):
12 بارماق ئۈچەينىڭ ئىككىنچى قىسمى بولۇپ، چوڭ ۋە كىچىك شورىغۇچلار بۇ يەرگە جايلاشقان. بۇ قىسىم ھەزىم قىلىش جەريانىدا ئىنتايىن مۇھىم ئورۇن تۇتىدۇ. - 12 بارماق ئۈچەي يۇقىرىقى ئەگمىسى (Superior duodenal flexure, 十二指肠上曲):
12 بارماق ئۈچەينىڭ يۇقىرىقى قىسمى بىلەن تۆۋەنلىگۈچى قىسمى ئارىسىدىكى بۇرۇلۇش. ئۇ 12 بارماق ئۈچەينىڭ ئاناتومىيىلىك شەكلىنى ھاسىل قىلىدۇ. - يۇقىرىقى قىسىم (Superior part, 上部):
12 بارماق ئۈچەينىڭ بىرىنچى قىسمى بولۇپ، ئاشقازاننىڭ پىلورۇس قىسمىغا تۇتىشىدۇ. يېمەكلىكلەر ئاشقازاندىن چىقىپ، بۇ يەردىن ئۆتىدۇ. - ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى (Common bile duct, 胆总管)
ئومۇمىي جىگەر نەيچىسى بىلەن ئۆت خالتا نەيچىسىنىڭ بىرلىشىشىدىن ھاسىل بولىدۇ. ئۇ ئۆت سۇيۇقلۇقىنى 12 بارماق ئۈچەيگە يەتكۈزۈپ، ياغلارنىڭ ھەزىم قىلىنىشىغا ياردەم بېرىدۇ. - ئۆت خالتا نەيچىسى (Cystic duct, 胆囊管):
ئۆت خالتىسىنى ئۆت ئومۇمىي نەيچىسىگە تۇتاشتۇرىدىغان قىسقا نەيچە. ئۇ ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ ئۆت خالتىسىغا كىرىپ-چىقىشىغا يول ئېچىپ بېرىدۇ. - ئۆت خالتا بوينى (Neck of gallbladder, 胆囊颈):
ئۆت خالتىسىنىڭ ئۆت خالتا نەيچىسىگە تۇتىشىدىغان تار قىسمى. بۇ جاي ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ ئېقىشىنى كونترول قىلىشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ. - بۇرمىسىمان قاتلاق (Spiral fold, 螺旋襞):
ئۆت خالتا نەيچىسىنىڭ ئىچىدىكى شىللىق پەردە قاتلىمى. ئۇ نەيچىنىڭ ئېچىلىپ تۇرۇشىغا ياردەم بېرىپ، ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ راۋان ئېقىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. - جىگەر ئوڭ نەيچىسى (Right hepatic duct, 肝右管):
جىگەرنىڭ ئوڭ يوپۇرمىقىدىن ئۆت سۇيۇقلۇقىنى يىغىپ، ئومۇمىي جىگەر نەيچىسىگە يەتكۈزىدۇ. ئۇ سول جىگەر نەيچىسى بىلەن بىرلىشىپ، ئۆت سۇيۇقلۇقىنى يىغىش سىستېمىسىنى تەشكىل قىلىدۇ. - ئۆت خالتا تېنى (Body of gallbladder, 胆囊体):
ئۆت خالتىسىنىڭ ئاساسلىق قىسمى بولۇپ، ئۆت سۇيۇقلۇقىنى ساقلايدۇ ۋە قويۇلدۇرىدۇ. ئۇ يېمەكلىك ھەزىم قىلىش جەريانىدا ئۆت سۇيۇقلۇقىنى قويۇپ بېرىدۇ. - ئۆت خالتا تۈۋى (Fundus of gallbladder, 胆囊底)
