يەر پوستىنىڭ سىرتقى يۈزىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرغان 90 نەچچە خىل ئېلېمېنتنىڭ ھەممىسىنى دېگۈدەك ئادەم بەدىنىدىن تاپقىلى بولىدۇ. ئادەم بەدىنىدە كاربون، ھىدروگېن، ئوكسىگېن، ئازوت ئېلېمېنتلىرى ئاساسلىقى ئورگانىك بىرىكمە شەكلىدە ئۇچرىغاندىن باشقا، ئادەم بەدىنىگە پايدىلىق قالغان ئېلېمېنتلار مەۋجۇت بولۇش شەكلىنىڭ قانداق بولۇشىدىن، مىقدارىنىڭ قانچىلىك بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، ئومۇملاشتۇرۇپ مىنېرال ماددا دەپ ئاتىلىدۇ.
مىنېرال ماددا يەنە ئانئورگانىك تۇز دەپ ئاتىلىدۇ، ئۇلار ئادەم بەدىنىگە نىسبەتەن ئىنتايىن مۇھىم ئوزۇقلۇق ئېلېمېنتلاردىن ئىبارەت. گەرچە نەچچە مىڭ يىللار ئىلگىرىكى قەدىمكى كىشىلەر مىنېرال ماددىلارنى چۈشەنگەن ھەمدە ئالتۇن، كۈمۈش، مىس، تۆمۈر قاتارلىقلارنى تاۋلاپ تۇرمۇشتا كەڭ قوللانغان بولسىمۇ، لېكىن تا يېقىنقى ۋە ھازىرقى زامانغا كەلگەندىلا، كىشىلەر ئاندىن مىنېرال ماددىلارنى ئادەم بەدىنىگە زۆرۈر ئېھتىياجلىق ئوزۇقلۇق ئېلېمېنت دەپ قاراشقا باشلىدى.
ئادەم بەدىنىنىڭ كۈنلۈك ئېھتىياجلىق مىقدارىنىڭ ئاز-كۆپلۈكىگە ئاساسەن، مىنېرال ماددىلارنى ماكرو ئېلېمېنتلار ۋە مىكرو ئېلېمېنتلاردىن ئىبارەت ئىككى چوڭ تۈرگە ئايرىشقا بولىدۇ.
ماكرو ئېلېمېنتلار ئادەم بەدىنىدە كەم بولسا بولمايدىغان، بەدەننى تۈزگۈچى ئېلېمېنتلار بولۇپ، يەنە ئادەم بەدىنىدىكى مىقدارى بىرقەدەر كۆپ بولغان كالتسىي، فوسفور، كالىي، ناترىي، ماگنېي، خلور، گۈڭگۈرت قاتارلىق ئېلېمېنتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھالدا، ئادەم بەدىنىنىڭ ئۇلارغا بولغان كۈنلۈك ئېھتىياجلىق مىقدارى 100 مىللىگرامدىن ئاشىدۇ.
ئادەم بەدىنىدىكى مىقدارى %0.01 تىن ئاز، ھەر بىر ئادەمنىڭ كنلۈك ئېھتىياجلىق مىقدارى 100 مىللىگرامدىن ئاز ئېلېمېنتلار مىكرو ئېلېمېنتلار دەپ ئاتىلىدۇ. ئادەم بەدىنىدە مىكرو ئېلېمنېتلاردىن 70 خىلى بار بولسىمۇ، لېكىن ئۇلارنىڭ ئادەم بەدىنىدىكى ئومۇمىي مىقدارى ئاران %0.05 نى ئىگىلەيدۇ. بۇلار تۆمۈر، يود، سىنك، سېلېن، مانگان، خروم، مولىبدېن، ۋانادىي، كوبالىت، فتور، كرېمنېي قاتارلىق ئون نەچچە خىل ئېلېمېنتنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇلارنىڭ ئارىسىدا، تۆمۈر بىلەن سىنكنىڭ كۈنلۈك ئېھتىياجلىق مىقدارى نەچچە ئون مىللىگرام ئەتراپىدا بولغاندىن باشقا، قالغانلىرىنىڭ ئېھتىياجلىق مىقدارى كۆپىنچە بىر نەچچە مىكروگرامدىن بىر نەچچە مىللىگرامغىچە ئارىلىقتا، ھەتتا بۇنىڭدىنمۇ ئاز بولىدۇ.
مەنبە:
شىنجاڭ ساغلاملىق تورى
