ئاممىياكلىشىش رولى
氨化作用
Ammonification
ئاممىياكلىشىش بىر خىل بىئوخىمىيەلىك جەريان بولۇپ، ئورگانىك ماددىلار بىلەن ئاممىياكنىڭ بىرىكىپ ئامىنو كىسلاتاسى ياكى باشقا ئازوتلۇق بىرىكمىلەرنى ھاسىل قىلىش جەريانىنى كۆرسىتىدۇ.
تۆۋەندىكىسى ئاممىياكلاش رولىنىڭ ئاساسىي قەدەم باسقۇچلىرى:
1. ئورگانىك ماددىلارنىڭ پارچىلىنىشى:بىرىنچىدىن، كاربون سۇ بىرىكمىلىرى، ئاقسىل ياكى يادرو كىسلاتاسى قاتارلىق ئورگانىك ماددىلار كىچىكرەك تەركىبىي قىسىمغا پارچىلىنىدۇ، ئادەتتە مونوساخارىد، ئامىنو كىسلاتاسى ياكى نۇكلېئوتىد بولىدۇ.
2. ئاممىياك بىلەن تەمىنلەش:ئاندىن مۇھىتتىن ئاممىياكنى سۈمۈرىدۇ ياكى باشقا ئازوتلۇق بىرىكمىلەر ( مەسىلەن، ئۇرېيە ) دىن ئۆزگىرىپ كېلىدۇ.
3. رېئاكسىيەنىڭ يۈز بېرىشى:مۇۋاپىق شارائىتتا ئورگانىك ماددىلار ئاممىياك بىلەن بىرىكىدۇ، ئادەتتە ئېنزىم كاتالىزلاش رېئاكسىيەسى ئارقىلىق ئېلىپ بېرىلىدۇ. بۇ جەرياندا بىر ياكى بىر قانچە ئامىنو رادىكالى ئورگانىك ماددىلارغا قوشۇلۇپ، ئامىنو كىسلاتاسى ياكى باشقا ئازوتلۇق بىرىكمىلەرنى ھاسىل قىلىدۇ.
4. ھاسىلاتتىن پايدىلىنىش:ھاسىل بولغان ئامىنو كىسلاتاسى ياكى باشقا تەركىبىدە ئازوت بولغان بىرىكمىلەرنى ھۈجەيرىنىڭ ئۆسۈشى ۋە كۆپىيىشىگە ئىشلىتىشكە بولىدۇ، شۇنداقلا يەنىمۇ ئىلگىرىلىگەن ھالدا باشقا بىئولوگىيەلىك مولېكۇلىلارغا، مەسىلەن، يادرو كىسلاتاسى، ئاقسىل، ۋىتامىن قاتارلىقلارغا ئايلاندۇرۇشقا بولىدۇ.
ئاممىياكلاش رولى نۇرغۇن جانلىقلار جەريانىدا ئاچقۇچلۇق رول ئوينايدۇ، بولۇپمۇ ئۆسۈملۈكلەرنىڭ ئازوتنى تۇراقلاشتۇرۇشىدا ئىنتايىن مۇھىم. ئازوتنى تۇراقلاشتۇرۇش رولى بەزى ئالاھىدە مىكرو ئورگانىزملار ( مەسىلەن، ئازوتنى تۇراقلاشتۇرغۇچى باكتېرىيە ۋە ئاكتىنومىتسېتلار ) نىڭ ئاتموسفېرادىكى ئازوت گازىنى ئۆسۈملۈك سۈمۈرەلەيدىغان شەكىلگە ئايلاندۇرۇش جەريانىنى كۆرسىتىدۇ. بۇ جەريان تۇپراقنىڭ ئۈنۈمدارلىقى ۋە يەر شارى ئېكولوگىيە سىستېمىسىنىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم.
