قورساق ئالدى تېمى ئىچكى يۈزى ئاناتومىيىسى

قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىلارغا چوڭقۇر نەزەر

قورساق ئالدى تېمى ئىنسان بەدىنىنىڭ ئىنتايىن مۇھىم بىر قىسمى بولۇپ، ئۇ قورساق بوشلۇقىدىكى ئەزالارنى قوغداش، بەدەن ھالىتىنى ساقلاش ۋە ھەرىكەتنى قوللاش قاتارلىق كۆپ خىل فۇنكسىيەلەرنى ئۆتەيدۇ. بۇ رايوننىڭ ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىسى ئىنتايىن مۇرەككەپ بولۇپ، مۇسكۇل، پەردە، تارىمۇش، قان تومۇر ۋە نېرۋىلارنىڭ كۆپ قەۋەتلىك بىرىكىشىدىن تەشكىل تاپقان. قورساق ئالدى تېمىنى ئىچكى تەرەپتىن كۆزىتىش، بولۇپمۇ لاپاروسكوپىيەلىك ئوپېراتسىيە ۋە چات يېرىقى چۇقۇقىغا (hernia) غا دىئاگنوز قويۇش ھەم داۋالاشتا ھالقىلىق ئەھمىيەتكە ئىگە.

بۇ ماقالىدە، قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىلار رەسىمگە بىرلەشتۈرۈلۈپ تەپسىلىي تونۇشتۇرۇلىدۇ. ھەر بىر قۇرۇلمىنىڭ ئورنى، فۇنكسىيەسى ۋە كلىنىكىلىق ئەھمىيىتى چۈشەندۈرۈلۈپ، تېببىي خادىملار ۋە ئاناتومىيەگە قىزىقىدىغان ئوقۇرمەنلەرنىڭ بۇ مۇرەككەپ رايون ھەققىدىكى چۈشەنچىسىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇش مەقسەت قىلىنىدۇ. قورساق تېمىدىكى پەردىلەر، مۇسكۇللار، تارىمۇشلار ۋە ئويمىلارنىڭ ئۆزئارا مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش، كلىنىكىدا كۆپ ئۇچرايدىغان كېسەللىكلەرنى توغرا چۈشىنىشنىڭ ئاساسى ھېسابلىنىدۇ.

رەسىم مەنبەسى: ئادەم ئاناتومىيىسىنىڭ رەڭلىك ئاتلىسى (ئۇيغۇرچە – خەنزۇچە 1993-يىلى)
رەسىم تەرجىمە تەھرىرى: ھەلىمە ئابدۇكېرىم ؛ تەھرىر: سابىت ئىسلام
رەسىم تەرجىمە قىلغۇچىلار: ئاگۇ خەسەنوۋ ، تۇرسۇنجان توقاي ، گۈلنىسا كېرەم ، نۇرمەمەت باغاشار ، ھەلىمە ئابدۇكېرىم
مەزمۇن تەييارلاش ۋە تەھرىر : دوختۇرلار تورى ئەترىتى

قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى ئاساسلىق قۇرۇلمىلار

1. قورساق ئالدى تېمى (Anterior Abdominal Wall, Internal View, 腹前壁内面观)
   بۇ قورساق بوشلۇقىنىڭ ئىچىدىن ئالدى تەرەپ تام قۇرۇلمىسىنى كۆزىتىشنى كۆرسىتىدۇ، ئۇ قورساق بوشلۇقىدىكى ئەزالارنىڭ بىۋاسىتە ئالدىدىكى توسۇق ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭ قۇرۇلمىسى تام تەرەپ قورساق پەردىسى، قورساق توغرىسىغا مۇسكۇلى، ئىچكى ۋە سىرتقى قىيپاش مۇسكۇللار ھەمدە قورساق تۈز مۇسكۇلى قاتارلىق كۆپ قەۋەتتىن تەشكىل تاپقان. بۇ ئىچكى يۈزنى كۆزىتىش ئارقىلىق چات يېرىقىنىڭ تۈرلىرىگە ھۆكۈم قىلغىلى ۋە لاپاروسكوپىيەلىك ئوپېراتسىيەلەردە مۇھىم بەلگىلەرنى ئېنىقلىغىلى بولىدۇ. ئۇنىڭ مۇكەممەللىكى قورساق بوشلۇقىنىڭ بېسىمىنى ساقلاش ۋە ئىچكى ئەزالارنى قوغداشتا ھەل قىلغۇچ رول ئوينايدۇ.
2. قورساق تېمى تۆۋەنكى ئارتېرىيە ۋە ۋىنا (Inferior Epigastric Artery and Vein, 腹壁下动静脉)
   بۇ قان تومۇرلار يانپاش سىرتقى ئارتېرىيە ۋە ۋىناسىدىن چىقىپ، قورساق تۈز مۇسكۇلىنىڭ ئارقا يۈزىدە يۇقىرىغا قاراپ ماڭىدۇ. ئۇلار بىۋاسىتە ۋە ۋاسىتىلىك چات يېرىقىنى پەرقلەندۈرۈشتىكى مۇھىم ئاناتومىيەلىك بەلگە ھېسابلىنىدۇ.
3. كىندىك ئىچكى تەرەپ تارىمۇش (Medial Umbilical Ligament, 脐内侧韧带)
   بۇ تۆرەلمە دەۋرىدىكى كىندىك ئارتېرىيەسىنىڭ قالدۇق قۇرۇلمىسى بولۇپ، دوۋساقنىڭ يان تەرىپىدىن كىندىككە تۇتىشىدۇ. ئۇ قورساق پەردىسىنى كۆتۈرۈپ تۇرۇپ كىندىك ئىچكى تەرەپ قاتلىقىنى ھاسىل قىلىدۇ.
4. ئويما ئارىلىق تارىمۇش (Interfoveolar Ligament, 凹间韧带)
   بۇ قورساق توغرىسىغا مۇسكۇلى پەردىسىنىڭ قېلىنلاشقان قىسمى بولۇپ، چوڭقۇر قورساق ھالقىسىنىڭ ئىچكى چېتىگە جايلاشقان. ئۇ قورساق تېمىنىڭ مۇستەھكەملىكىنى ئاشۇرۇشقا ياردەم بېرىدۇ.
5. چات يېرىق قانىلى چوڭقۇر قورساق ھالقىسى (Deep Inguinal Ring, 腹股沟管深腹环)
   بۇ قورساق توغرىسىغا مۇسكۇلى پەردىسىدىكى بىر ئېچىق تۆشۈك بولۇپ، چات يېرىق قانىلىنىڭ ئىچكى ئېغىزى ھېسابلىنىدۇ. ئەرلەردە ئۇرۇق تۇتۇپ تۇرغۇچى باغلانما، ئاياللاردا بالىياتقۇ يۇمىلاق تارىمۇشى بۇ يەردىن ئۆتىدۇ.
6. يانپاش سېرىقئېتى (Iliac Fascia, 髂筋膜)
   بۇ يانپاش مۇسكۇلىنى ئوراپ تۇرىدىغان قويۇق بىرىكتۈرگۈچى توقۇلما پەردىسىدۇر. ئۇ قورساق ئارقا تېمىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمى بولۇپ، يانپاش رايونىغا مۇقىملىق بىلەن تەمىنلەيدۇ.
7. يانپاش سىرتقى ئارتېرىيە (External Iliac Artery, 髂外动脉)
