ئاياللار داس بوشلۇقى ئەزالىرى: ئەتراپلىق چۈشەندۈرۈش ۋە ساغلاملىق قوغدىنىشى
ئاياللارنىڭ داس بوشلۇقى ئەزالىرى ئاياللارنىڭ كۆپىيىش سىستېمىسىنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى بولۇپ، ئاياللارنىڭ ساغلاملىقى ۋە ھاياتىي كۈچىدە مۇھىم رول ئوينايدۇ. بۇ ئەزالار ھامىلىدار بولۇش، تۇغۇش ۋە ھورمون تەڭشەش قاتارلىق مۇھىم فىزىئولوگىيەلىك جەريانلارغا قاتنىشىدۇ. ئۇلارنىڭ تۈزۈلۈشى ۋە فۇنكسىيەسىنى چۈشىنىش ئاياللارنىڭ ئۆز بەدىنىنى تېخىمۇ ياخشى بىلىشى ۋە ساغلاملىقىنى قوغدىشى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.
بۇ ماقالىدە بىز ئاياللارنىڭ داس بوشلۇقى ئەزالىرىنى، بولۇپمۇ بالىياتقۇ ئېغىزى ۋە داس بوشلۇقى ئەزالىرىنىڭ ئالدى-ئۈستى تەرەپتىن كۆرۈنۈشىنى تەپسىلىي چۈشەندۈرۈپ ئۆتىمىز. ھەمدە ھەر بىر مۇھىم ئەزانىڭ ئۇيغۇرچە، ئىنگلىزچە ۋە خەنزۇچە ناملىرى بىلەن بىرگە، ئۇلارنىڭ فۇنكسىيەسىنى قىسقىچە تونۇشتۇرىمىز. بۇ بىلىملەر ئارقىلىق ئاياللارنىڭ ساغلاملىق بىلىملىرىنى ئاشۇرۇپ، ئۇلارنىڭ تۇرمۇش سۈپىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشكە ياردەم بېرىشنى ئۈمىد قىلىمىز.
رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى
داس بوشلۇقى ئەزالىرىنىڭ تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلۇشى:
بالىياتقۇ ئېغىزى (Cervix, 子宫口):
بالىياتقۇنىڭ تۆۋەنكى، تار قىسمى بولۇپ، بالىياتقۇنى جىنسىي يول بىلەن تۇتاشتۇرىدۇ. ئۇ تۇغۇت جەريانىدا كېڭىيىپ، بالىنىڭ چىقىشىغا يول ئاچىدۇ، شۇنداقلا ھامىلدارلىق مەزگىلىدە بالىياتقۇ ئىچىنى قوغدايدۇ. ئۇ يەنە ئۇرۇق ھۈجەيرىسىنىڭ بالىياتقۇغا كىرىشىگە ياردەم بېرىدۇ.
تۇغمىغان ئايال (Nulliparous woman, 未产妇): ھېچقاچان بالا تۇغمىغان ئايالنى كۆرسىتىدۇ. ئۇلارنىڭ بالىياتقۇ ئېغىزى ئادەتتە يۇمىلاق، كىچىك ۋە تەكشى بولىدۇ، تۇغقان ئاياللارغا قارىغاندا تارراق كېلىدۇ.
تۇغقان ئايال (Parous woman, 经产妇): بىر ياكى بىر نەچچە بالا تۇغقان ئايالنى كۆرسىتىدۇ. ئۇلارنىڭ بالىياتقۇ ئېغىزى ئادەتتە بىر قەدەر كەڭرى ۋە سەل ئۇزۇنراق بولۇپ، تۇغۇت سەۋەبىدىن شەكىل ئۆزگىرىشىگە ئۇچرىغان بولىدۇ.
سۈيدۈك نەيچىسى (Ureter, 输尿管):
بۆرەكتىن سۈيدۈكنى دوۋساققا توشۇيدىغان نەيچە.
