ھەر يىلى 22-ئۆكتەبىر « خەلقئارا كېكەچلىكتىن خەۋەردار بولۇش كۈنى » بولۇپ، بۇ دۇنيا مىقياسىدا تۇتۇقلىنىش ھەققىدىكى ئاڭنى ئۆستۈرۈش، خاتا چۈشەنچە ۋە كەمسىتىشلەرنى تۈگىتىش ئۈچۈن تەسىس قىلىنغان ئالاھىدە بىر كۈندۇر. بۇ پائالىيەت 1998-يىلىدىن باشلاپ خاتىرىلىنىپ كېلىۋاتقان بولۇپ، ئۇ دۇنيا مىقياسىدا كېكەچلىنىدىغان مىليونلىغان كىشىلەرنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىتىش، ئۇلارنىڭ ھېكايىلىرىنى ئورتاقلىشىش ۋە ئۇلارغا بولغان چۈشەنچە، قوبۇل قىلىش ۋە ھۆرمەتنى ئىلگىرى سۈرۈشنى مەقسەت قىلىدۇ. بۇ كۈن كېكەچلىنىدىغان كىشىلەرنىڭ يالغۇز ئەمەسلىكىنى، ئۇلارنىڭمۇ باشقىلارغا ئوخشاش قىممەتلىك پىكىر ۋە ھېسسىياتقا ئىگە ئىكەنلىكىنى تونۇتۇدىغان بىر سۇپىدۇر.
خەلقئارا كېكەچلىكتىن خەۋەردار بولۇش كۈنى
International Stuttering Awareness Day
国际口吃意识日
كېكەچلىك توغرىسىدا بەزى سىرلار
كېكەچلىك بىر خىل مۇرەككەپ نۇتۇق توسالغۇسى بولۇپ، ئۇ سۆزلىگەندە ئاۋازلارنى، بوغۇملارنى ياكى سۆزلەرنى تەكرارلاش (مە-مە-مەن)، سوزۇش (ممممەن) ياكى توختاپ قېلىش (سۆزنىڭ چىقماي قېلىشى) قاتارلىق ئالامەتلەر بىلەن ئىپادىلىنىدۇ. كېكەچلىك ھەرگىزمۇ ئەقلىي قابىلىيەتنىڭ تۆۋەنلىكىنىڭ، جىددىيلىكنىڭ ياكى روھىي مەسىلىنىڭ بەلگىسى ئەمەس. ئۇنىڭ كېلىپ چىقىشى ئاساسلىقى ئىرسىيەت ۋە چوڭ مېڭىنىڭ نېرۋا قۇرۇلمىسى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، سۆزلەشنى كونترول قىلىدىغان مېڭە رايونلىرىنىڭ ماسلىشىشىدىكى ئۆزگىچىلىكتىن كېلىپ چىقىدۇ.
نۇرغۇن كىشىلەردە تۇتۇقلىنىشقا نىسبەتەن خاتا قاراشلار مەۋجۇت. مەسىلەن، ئۇلارنى «ئاستا سۆزلەڭ»، «چوڭقۇر نەپەس ئېلىڭ» ياكى «ئويلاپ ئاندىن سۆزلەڭ» دېگەندەك سۆزلەر بىلەن «ياردەم» قىلماقچى بولۇش ئەمەلىيەتتە پايدىسىز، ھەتتا ئۇلارنىڭ بېسىمىنى تېخىمۇ ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ئۇلارنىڭ سۆزىنى بۆلۈۋېلىش ياكى ئۇلارنىڭ ئورنىغا سۆزلەپ بېرىشمۇ ھۆرمەتسىزلىك ھېسابلىنىدۇ. ئەڭ ياخشى ئۇسۇل – سەۋرچانلىق بىلەن ئۇلارنىڭ نېمە دېمەكچى بولغانلىقىغا قۇلاق سېلىش، ئۇلارنىڭ سۆزلەش ئۇسۇلىغا ئەمەس، مەزمۇنىغا دىققەت قىلىش.