ئۆت خالتىسىنىڭ ئەڭ كەڭ، يۇمىلاق قىسمى. ئۇ جىگەرنىڭ ئاستى تەرىپىگە جايلاشقان بولۇپ، ئۆت خالتىسىنىڭ ئاساسلىق ساقلاش بوشلۇقىنى تەشكىل قىلىدۇ. - ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ پۈرمە مۇسكۇلى (Sphincter of common bile duct and pancreatic duct, 胆总管和胰管括约肌):
ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسىنىڭ 12 بارماق ئۈچەيگە كىرىش ئېغىزىدىكى سىلىق مۇسكۇل. ئۇ ئۆت سۇيۇقلۇقى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى سۇيۇقلۇقىنىڭ قويۇپ بېرىلىشىنى كونترول قىلىدۇ. - ئۇزۇن يوللۇق مۇسكۇل تالاسى (Longitudinal muscle fiber, 纵行肌纤维):
ئۈچەي دىۋارىنىڭ سىرتقى قەۋىتىدىكى مۇسكۇل تالالىرى. ئۇلار قىسقىرىپ، ئۈچەينىڭ ئۇزۇنلۇقىنى قىسقارتىپ، يېمەكلىكلەرنىڭ ئالغا ئىلگىرىلىشىگە ياردەم بېرىدۇ. - ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسىنىڭ پۈرمە مۇسكۇلى (Sphincter of pancreatic duct, 胰管括约肌):
ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسىنىڭ ئاخىرقى قىسمىدىكى سىلىق مۇسكۇل. ئۇ ئاشقازان ئاستى بېزى سۇيۇقلۇقىنىڭ ئېقىشىنى ئايرىم كونترول قىلىدۇ. - جىگەر ئاشقازان ئاستى بېزى كېڭەيگەن پۈرمە مۇسكۇلى (Sphincter of hepatopancreatic ampulla, 肝胰壶腹括约肌):
ئۆت ئومۇمىي نەيچىسى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى نەيچىسى بىرلىشىپ ھاسىل قىلغان كېڭەيگەن قىسىمنىڭ ئەتراپىدىكى سىلىق مۇسكۇل (ئوددى پۈرمە مۇسكۇلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ). ئۇ ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقلىرىنىڭ 12 بارماق ئۈچەيگە كىرىشىنى ۋە ئۈچەي سۇيۇقلۇقىنىڭ كەينىگە قايتىشىنى كونترول قىلىدۇ. - ئۆت غول نەيچە قورىغۇچى مۇسكۇل (Sphincter of bile duct, 胆总管括约肌):
ئۆت ئومۇمىي نەيچىسىنىڭ ئاخىرقى قىسمىنى ئوراپ تۇرىدىغان سىلىق مۇسكۇل. ئۇ ئۆت سۇيۇقلۇقىنىڭ ئېقىشىنى كونترول قىلىدۇ. - ئون ئىككى بارماق ئۈچەي ھالقىسىمان مۇسكۇل (Circular muscle of duodenum, 十二指肠环行肌):
12 بارماق ئۈچەينىڭ ئىچكى قەۋەت مۇسكۇلى. ئۇ قىسقىرىپ، ئۈچەي بوشلۇقىنى تارايتىپ، يېمەكلىكلەرنى ئارىلاشتۇرىدۇ ۋە ئالغا ئىتتىرىدۇ. - ئون ئىككى بارماق ئۈچەي ئۇزۇن يوللۇق مۇسكۇل (Longitudinal muscle of duodenum, 十二指肠纵行肌)
12 بارماق ئۈچەينىڭ تاشقى قەۋەت مۇسكۇلى. ئۇ ھالقىسىمان مۇسكۇل بىلەن ماسلىشىپ، ئۈچەينىڭ ھەرىكىتىنى تاماملايدۇ.
