ھەر يىلى 6-ماي «خەلقئارا يېمەكلىك كونترول قىلماسلىق كۈنى» (International No Diet Day) بولۇپ، بۇ كۈن دۇنيا مىقياسىدا كىشىلەرنى يېمەكلىك كونترول قىلىش مەدەنىيىتىنىڭ زىيىنىدىن ئاگاھلاندۇرۇش، بەدەن شەكلىنىڭ كۆپ خىللىقىنى قوبۇل قىلىش ۋە ئۆزىنىڭ تاشقى قىياپىتىنى قەدىرلەشكە چاقىرىدىغان ئالاھىدە بىر خاتىرە كۈنىدۇر. بۇ پائالىيەت 1992-يىلى ئەنگىلىيەلىك ئاياللار ھوقۇقى پائالىيەتچىسى مارىي ئېۋانس ياڭ (Mary Evans Young) تەرىپىدىن تەشەببۇس قىلىنغان. ئۇنىڭ مەقسىتى كىشىلەرنى بىر كۈنلۈك بولسىمۇ يېمەكلىك چەكلىمىسىدىن ۋاز كېچىپ، يېمەك-ئىچمەك ۋە ئۆز بەدىنى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى قايتىدىن ئويلىنىشقا ئۈندەش، شۇنداقلا يېيىش قالايمىقانچىلىقى (eating disorders) ۋە ئورۇقلىتىش ئوپېراتسىيەسى سەۋەبىدىن قازا قىلغانلارنى خاتىرىلەشتىن ئىبارەت.
خەلقئارا يېمەكلىك كونترول قىلماسلىق كۈنى
International No Diet Day
国际不节食日
خەلقئارا يېمەكلىك كونترول قىلماسلىق كۈنى ھەققىدە
يېمەكلىك كونترول قىلىش مەدەنىيىتى جەمئىيەتتە ئورۇقلۇقنى گۈزەللىك ۋە ساغلاملىقنىڭ بىردىنبىر ئۆلچىمى قىلىدىغان، ئادەمنىڭ قىممىتىنى ئۇنىڭ بەدەن ئېغىرلىقى ۋە شەكلى بىلەن باغلايدىغان بىر خىل ئىدىيە سىستېمىسىنى كۆرسىتىدۇ. بۇ خىل مەدەنىيەت تاراتقۇلار، ئىجتىمائىي ئالاقە ۋاسىتىلىرى ۋە سودا ئېلانلىرى ئارقىلىق توختىماي تەشۋىق قىلىنىپ، نۇرغۇن كىشىلەردە ئۆزىنىڭ بەدىنىگە نىسبەتەن نارازىلىق ۋە تەشۋىشلىنىش كەيپىياتىنى پەيدا قىلىدۇ.
ئىلىمگە ئۇيغۇن بولمىغان، قاتتىق چەكلىمە خاراكتېرلىك يېمەكلىك كونترول قىلىشنىڭ زىيىنى ناھايىتى زور. ئۇ پەقەت جىسمانىي ساغلاملىققىلا تەسىر كۆرسىتىپ قالماستىن، بەلكى روھىي ساغلاملىققىمۇ ئېغىر زىيان ئېلىپ كېلىدۇ. جىسمانىي جەھەتتە، ئۇزۇن مۇددەتلىك چەكلەش مېتابولىزمنى ئاستىلىتىدۇ، مۇسكۇللارنى يوقىتىدۇ، ئوزۇقلۇق يېتىشمەسلىكنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ ۋە «يويو ئېففېكتى» (yo-yo effect) نى پەيدا قىلىدۇ، يەنى ئورۇقلىغاندىن كېيىن ئېغىرلىق تېخىمۇ تېز ئەسلىگە كېلىدۇ.
روھىي جەھەتتە، يېمەكلىك كونترول قىلىش كىشىلەرنى يېمەكلىككە بولغان گۇناھكارلىق تۇيغۇسىغا، تەشۋىشلىنىشكە ۋە يېيىش قالايمىقانچىلىقىغا (مەسىلەن، ئانورېكسىيە، بۇلىمىيە) ئىتتىرىدۇ. كىشىلەر يېمەكلىكتىن ھۇزۇرلىنىشنىڭ ئورنىغا، ئۇنى كالورىيە ۋە سانلار بىلەن ئۆلچەيدىغان بولۇپ، يېمەك-ئىچمەك بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى بۇزۇلىدۇ.
«خەلقئارا يېمەكلىك كونترول قىلماسلىق كۈنى»نىڭ تېمىسىدا ئىشلىتىلگەن ئوچۇق كۆك رەڭلىك لېنتا بۇ پائالىيەتنىڭ سىمۋولى ھېسابلىنىدۇ. بۇ كۈن كىشىلەرنى ساغلام بولمىغان يېمەكلىك كونترول قىلىش ئۇسۇللىرىدىن ۋاز كېچىپ، بەدىنىنىڭ تەبىئىي ھالىتىنى قوبۇل قىلىشقا، ئۆزىگە بولغان ئىشەنچنى تۇرغۇزۇشقا ۋە ئورۇقلۇققا بولغان بېسىمنى رەت قىلىشقا چاقىرىدۇ.
