ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى ئەرلەرنىڭ كۆپىيىش سىستېمىسىدىكى ئىنتايىن مۇرەككەپ ھەم نازۇك جەريان بولۇپ ،مېدىتسىنادا «ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى» ( Spermatogenesis ) دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ جەريان ئاساسلىقى ئۇرۇقداندىكى ئىنچىكە نەيچە ئىچىدە ئېلىپ بېرىلىدۇ، پۈتۈن جەريانغا تەخمىنەن 64 كۈندىن 72 كۈنگىچە ۋاقىت كېتىدۇ. ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى ۋە پىشىپ يېتىلىشى ئەرلەرنىڭ تۇغۇش ئىقتىدارىنى ساقلاپ قېلىشنىڭ ئاچقۇچى، بۇ جەريان بالاغەتكە يېتىش مەزگىلىدىن كېيىن بىر ئۆمۈر داۋاملىشىدۇ، ئەمما ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ، ئىسپېرما سۈپىتى تۆۋەنلەپ كېتىشى مۇمكىن.
ئىسپېرمىنىڭ پەيدا بولۇشى ئالدى بىلەن ئۇرۇقداندىكى ئىپتىدائىي كۆپىيىش ھۈجەيرىسى − ئىسپېرما ئىپتىدائىي ھۈجەيرىسى ( Spermatogonia ) دىن باشلىنىدۇ. بۇ ھۈجەيرىلەر يىپلىق بۆلۈنۈش ئارقىلىق كۆپىيىپ ،زور مىقداردىكى دەسلەپكى ئۇرۇق ئانا ھۈجەيرىسى ( Primary spermatocytes ) نى ھاسىل قىلىدۇ. يىپلىق بۆلۈنۈش جەريانىدا، ھۈجەيرە ئۈزلۈكسىز ھالدا ئۆز – ئۆزىنى كۆپەيتىپ، ئىسپېرما ھاسىل قىلىدىغان ھۈجەيرە ئاساسىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. ئۇنىڭدىن كېيىن ،دەسلەپكى ئۇرۇق ئانا ھۈجەيرىسى بىرىنچى قېتىملىق سان كېمەيتىپ بۆلۈنۈشنى باشتىن كەچۈرۈپ ،ئىككىلەمچى ئۇرۇق ئانا ھۈجەيرىسى ( Secondary spermatocytes ) نى ھاسىل قىلىدۇ. سان كېمەيتىپ بۆلۈنۈش جەريانىدا، خروموسومانىڭ سانى يېرىم كېمىيىپ، كەلگۈسىدە ئۇرۇقلانغاندا، ئۇرۇق بىلەن تۇخۇمنىڭ خروموسومى بىرىكىپ، مۇكەممەل خروموسوما گۇرۇپپىسىنى شەكىللەندۈرىدۇ.
ئارقىدىنلا ئىككىنچى دەرىجىلىك ئۇرۇق ئانا ھۈجەيرىسى داۋاملىق بۆلۈنۈپ ئۇرۇق ھۈجەيرىسى ( Spermatids ) نى شەكىللەندۈرىدۇ ،بۇ ھۈجەيرىلەر شەكىل جەھەتتىن تەدرىجىي يېتىلگەن ئۇرۇققا يېقىنلىشىدۇ. بۇ باسقۇچتىكى ئىسپېرما ئاساسىي قۇرۇلمىنى ھازىرلىغان بولۇپ، ئىرسىيەت ئۇچۇرلىرىنى توشۇيدىغان باش قىسمى، ھەرىكەتلىنىش ۋە مىدىرلاشقا ئىشلىتىلىدىغان قامچىسىمان قۇيرۇق قىسمى ۋە ئېنېرگىيە بىلەن تەمىنلەشكە مەسئۇل بولغان ئوتتۇرا بۆلىكىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، لېكىن بۇ دەۋىردە يەنىلا ھەرىكەت ئىقتىدارى كەمچىل. ئۇرۇق ئۇرۇقداندا شەكىللەنگەندىن كېيىن قوشۇمچە ئۇرۇقدان ( Epididymis ) غا كىرىدۇ ،بۇ ئۇرۇق يېتىلىشنىڭ ئەڭ ئاخىرقى باسقۇچى. قوشۇمچە ئۇرۇقداندا ئۇرۇق نەچچە كۈندىن نەچچە ھەپتىگىچە تۇرۇپ، ئوزۇقلۇق ۋە سۇيۇقلۇقلارنى سۈمۈرۈش ئارقىلىق يېتەرلىك ھەرىكەت ئىقتىدارىغا ئىگە بولىدۇ ھەمدە ئەڭ ئاخىرىدا ھەرىكەتچانلىق ۋە ئۇرۇقلىنىش ئىقتىدارىنى ھازىرلايدۇ.
ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى مۇرەككەپ ھەم يۇقىرى ئۈنۈملۈك جەريان بولۇپ، ساغلام ئەرلەر ھەر كۈنى نەچچە مىليون ئىسپېرما ھاسىل قىلالايدۇ. ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇش مىقدارى شۇنچە كۆپ بولسىمۇ، لېكىن ئىسپېرما يېتەرلىك ھاياتىي كۈچكە، نورمال شەكىلگە ۋە ياخشى ئۈزۈش ئىقتىدارىغا ئىگە بولغاندىلا، ئاندىن تۇخۇم بىلەن ئۈنۈملۈك بىرىكىپ، ئۇرۇقلىنىشنى مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىيالايدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا، ئىسپېرمىنىڭ سۈپىتى يەنە تۇرمۇش ئۇسۇلى، يېمەك – ئىچمەك، مۇھىت، بېسىم قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كۆپ خىل ئامىللارنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدۇ، ساغلام تۇرمۇش ئۇسۇلىنى ساقلاش ئىسپېرمىنىڭ ساغلاملىقىنى ساقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم.
ئومۇمەن ئېيتقاندا، ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى ئادەم بەدىنىنىڭ سىرلىقلىقى ۋە مۇرەككەپلىكىنى نامايان قىلىپ، ھاياتلىقنىڭ داۋاملىشىشىنى ئاساس بىلەن تەمىنلەيدۇ. ھەر بىر يېتىلگەن ئىسپېرما قاتتىق تاللاش ۋە مۇكەممەل تەرەققىي قىلىشنىڭ نەتىجىسى، ئۇلار كەلگۈسىدىكى ئۇرۇقلىنىش جەريانىدا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ، بۇ ھاياتلىقنىڭ دۇنياغا كېلىشىدىكى تۇنجى قەدەم.
 دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ جەريان ئاساسلىقى ئۇرۇقداندىكى ئىنچىكە نەيچە ئىچىدە ئېلىپ بېرىلىدۇ، پۈتۈن جەريانغا تەخمىنەن 64 كۈندىن 72 كۈنگىچە ۋاقىت كېتىدۇ. ئىسپېرمىنىڭ ھاسىل بولۇشى ۋە پىشىپ يېتىلىشى ئەرلەرنىڭ تۇغۇش ئىقتىدارىنى ساقلاپ قېلىشنىڭ ئاچقۇچى، بۇ جەريان بالاغەتكە يېتىش مەزگىلىدىن كېيىن بىر ئۆمۈر داۋاملىشىدۇ، ئەمما ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ، ئىسپېرما سۈپىتى تۆۋەنلەپ كېتىشى مۇمكىن.){kind=link}