ئۆت يولى، 12 بارماق ئۈچەي ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى ئورگانىك بىر گەۋدە بولۇپ، ھەزىم قىلىش سىستېمىسىنىڭ نورمال خىزمىتىدە كەم بولسا بولمايدىغان رول ئوينايدۇ. ئۇلارنىڭ فۇنكىسىيەسى ئىنتايىن مۇرەككەپ ۋە ئۆز-ئارا زىچ باغلانغان. جىگەر ئۆت سۇيۇقلۇقىنى ئىشلەپچىقىرىپ، ئۆت يولى ئارقىلىق 12 بارماق ئۈچەيگە يەتكۈزۈپ بېرىدۇ. ئۆت سۇيۇقلۇقى ياغنى كىچىك زەررىچىلەرگە پارچىلاپ، ھەزىم قىلىش ئېنزىملىرىنىڭ تېخىمۇ ئاسان تەسىر كۆرسىتىشىگە شارائىت يارىتىپ بېرىدۇ.
ئاشقازان ئاستى بېزى بولسا كۈچلۈك ھەزىم قىلىش فۇنكىسىيەسىگە ئىگە ئېنزىملارنى ئىشلەپچىقىرىدۇ. بۇ ئېنزىملار ئاقسىل، ياغ ۋە كاربون سۇ بىرىكمىلىرىنى ئۈنۈملۈك پارچىلايدۇ. بۇ ئېنزىملار ئادەتتە ئاكتىپسىز ھالەتتە ئىشلەپچىقىرىلىپ، 12 بارماق ئۈچەيگە كىرگەندىن كېيىن ئاندىن ئاكتىپلىنىدۇ. بۇ مېخانىزم ئاشقازان ئاستى بېزىنىڭ ئۆز-ئۆزىنى ھەزىم قىلىپ سېلىشىنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ.
12 بارماق ئۈچەي بولسا بۇ ئىككى خىل ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقىنىڭ يېمەكلىك بىلەن ئۇچرىشىدىغان ئاساسلىق سورۇنى. ئۇنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى مۇرەككەپ قۇرۇلمىلار ۋە ھەرىكەتلىرى ھەزىم قىلىش سۇيۇقلۇقى بىلەن يېمەكلىكنىڭ تولۇق ئارىلاشىشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئۇ يەنە بەزى ھورمونلارنى ئاجرىتىپ چىقىرىپ، ئۆت سۇيۇقلۇقى ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى سۇيۇقلۇقىنىڭ ئاجرىتىلىشىنى تەڭشەيدۇ.
بۇ ئورگانلارنىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاش ئۈچۈن، بىز تۆۋەندىكى نۇقتىلارغا دىققەت قىلىشىمىز كېرەك:
- تەڭپۇڭ ئوزۇقلىنىش: يۇقىرى مايلىق، يۇقىرى شېكەرلىك يېمەكلىكلەردىن ساقلىنىپ، كۆكتات، مېۋە-چېۋە ۋە تالالىق يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىش.
- مۇۋاپىق چېنىقىش: بەدەن ئېغىرلىقىنى كونترول قىلىش ۋە مېتابولىزمنى ياخشىلاش.
- ھاراق ۋە تاماكىدىن يىراق تۇرۇش: بۇلار جىگەر ۋە ئاشقازان ئاستى بېزىگە ئېغىر زىيان سالىدۇ.
- قەرەللىك تەكشۈرتۈش: ئۆز ۋاقتىدا تەكشۈرتۈش ئارقىلىق يوشۇرۇن كېسەللىكلەرنى بالدۇر بايقاپ، داۋالاش.
خۇلاسىلىگەندە، ئۆت يولى، 12 بارماق ئۈچەي ۋە ئاشقازان ئاستى بېزى ھاياتلىق ھەرىكىتىمىز ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ئوزۇقلۇق ماددىلارنى قوبۇل قىلىشىمىزنىڭ مۇھىم كاپالىتى. ئۇلارنىڭ فۇنكىسىيەسىنى چۈشىنىش ۋە ئۇلارنى ئاسراش ھەر بىرىمىزنىڭ مەسئۇلىيىتىدۇر.
