ئوكسىگېن جانلىقلارنىڭ نەپەس ئېلىشى ئۈچۈن ۋە كۆيۈش ئۈچۈن بولمىسا بولمايدىغان مۇھىم بىر ئاتوم. ھەريەردە ئوكسىگېن، ئوكسىگېنسىز ياشاش مۇمكىن ئەمەس.
ئوكسىگېن ( O ) ،خىمىيەلىك ئېلېمېنتلار دەۋرىي جەدۋىلى 2 – دەۋر 16 – گۇرۇپپىسىدىكى مېتاللوئىد ئېلېمېنت ،ئېلېمېنت بەلگىسى O ،ئاتوم رەت نومۇرى 8 ،نىسپىي ئاتوم ماسسىسى 15.9994.
ئوكسىگېننىڭ يەر پوستىدىكى مىقدارى مول، تارقىلىشى كەڭ بولۇپ، جانلىقلار دۇنياسى بىلەن غەيرىي جانلىقلار دۇنياسىنى تەشكىل قىلىدىغان ئەڭ مۇھىم ئېلېمېنتلارنىڭ بىرى، يەر پوستىدىكى مىقدارى تەخمىنەن %48.6. ئاتموسفېرادىكى ئوكسىگېننىڭ ئىگىلىگەن نىسبىتى تەخمىنەن %20.9 بولۇپ، يەر شارىدىكى ھاياتلىق ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.
ئوكسىگېن بىر خىل رەڭسىز، پۇراقسىز گاز بولۇپ، ئۆلچەملىك ئەھۋالدا زىچلىقى 1.404 g/L بولىدۇ. سۇيۇق ھالەتتىكى ئوكسىگېن سۇس كۆك رەڭدە بولۇپ، پاراماگنىتلىق خۇسۇسىيەتكە ئىگە. ئوكسىگېن ئادەم بەدىنى سۈمۈرۈشتە كەم بولسا بولمايدىغان تەركىب بولۇپلا قالماستىن، يەنە كۆيۈش ۋە نۇرغۇن خىمىيەلىك رېئاكسىيەلەرنىڭ زۆرۈر شەرتى. ئۆسۈملۈكلەر فوتوسىنتېز رولى ئارقىلىق كاربون ( Ⅳ ) ئوكسىدىنى ئوكسىگېن ۋە گلۇكوزىغا ئايلاندۇرۇپ، پۈتكۈل ئېكولوگىيەلىك سىستېمىنىڭ ئېنېرگىيە ئېقىشىنى ئاساس بىلەن تەمىنلەيدۇ.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، ئوكسىگېن ھاياتلىقنىڭ ئاساسىي ئېلېمېنتى بولۇش سۈپىتى بىلەن ئۇنىڭ مۇھىملىقىنىڭ ئورنىنى باسالمايدۇ. مەيلى مېدىتسىنا، سانائەت ياكى مۇھىت ئىلمىدە بولسۇن، ئوكسىگېن يادرولۇق رول ئوينايدۇ. ئوكسىگېننىڭ خۇسۇسىيىتى ۋە رولىنى چۈشىنىش بىزنىڭ دۇنيانى تېخىمۇ ياخشى تونۇشىمىزغا ھەمدە ئالاقىدار ساھەلەرنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈشىمىزگە پايدىلىق.