   بۇ ئومۇمىي يانپاش ئارتېرىيەسىدىن تارماقلىنىپ چىقىدىغان ئاساسلىق قان تومۇر. ئۇ پۇت ۋە قورساق تېمىنىڭ تۆۋەنكى قىسمىنى قان بىلەن تەمىنلەيدۇ.
8. ئۇرۇق نەيچىسى (Vas Deferens / Ductus Deferens, 输精管)
   بۇ ئۇرۇقدان قوشۇمچىسىدىن ئۇرۇقنى ئۇرۇق خالتا بېزىگە يەتكۈزىدىغان نەيچە قۇرۇلمىسى. ئۇ چوڭقۇر قورساق ھالقىسىدىن ئۆتۈپ قورساق بوشلۇقىغا كىرىدۇ.
9. ئۇرۇق خالتا بېزى (Seminal Vesicle, 精囊)
   بۇ دوۋساقنىڭ ئارقىسىغا جايلاشقان جۈپ بەز بولۇپ، ئۇرۇق سۇيۇقلۇقىنىڭ كۆپ قىسمىنى ئىشلەپچىقىرىدۇ. ئۇنىڭ نەيچىسى ئۇرۇق نەيچىسى بىلەن بىرلىشىپ ئۇرۇق چىقىرىش نەيچىسىنى ھاسىل قىلىدۇ.
10. مەقئەت كۆتۈرگۈچى مۇسكۇل (Levator Ani Muscle, 肛提肌)
    بۇ داس بوشلۇقىنىڭ ئاساسىنى تەشكىل قىلىدىغان كەڭ مۇسكۇللار توپى. ئۇ داس بوشلۇقىدىكى ئەزالارنى تىرەپ تۇرىدۇ ۋە چوڭ-كىچىك تەرەتنى كونترول قىلىشقا ياردەم بېرىدۇ.
11. مەزى بېزى (Prostate Gland, 前列腺)
    بۇ پەقەت ئەرلەردىلا بار بولغان، دوۋساقنىڭ ئاستىغا جايلاشقان بىر بەز. ئۇ ئۇرۇق سۇيۇقلۇقىنىڭ بىر قىسمىنى ئىشلەپچىقىرىدۇ ھەمدە سۈيدۈك يولىنى ئوراپ تۇرىدۇ.
12. چات ئارىلىق چوڭقۇر توغرا مۇسكۇلى (Deep Transverse Perineal Muscle, 会阴深横肌)
    بۇ چات ئارىلىقىنىڭ چوڭقۇر بوشلۇقىغا جايلاشقان مۇسكۇل. ئۇ سۈيدۈك-جىنسىي ئەزالار دىئافراگمىسىنى مۇقىملاشتۇرۇشقا ياردەم بېرىدۇ.
13. يېپىق تۆشۈك سىرتقى مۇسكۇل (Obturator Externus Muscle, 闭孔外肌)
    بۇ داس سۆڭىكىدىكى يېپىق تۆشۈكنىڭ سىرتقى يۈزىگە جايلاشقان مۇسكۇل. ئۇ يوتا بوغۇمىنى سىرتقا بۇراش فۇنكسىيەسىنى ئۆتەيدۇ.
14. يېپىق تۆشۈك ئىچكى مۇسكۇل (Obturator Internus Muscle, 闭孔内肌)
    بۇ يېپىق تۆشۈكنىڭ ئىچكى يۈزىگە جايلاشقان بولۇپ، داس بوشلۇقىنىڭ يان تېمىنى شەكىللەندۈرىدۇ. ئۇمۇ يوتا بوغۇمىنى سىرتقا بۇراشقا قاتنىشىدۇ.
15. دوۋساق (Urinary Bladder, 膀胱)
    بۇ سۈيدۈكنى ۋاقىتلىق ساقلايدىغان مۇسكۇللۇق ئەزا. ئۇ داس بوشلۇقىنىڭ ئالدى قىسمىغا جايلاشقان.
16. دوۋساق ئۈستى ئويمىنى (Supravesical Fossa, 膀胱上窝)
    بۇ كىندىك ئوتتۇرا قاتلىقى بىلەن كىندىك ئىچكى تەرەپ قاتلىقى ئارىسىدىكى قورساق پەردىسى ئويمىنى. ئۇ دوۋساقنىڭ تولۇش دەرىجىسىگە ئەگىشىپ چوڭ-كىچىك بولىدۇ.
17. چات يېرىق ئىچكى تەرەپ ئويمىنى (Medial Inguinal Fossa, 腹股沟内侧窝)
    بۇ كىندىك ئىچكى تەرەپ قاتلىقى بىلەن سىرتقى تەرەپ قاتلىقى ئارىسىدىكى ئويما رايون. بىۋاسىتە چات يېرىقى ئادەتتە مۇشۇ ئاجىز رايوندىن چىقىدۇ.
18. چات يېرىق سىرتقى تەرەپ ئويمىنى (Lateral Inguinal Fossa, 腹股沟外侧窝)