يانپاش ئىچكى ئارتېرىيە (Internal iliac artery, 髂内动脉):
داس بوشلۇقى ئەزالىرىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئاساسلىق ئارتېرىيە.
يانپاش سىرتقى ئارتېرىيە ۋە ۋېنا (External iliac artery and vein, 髂外动静脉):
پۇت-قولنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان چوڭ قان تومۇرلار.
كىندىك ئارتېرىيە (Umbilical artery, 脐动脉):
ھامىلىلىك مەزگىلىدە ھامىلىنى ئوزۇقلۇق بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيە.
يېپىق تۆشۈك ئارتېرىيە (Obturator artery, 闭孔动脉):
داس بوشلۇقى ۋە يوتا ساھەسىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيە.
جىنسىي يول ئارتېرىيە (Vaginal artery, 阴道动脉):
جىنسىي يولنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيە.
دوۋساق ئۈستى ئارتېرىيە (Superior vesical artery, 膀胱上动脉):
دوۋساقنىڭ يۇقىرى قىسمىنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئارتېرىيە.
يېپىق تۆشۈك نېرۋىسى (Obturator nerve, 闭孔神经):
يوتقانىڭ ئىچكى مۇسكۇللىرىنى نېرۋا بىلەن تەمىنلەيدۇ.
بالىياتقۇ ئارتېرىيەسى (Uterine artery, 子宫动脉):
بالىياتقۇنى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان ئاساسلىق ئارتېرىيە.
تۇخۇمدان ئارتېرىيەسى ۋە ۋېناسى (Ovarian artery and vein, 卵巢动静脉):
تۇخۇمداننى قان بىلەن تەمىنلەيدىغان قان تومۇرلار.
تۇخۇمدان نەيچە چۇچىسى (Fimbriae of fallopian tube, 输卵管繖):
تۇخۇمدان نەيچىسىنىڭ ئۇچىدىكى بارماقسىمان قۇرۇلما بولۇپ، پىشقان تۇخۇمنى تۇخۇمدان نەيچىسىگە قوبۇل قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ.
تۇخۇمدان (Ovary, 卵巢):
ئاياللارنىڭ جىنسىي ھورمونلىرىنى ئىشلەپچىقىرىدىغان ۋە تۇخۇم ھۈجەيرىسىنى قويۇپ بېرىدىغان ئەزا.
دوۋساق (Bladder, 膀胱):
سۈيدۈكنى ساقلايدىغان ئەزا.
بالىياتقۇ (Uterus, 子宫):
ھامىلدارلىق مەزگىلىدە ئۇرۇقلانغان تۇخۇمنى يېتىلدۈرىدىغان ئاياللارنىڭ كۆپىيىش ئەزاسى.
بالىياتقۇ يۇمىلاق تارىمۇشى (Round ligament of uterus, 子宫圆韧带):
بالىياتقۇنى داس بوشلۇقىدا مۇقىملاشتۇرۇپ تۇرىدىغان تارىمۇش.
تۈز ئۈچەي – بالىياتقۇ پۈرمىسى (Rectouterine fold, 直肠子宫襞):
تۈز ئۈچەي بىلەن بالىياتقۇ ئوتتۇرىسىدىكى پەردە قەۋىتى.
تۈز ئۈچەي – بالىياتقۇ ئويمىنى (Rectouterine pouch, 直肠子宫凹):
تۈز ئۈچەي بىلەن بالىياتقۇ ئوتتۇرىسىدىكى بوشلۇق.
تۇخۇمدان ئاسما تارىمۇشى (Suspensory ligament of ovary, 卵巢悬韧带):
تۇخۇمداننى داس بوشلۇقىنىڭ يان تېمىغا باغلايدىغان تارىمۇش.
تۈز ئۈچەي (Rectum, 直肠):
ھەزىم قىلىش سىستېمىسىنىڭ ئاخىرقى قىسمى.