بۇ كۈننى تەبرىكلەش «سالامەتلىككە پەرۋا قىلماسلىق» ياكى «چەكتىن ئاشۇرۇپ يەپ-ئىچىش» نى تەشەببۇس قىلىش دېگەنلىك ئەمەس. ئەكسىچە، ئۇ «سەزگۈر يېيىش» (intuitive eating) ئۇقۇمىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. يەنى، بەدىنىڭىزنىڭ ئاچلىق ۋە تويۇنۇش سىگناللىرىغا قۇلاق سېلىش، ئۆزىڭىز ياقتۇرىدىغان ۋە بەدىنىڭىزگە پايدىلىق بولغان يېمەكلىكلەردىن گۇناھكارلىق ھېس قىلماي تۇرۇپ ھۇزۇرلىنىش، ھەمدە ساغلاملىقنى بەدەن ئېغىرلىقى بىلەنلا ئۆلچىمەسلىكنى تەكىتلەيدۇ.
ھەقىقىي ساغلاملىق كۆپ قىرلىق ئۇقۇم بولۇپ، ئۇ پەقەت جىسمانىي ساغلاملىقنىلا ئەمەس، بەلكى روھىي، ھېسسىيات ۋە ئىجتىمائىي ساغلاملىقنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ساغلام تۇرمۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش، مەسىلەن، تەڭپۇڭ ئوزۇقلىنىش، مۇۋاپىق ھەرىكەت قىلىش (بەدەننى جازالاش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ھۇزۇرلىنىش ئۈچۈن)، يېتەرلىك ئۇخلاش ۋە بېسىمنى تەڭشەش قاتارلىقلار ئارقىلىق ئۆزىمىزنى تېخىمۇ ياخشى ھېس قىلالايمىز.
شۇڭا، بۇ ئالاھىدە كۈندە بىز ئۆزىمىزدىن سوراپ باقايلى: بىز بەدىنىمىزنى ئۇنىڭ قىلالايدىغان ئىشلىرى ئۈچۈن قەدىرلەۋاتىمىزمۇ ياكى تاراتقۇلار بېكىتكەن ئۆلچەمگە ئۇيغۇن كەلمىگەنلىكى ئۈچۈن تەنقىد قىلىۋاتىمىزمۇ؟ ھەر بىر بەدەن گۈزەلدۇر ۋە ھۆرمەتكە لايىقتۇر. كېلىڭلار، بىر كۈنلۈك بولسىمۇ يېمەكلىك كونترول قىلىش قائىدىلىرىنى ئۇنتۇپ، ئۆزىمىزنى ۋە بەدىنىمىزنى قۇچاقلايلى.
تېخىمۇ كۆپ تىببىي ساغلاملىق خاتىرە كۈنلىرى ۋە بايراملارنى چۈشەنمەكچى بولسىڭىز، تۆۋەندىكى ئادرىسنى زىيارەت قىلىڭ:
دۇنيا ساغلام كېسەل خاتىرە كۈنلىرى بايراملار تىزىملىكى
https://dohturlar.com/dunya-saghlam-kesel-xatire-kunliri-tizimliki
 بولۇپ، بۇ كۈن دۇنيا مىقياسىدا كىشىلەرنى يېمەكلىك كونترول قىلىش مەدەنىيىتىنىڭ زىيىنىدىن ئاگاھلاندۇرۇش، بەدەن شەكلىنىڭ كۆپ خىللىقىنى قوبۇل قىلىش ۋە ئۆزىنىڭ تاشقى قىياپىتىنى قەدىرلەشكە چاقىرىدىغان ئالاھىدە بىر خاتىرە كۈنىدۇر. بۇ پائالىيەت 1992-يىلى ئەنگىلىيەلىك ئاياللار ھوقۇقى پائالىيەتچىسى مارىي ئېۋانس ياڭ (Mary Evans Young) تەرىپىدىن تەشەببۇس قىلىنغان. ئۇنىڭ مەقسىتى كىشىلەرنى بىر كۈنلۈك بولسىمۇ يېمەكلىك چەكلىمىسىدىن ۋاز كېچىپ، يېمەك-ئىچمەك ۋە ئۆز بەدىنى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى قايتىدىن ئويلىنىشقا ئۈندەش، شۇنداقلا يېيىش قالايمىقانچىلىقى (eating disorders) ۋە ئورۇقلىتىش ئوپېراتسىيەسى سەۋەبىدىن قازا قىلغانلارنى خاتىرىلەشتىن ئىبارەت.){kind=link}