    بۇ كىندىك سىرتقى تەرەپ قاتلىقىنىڭ سىرتىغا جايلاشقان ئويما رايون. چوڭقۇر قورساق ھالقىسى مۇشۇ ئويمىغا جايلاشقان بولۇپ، ۋاسىتىلىك چات يېرىقى مۇشۇ يەردىن باشلىنىدۇ.
19. يانپاش مۇسكۇلى (Iliacus Muscle, 髂肌)
    بۇ يانپاش سۆڭىكىنىڭ ئىچكى يۈزىدىن باشلىنىدىغان چوڭ مۇسكۇل. ئۇ چوڭ بەل مۇسكۇلى بىلەن بىرلىشىپ يوتا-بەل مۇسكۇلىنى ھاسىل قىلىپ، يوتىنى ئالدىغا ئېگىشكە مەسئۇل.
20. كىندىك ئىچكى تەرەپ قاتلىقى (Medial Umbilical Fold, 肚脐内侧襞)
    بۇ كىندىك ئىچكى تەرەپ تارىمۇشىنى قاپلاپ تۇرغان قورساق پەردىسىنىڭ قاتلىمى. ئۇ دوۋساق ئۈستى ئويمىنى بىلەن چات يېرىق ئىچكى تەرەپ ئويمىنىنى ئايرىپ تۇرىدۇ.
21. كىندىك سىرتقى تەرەپ قاتلىقى (Lateral Umbilical Fold, 肚脐外侧襞)
    بۇ تۆۋەنكى قورساق تېمى ئارتېرىيە ۋە ۋىناسىنى قاپلاپ تۇرغان قورساق پەردىسى قاتلىمى. ئۇ چات يېرىق ئىچكى ۋە سىرتقى ئويمىلىرىنىڭ ئارىسىدىكى چېگرا ھېسابلىنىدۇ.
22. قورساق توغرىسىغا مۇسكۇلى (Transversus Abdominis Muscle, 腹横肌)
    بۇ قورساق ئالدى-يان تېمىدىكى ئەڭ ئىچكى قەۋەت مۇسكۇل. ئۇنىڭ تالالىرى توغرىسىغا بولۇپ، قورساق بوشلۇقىدىكى ئەزالارنى قىسىپ، بېسىمنى ئاشۇرۇشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ.
23. قورساق ئىچكى قىيپاش مۇسكۇلى (Internal Oblique Muscle, 腹内斜肌)
    بۇ قورساق سىرتقى قىيپاش مۇسكۇلىنىڭ ئاستىغا جايلاشقان كەڭ، نېپىز مۇسكۇل. ئۇ بەدەننى ئايلاندۇرۇش ۋە يانغا ئېگىشكە ياردەم بېرىدۇ.
24. قورساق سىرتقى قىيپاش مۇسكۇلى (External Oblique Muscle, 腹外斜肌)
    بۇ قورساق يان تېمىدىكى ئەڭ چوڭ ۋە ئەڭ يۈزەكى مۇسكۇل. ئۇ قورساقنى قىسىش ۋە بەدەننى ئايلاندۇرۇش فۇنكسىيەسىگە ئىگە.
25. تام تەرەپ قورساق پەردىسى (Parietal Peritoneum, 壁腹膜)
    بۇ قورساق بوشلۇقىنىڭ ئىچكى يۈزىنى قاپلاپ تۇرىدىغان سىلىق سۇيۇقلۇق پەردىسى. ئۇ ئاز مىقداردىكى سۇيۇقلۇقنى ئاجرىتىپ چىقىرىپ، ئەزالارنىڭ سىيرىلىشىنى ئاسانلاشتۇرىدۇ.
26. كىندىك ئوتتۇرا قاتلىقى (Median Umbilical Fold, 肚脐正中襞)
    بۇ تۆرەلمە دەۋرىدىكى سۈيدۈك نەيچىسىنىڭ قالدۇقى بولغان ئوتتۇرا كىندىك تارىمۇشىنى قاپلىغان قورساق پەردىسى قاتلىمى. ئۇ دوۋساقنىڭ چوققىسىدىن كىندىككىچە سوزۇلغان.
27. قورساق تۈز مۇسكۇل (Rectus Abdominis Muscle, 腹直肌)
    بۇ قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئوتتۇرىسىغا جايلاشقان ئۇزۇن، تۈز مۇسكۇل. ئۇ ئادەتتە «ئالتە تال مۇسكۇل» دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، بەلنى ئالدىغا ئېگىشتە ئاساسلىق رول ئوينايدۇ.