كىكەچلىكنىڭ ئادەمگە بولغان تەسىرى پەقەت سۆزلىگەندىكى قىيىنچىلىق بىلەنلا چەكلەنمەيدۇ. نۇرغۇن ھاللاردا، ئۇنىڭ ئېلىپ كەلگەن روھىي ۋە ئىجتىمائىي بېسىمى تېخىمۇ ئېغىر بولىدۇ. باشقىلارنىڭ مەسخىرىسى، چۈشەنمەسلىكى ۋە كەمسىتىشىدىن قورقۇپ، نۇرغۇن كېكەچ كىشىلەر سۆزلەشتىن ئۆزىنى قاچۇرىدىغان، ئىجتىمائىي پائالىيەتلەردىن يىراق تۇرىدىغان، ھەتتا مائارىپ ۋە كەسپىي تەرەققىيات پۇرسەتلىرىدىن ۋاز كېچىدىغان ئەھۋاللار كۆرۈلىدۇ. بۇ ئۇلارنىڭ ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىسىنى ئېغىر دەرىجىدە زەخىملەندۈرىدۇ.
كېكەچلىنىشنى پۈتۈنلەي «داۋالاپ ساقايتىدىغان» ئۇسۇل بولمىسىمۇ، نۇتۇق ئارقىلىق داۋالاش (speech therapy) ئىنتايىن ئۈنۈملۈك ياردەم بېرەلەيدۇ. كەسپىي نۇتۇق تۈزەتكۈچىلەر كېكەچلىنىدىغان كىشىلەرگە سۆزلەش ماھارىتىنى ياخشىلاش، كېكەچلىنىشنى باشقۇرۇش ئىستراتېگىيەلىرىنى ئۆگىتىش ۋە ئەڭ مۇھىمى، سۆزلەشكە بولغان قورقۇنچ ۋە تەشۋىشنى يېڭىشكە ياردەم بېرىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا، قوللاش گۇرۇپپىلىرىغا قاتنىشىش ئارقىلىق ئۆزىگە ئوخشاش كىشىلەر بىلەن پىكىرلىشىش ۋە تەجرىبە ئالماشتۇرۇش ئۇلارنىڭ يالغۇزلۇق تۇيغۇسىنى يېنىكلىتىشتە مۇھىم رول ئوينايدۇ.
ياخشى بىر تىڭشىغۇچى بولۇش كېكەچلىنىدىغان كىشىلەرگە بېرەلەيدىغان ئەڭ چوڭ قوللاشتۇر. ئۇلار سۆزلىگەندە تەبىئىي كۆز ئالاقىسىنى ساقلاڭ، ئۇلارنىڭ سۆزىنى بۆلمەڭ ۋە ئۇلارغا يېتەرلىك ۋاقىت بېرىڭ. ئۇلارغا سىزنىڭ ئۇلارنىڭ ئېيتقان سۆزىگە قىزىقىدىغانلىقىڭىزنى ھېس قىلدۇرۇڭ. سىزنىڭ سەۋرچانلىقىڭىز ۋە چۈشەنچىڭىز ئۇلارنىڭ ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىسىنى ئاشۇرۇشقا زور ياردەم بېرىدۇ.
دېڭىز يېشىلى رەڭگى خەلقئارادا تىلى تۇتۇقلىنىشقا بولغان تونۇشنىڭ سىمۋوللۇق رەڭگى ھېسابلىنىدۇ. ھەر يىلى بۇ كۈندە دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدا ھەر خىل پائالىيەتلەر ئۆتكۈزۈلۈپ، تىل تۇتۇقلىنىدىغان كىشىلەرنىڭ ئۆز ھېكايىلىرىنى دادىللىق بىلەن ئورتاقلىشىشىغا ئىلھام بېرىلىدۇ.
ئۇنتۇپ قالماڭ، بىر ئادەمنىڭ قىممىتى ئۇنىڭ قانداق سۆزلىشىدە ئەمەس، بەلكى ئۇنىڭ نېمە سۆزلىگەنلىكىدە ۋە ئۇنىڭ كىملىكىدە. كېلىڭلار، بىرلىكتە تۇتۇقلىنىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن تېخىمۇ چۈشىنىشچان، قوبۇل قىلىدىغان ۋە قوللايدىغان بىر جەمئىيەت بەرپا قىلىش ئۈچۈن تىرىشايلى.
تېخىمۇ كۆپ تىببىي ساغلاملىق خاتىرە كۈنلىرى ۋە بايراملارنى چۈشەنمەكچى بولسىڭىز، تۆۋەندىكى ئادرىسنى زىيارەت قىلىڭ:
دۇنيا ساغلام كېسەل خاتىرە كۈنلىرى بايراملار تىزىملىكى
https://dohturlar.com/dunya-saghlam-kesel-xatire-kunliri-tizimliki