ئومۇمىي مەزمۇن تونۇشتۇرۇش:
ئاياللارنىڭ داس بوشلۇقى ئەزالىرى، بولۇپمۇ كۆپىيىش سىستېمىسى، ئاياللار ساغلاملىقىنىڭ ئاساسى. بۇ ئەزالارنىڭ قۇرۇلۇشى ۋە فۇنكسىيەسىنى چۈشىنىش، ئاياللارنىڭ ئۆز ساغلاملىقىنى ياخشى باشقۇرۇشى ئۈچۈن ناھايىتى مۇھىم.
- كۆپىيىش فۇنكسىيەسى: بالىياتقۇ، تۇخۇمدان، تۇخۇمدان نەيچىسى ۋە جىنسىي يول ئاياللارنىڭ كۆپىيىش فۇنكسىيەسىنىڭ ئاساسلىق تەركىبىي قىسمى بولۇپ، ھامىلدارلىق ۋە تۇغۇش جەريانىدا ئاچقۇچلۇق رول ئوينايدۇ.
- ھورمون تەڭشەش: تۇخۇمدان ئىستروگېن ۋە پروگېستېئېرون قاتارلىق مۇھىم جىنسىي ھورمونلارنى ئىشلەپچىقىرىپ، ئاياللارنىڭ ھەيز دەۋرى، ھامىلدارلىق ۋە باشقا كۆپىيىش فۇنكسىيەسىنى تەڭشەيدۇ.
- سۈيدۈك سىستېمىسى: دوۋساق ۋە سۈيدۈك نەيچىسى ئاياللارنىڭ سۈيدۈك سىستېمىسىنىڭ مۇھىم قىسىملىرى بولۇپ، بەدەننىڭ سۇيۇقلۇق تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلايدۇ.
- قان تومۇر ۋە نېرۋا تەمىناتى: داس بوشلۇقى ئەزالىرى مول قان تومۇر ۋە نېرۋا تەمىناتىغا ئىگە بولۇپ، بۇ ئەزالارنىڭ نورمال فۇنكسىيەسىنى كاپالەتلەندۈرىدۇ. يانپاش ئىچكى ئارتېرىيەسى، بالىياتقۇ ئارتېرىيەسى ۋە تۇخۇمدان ئارتېرىيەسى قاتارلىقلار ئوزۇقلۇق ۋە ئوكسىگېن بىلەن تەمىنلەيدۇ.
- ساغلاملىقنى قوغداش: ئاياللارنىڭ داس بوشلۇقى ئەزالىرىنىڭ ساغلاملىقىنى قوغداش ئۈچۈن، دائىملىق تېببىي تەكشۈرۈش، تازىلىققا دىققەت قىلىش، ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇلىنى قوللىنىش ۋە جىنسىي يول ئارقىلىق تارقىلىدىغان كېسەللىكلەردىن ساقلىنىش ناھايىتى مۇھىم. بولۇپمۇ بالىياتقۇ بوينى راكىنى بالدۇر بايقاش ئۈچۈن ھەيز كەلگەندە ئېكران (تاسقاپ) تەكشۈرتۈش ئىنتايىن مۇھىم.
ئاياللارنىڭ داس بوشلۇقى ئەزالىرىنىڭ تۈزۈلۈشى ۋە فۇنكسىيەسىنى چۈشىنىش ئاياللارنىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاشتا ناھايىتى مۇھىم. بۇ ئەزالارنىڭ ھەر بىرىنىڭ ئۆزگىچە رولى بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ بىرلىكتە ئىشلىشى ئارقىلىق ئاياللارنىڭ فىزىئولوگىيەلىك فۇنكسىيەسى نورمال ساقلىنىدۇ. شۇڭا، ئاياللارنىڭ بۇ ئەزالارغا مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەردىن ساقلىنىشى ۋە ساغلام تۇرمۇش كەچۈرۈشى ئۈچۈن، ئۇلارغا يېتەرلىك كۆڭۈل بۆلۈشى كېرەك.