خۇلاسە ۋە كلىنىكىلىق ئەھمىيىتى

قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى ئاناتومىيەلىك قۇرۇلمىلارنى چۈشىنىش زامانىۋى تېبابەتتە، بولۇپمۇ ئوپېراتسىيە ساھەسىدە ئىنتايىن مۇھىم. بۇ قۇرۇلمىلارنىڭ ئۆزئارا مۇناسىۋىتى نۇرغۇن كېسەللىكلەرنىڭ پەيدا بولۇشى ۋە تەرەققىياتى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك. مەسىلەن، چات يېرىقى قورساق تېمىدىكى ئاجىز رايونلاردىن قورساق بوشلۇقىدىكى ئەزالارنىڭ سىرتقا بۆرتۈپ چىقىشىدىن كېلىپ چىقىدۇ. بۇ رەسىمدە كۆرسىتىلگەن ئويمىلار ۋە ھالقا دەل يېرىق پەيدا بولىدىغان ئاساسلىق ئورۇنلاردۇر.

قورساق تېمىنىڭ مۇسكۇللىرى بىرلىكتە ھەرىكەت قىلىپ «قورساق قىسقۇچ» رولىنى ئوينايدۇ. ئۇلار نەپەس ئېلىش، يۆتىلىش، چوڭ تەرەت قىلىش ۋە تۇغۇت قاتارلىق فىزىئولوگىيەلىك پائالىيەتلەردە قورساق بوشلۇقى بېسىمىنى ئاشۇرىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، بۇ مۇسكۇللار ئومۇرتقا تۈۋرۈكىنى مۇقىملاشتۇرۇپ، بەدەن ھالىتىنى توغرا ساقلاشقا ياردەم بېرىدۇ.

كلىنىكىلىق نۇقتىدىن ئېيتقاندا، قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى بەلگىلەرنىڭ ئەھمىيىتى زور:

• لاپاروسكوپىيەلىك ئوپېراتسىيە: ئوپېراتسىيە قىلغاندا، دوختۇرلار كىندىك قاتلىقلىرى ۋە تۆۋەنكى قورساق تېمى قان تومۇرلىرىنى بەلگە قىلىپ، ئوپېراتسىيە ئەسۋابلىرىنى بىخەتەر كىرگۈزىدىغان ئورۇننى تاللايدۇ. بۇ ئارقىلىق مۇھىم قان تومۇرلارغا زىيان يەتكۈزۈشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ.
• چات يېرىقى ئوپىراتسىيىسى: بىۋاسىتە ۋە ۋاسىتىلىك چات يېرىقىنى پەرقلەندۈرۈشتە، تۆۋەنكى قورساق تېمى ئارتېرىيەسى ھالقىلىق رول ئوينايدۇ. يېرىقنىڭ بۇ قان تومۇرنىڭ ئىچكى ياكى سىرتقى تەرىپىدە پەيدا بولغانلىقىغا ئاساسەن دىئاگنوز قويۇلىدۇ ۋە مۇۋاپىق ئوپېراتسىيە ئۇسۇلى تاللىنىدۇ.
• ناركوز: قورساق تېمى ئوپېراتسىيەلىرىدە، بەزىدە نېرۋىلارنى توسۇش ئارقىلىق يەرلىك ئاغرىقسىزلاندۇرۇش ئېلىپ بېرىلىدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن نېرۋىلارنىڭ مۇسكۇل قەۋەتلىرى ئارىسىدىكى ئورنىنى ئېنىق بىلىش كېرەك.

خۇلاسىلىغاندا، قورساق ئالدى تېمىنىڭ ئىچكى يۈزىدىكى ھەر بىر قۇرۇلما ئۆزىگە خاس فۇنكسىيەگە ئىگە بولۇپ، ئۇلارنىڭ ماسلىشىپ ئىشلىشى بەدەننىڭ نورمال فىزىئولوگىيەلىك پائالىيىتى ئۈچۈن كەم بولسا بولمايدۇ. بۇ رايوننىڭ ئاناتومىيەسىنى چوڭقۇر ئىگىلەش، تېببىي خادىملارنىڭ دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش سەۋىيەسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشتە مۇھىم تۈرتكىلىك رول ئوينايدۇ.