نۇر تورى تەرجىمىسى:
ھازىر كىشىلەرنىڭ جىنسىي قارىشى ۋە جىنسىي ھەرىكىتى بارغانسېرى ئېچىۋېتىلىپ، سىفلىسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھەر قايسى چوڭ جىنسىي كېسەللىكلەرنىڭ تارقىلىشى بارغانسېرى كەسكىنلەشمەكتە. بۈگۈن كۆپچىلىككە دائىم كۆرۈلىدىغان ئۈچ چوڭ جىنسىي كېسەللىك ۋە ئۇنىڭ دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامەتلىرىنى قىسقىچە تونۇشتۇرۇپ ئۆتىمىز.
1. سىفىلىس
سىفلىس ئادەتتە مىرىكا چاقىسى، چېچەك سۆگەت كېسىلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ، ئۇ ئاقىرىپ كەتكەن بۇرمىسىمان تەنچە كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان بىر خىل ئاستا خاراكتېرلىك، سىستېمىلىق يۇقۇملۇق كېسەللىك.
كلىنىكىدا سىفلىس مۇنداق باسقۇچلارغا بۆلۈنىدۇ:
1-باسقۇچلۇق سىفلىس: بەلگە خاراكتېرلىك كېسەللىك ئالامىتى قاتتىق شانكىر پەيدا بولىدۇ، يەنى جىنسىي ئەزادا سىلاشقا بولىدىغان قاتتىق، يۇمىلاق ياكى ئېللىپىس شەكىللىك قاتتىق تۈگۈن پەيدا بولىدۇ، ئادەتتە روشەن ئاغرىق بولمايدۇ، بايقاش تەس بولىدۇ، ئادەتتە يۇقۇملانغاندىن كېيىن 2-4 ھەپتە ئەتراپىدا كۆرۈلىدۇ؛
2-باسقۇچلۇق سىفلىس: بەلگە خاراكتېرلىك كېسەللىك ئالامىتى سىفلىس ئەسۋىسى بولۇپ، قىزىل ياكى قىزغۇچ قوڭۇر رەڭلىك دۆڭچە ئەسۋە ياكى داغ پارچىسى بولۇپ ئىپادىلىنىدۇ، پۈتۈن بەدەن خاراكتېرلىك كېسەللىك ئالامىتى كۆرۈلىدۇ، كۆپىنچە ئالقان ۋە تاپاندا بولىدۇ، ئادەتتە قاتتىق شانكىرى پەسەيگەندىن كېيىن 4-6 بولىدۇ، ھەپتە ئەتراپىدا پەيدا بولىدۇ؛
3-باسقۇچلۇق سىفلىس: ھەر خىل تېرە، شىللىق پەردىلەر زىيانغا ئۇچرايدۇ، بوغۇملارغا يېقىنلىشىدۇ، يەنە يۈرەك، نېرۋا سىستېمىسىنىڭ كېسەللىك ئۆزگىرىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئادەتتە يۇقۇملانغاندىن كېيىنكى بىر يىلدىن ئىككى يىلغىچە، ھەتتا نەچچە ئون يىل كېچىكىدۇ.
سىفلىس «دوراش ئۇستىسى» بولۇپ، ئۇنىڭ كېسەللىك ئالامەتلىرى ئاسانلا باشقا كېسەللىكلەر بىلەن ئارىلىشىپ كېتىدۇ. سىفلىسقا نىسبەتەن ئېيتقاندا، بالدۇر بايقاپ، ۋاقتىدا مۇنتىزىم داۋالاشنى قوبۇل قىلىش ئىنتايىن مۇھىم، ئادەتتە قانچە بالدۇر داۋالىسا ئۈنۈمى شۇنچە ياخشى بولىدۇ.
2. ئەيدىز كېسىلى
ئەيدىز كېسىلى ئىنسانلارنىڭ ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈكى (HIV) ۋىرۇسى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئۆلۈش نىسبىتى ناھايىتى يۇقىرى بولغان بىر خىل يامان سۈپەتلىك يۇقۇملۇق كېسەللىك بولۇپ، 2008-يىلىدىن بۇيان، ئەيدىز كېسىلى ئىزچىل يۇقۇملۇق كېسەل بىلەن ئۆلگەنلەرنىڭ سانى جەھەتتە بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ.
ئەيدىز كېسىلى مۇنداق ئۈچ باسقۇچقا بۆلۈنىدۇ:
1-باسقۇچ: جىددىي خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش مەزگىلى
جىددىي خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش مەزگىلى HIV ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىشنىڭ ئەڭ دەسلەپكى باسقۇچى بولۇپ، HIV ۋىرۇسى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىغا ھۇجۇم قىلىشقا باشلىغاندا، بەدەندىمۇ بىر قاتار ئىممۇنىتېت ئىنكاسى پەيدا بولىدۇ،، مەسىلەن، قىزىش، يۇتقۇنچاق ئاغرىش، كۆڭلى ئېلىشىش، ئىچى سۈرۈش، ئەسۋە چىقىش ۋە لىمفا تۈگۈنى ئىششىش قاتارلىقلار، بىراق، بۇ ئالامەتلەر ناھايىتى تېزلا پەسىيىدۇ؛
2-باسقۇچ: يوشۇرۇن مەزگىلى (ئالامەتسىز يۇقۇملىنىش مەزگىلى) جىددىي خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش مەزگىلى ئۆتۈپ كەتكەندىن كېيىن، ھىيلىگەر HIV ۋىرۇسى ئادەم بەدىنىدە زور مىقداردا نۇسخىلىنىشقا باشلايدۇ ھەمدە ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىغا ھۇجۇم قىلىدۇ. ئەمما بۇ مەزگىلدە ئادەم بەدىنىدە ھېچقانداق كېسەللىك ئالامىتى كۆرۈلمەيدۇ، نورمال ئادەملەردىن پەرقلەنمەيدۇ. بۇ ساختا كۆرۈنۈش نەچچە ئاي، ھەتتا ئون نەچچە يىل داۋاملىشىشى مۇمكىن؛
3-باسقۇچ: ئەيدىز كېسىلىنىڭ قوزغىلىش مەزگىلى ئىممۇنىتېت سىستېمىسى ئەيدىز ۋىرۇسى تەرىپىدىن ھۇجۇم قىلىنغاندا، ئەيدىز كېسىلىنىڭ قوزغىلىش ۋاقتىمۇ يېتىپ كېلىدۇ. بۇ ۋاقىتتا ئادەم بەدىنى سىرتقى ۋىرۇس، باكتېرىيەلەرگە تاقابىل تۇرۇش ئىقتىدارىنى پۈتۈنلەي يوقاتقاچقا، كىچىككىنە زۇكام ياكى قىزىشمۇ ئۆلۈمنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن.
كېسەللىك تەرەققىي قىلىپ ئۈچىنچى باسقۇچقا كەلگەندە، ئاكتىپلىق بىلەن داۋالاشنى قوبۇل قىلمىغاندا، ئەيدىز بىمارلىرىدا ناھايىتى تېزلا ھەر خىل پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە ئۆسمە پەيدا بولۇپ، قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ئۆلۈپ كېتىشى مۇمكىن.
3. ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل
ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل، ئادەم ئەمچەك توپچىسى ئۆسمىسى ۋىرۇسى (HPV) كەلتۈرۈپ چىقارغان تېرە شىللىق پەردىسى سۆگەلسىمان ئۆسۈش خاراكتېرلىك كېسەللىك ئۆزگىرىشىنى ئاساس قىلغان يۇقۇملۇق كېسەللىك.
ئەرلەرگە نىسبەتەن ئېيتقاندا، ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل كۆپىنچە خەتنىلىك، تاجىسىمان سۇلكۇل، سۈيدۈك يولى ئېغىزى، مەقئەت ئەتراپى قاتارلىق ئورۇنلاردا كۆرۈلىدۇ.
يۇقۇملىنىشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە، ئادەتتە قىسمەن ئۇششاق دۆڭچە ئەسۋە چىقىدۇ، يىڭنە بېشىدىن تېرىق دانىچىسىچىلىك چوڭلۇقتا بولىدۇ؛ كېيىن تەدرىجىي چوڭىيىدۇ ياكى كۆپىيىدۇ، ئەتراپقا كېڭىيىدۇ، كېيىن تەدرىجىي تەرەققىي قىلىپ توخۇ تاجىسىمان، چېچەكسەي شەكىللىك ياكى كاللەكسىمان ئۆسۈپ يېتىلىدىغان جانلىقلارغا ئايلىنىدۇ. رەڭگى ھال رەڭدىن قېنىق قىزىل، كۈلرەڭ ئاق، ھەتتا قوڭۇر قارا رەڭگىچە بولىدۇ.
ئۇچلۇق ھۆل سۆگەل ئاسانلا قايتا قوزغىلىدۇ، ئۇزاق مۇددەت قايتا-قايتا داۋالاشقا توغرا كېلىدۇ، بۇ بىمارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشى ۋە پىسخىكا ساغلاملىقى ۋە تۇرمۇش سۈپىتىگە زور تەسىر كۆرسىتىدۇ.
يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنىڭ يۇقىرى خەتەرلىك ئامىلى
1. گاندون ئىشلەتمەسلىك قاتارلىق قوغدىنىشسىز، يۇقىرى خەتەرلىك جىنسىي قىلمىش بىلەن شۇغۇللىنىش؛
2. كۆپ جىنسلىق ھەمراھ بولۇش، جىنسىي ھەمراھىنى دائىم ئالماشتۇرۇپ تۇرۇش؛
يۇقۇملۇق كېسەلدىن گۇمانلانسا قانداق قىلىش كېرەك؟
جىنسىي ئورۇنغا نەرسە ئۆسۈپ قالسا، چوقۇم جىنسىي كېسەل بولۇشى ناتايىن، ئاۋۋال ئۆزىڭىزنى قورقۇتۇپ تەشۋىشلەنمەڭ. لېكىن، تەلەي سىناش پىسخىكىسىدا بولۇپ، كېسەلنى يوشۇرۇپ، دوختۇردىن ئۆزىنى قاچۇرماسلىق كېرەك.
ئەگەر دوختۇرخانىغا بېرىشتىن خىجىل بولسىڭىز، ئالاقە تورى دوختۇرخانىسىدا توردا كەسپىي دوختۇردىن مەسلىھەت سوراپ باقسىڭىز بولىدۇ.
قىسقىسى، تىل قىسىنچىلىقى بولسا چوقۇم كەسپىي دوختۇرلارنىڭ دىئاگنوز قويۇشىغا تاپشۇرۇپ بېرىش كېرەك، ئەڭ ياخشى داۋالاش پۇرسىتىنى قولدىن بېرىپ قويۇشقا بولمايدۇ.
مەنبە:
https://m.nur.cn/news/2024/06/26652998.shtml
