تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى (Monocyte Count)
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى (Monocyte Count) قاندىكى تاق يادرولۇق ئاق قان ھۈجەيرىلەرنىڭ مۇتلەق مىقدارىنى كۆرسىتىدىغان كۆرسەتكۈچ. تاق يادرولۇق ھۈجەيرىلەر (مونوسىتلار) ئاق قان ھۈجەيرىلىرى ئىچىدىكى ھەجىمى ئەڭ چوڭ ھۈجەيرە تۈرى بولۇپ، بەدەننىڭ تۇغما ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدا ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ. ئۇلار بەدەننىڭ «تازىلىقچى ئەسكەرلىرى» دەپمۇ ئاتىلىدۇ، چۈنكى ئۇلار قان ئايلىنىش سىستېمىسىدىن توقۇلمىلارغا كۆچۈپ، ماكروفاگ (يۇتقۇچى ھۈجەيرە) غا ئايلىنىپ، كېسەللىك قوزغاتقۇچى مىكروبلارنى، ئۆلگەن ھۈجەيرىلەرنى ۋە باشقا تاشقى ماددىلارنى يۇتۇپ يوقىتىدۇ. شۇڭا، تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنى ئۆلچەش ئارقىلىق سوزۇلما خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش، ياللۇغلىنىش ۋە بەزى قان كېسەللىكلىرىگە دىئاگنوز قويۇشقا ياردەم قىلغىلى بولىدۇ.
ئۇيغۇرچە ئىسمى: تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى
ئىنگلىزچە ئىسمى: Monocyte Count
خەنزۇچە ئىسمى: 单核细胞计数
تۈركچە ئىسمى: Monosit Sayımı
قىسقارتىلىشى: MONO#
نورمال سەۋىيىسى:
- ئەرلەرنىڭ نورمال قىممىتى: 0.2 – 0.8 × 10⁹/L
- ئاياللارنىڭ نورمال قىممىتى: 0.2 – 0.8 × 10⁹/L
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنى ئۆلچەش ئۇسۇلى:
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى ئادەتتە دائىملىق قان تەكشۈرۈشىنىڭ بىر قىسمى سۈپىتىدە، ئاپتوماتلاشقان قان ئانالىزاتورى ئارقىلىق ئۆلچىنىدۇ. بۇ ئەسۋاب ئوپتىكىلىق تارقىلىش ۋە ئېلېكترلىق قارشىلىق قاتارلىق ئىلغار تېخنىكىلاردىن پايدىلىنىپ، قان ئەۋرىشكىسىدىكى ئوخشىمىغان ھۈجەيرىلەرنى چوڭ-كىچىكلىكى ۋە ئىچكى قۇرۇلمىسىغا ئاساسەن ئايرىپ، ھەر بىر تۈردىكى ھۈجەيرىنىڭ سانىنى ئاپتوماتىك ھېسابلاپ چىقىدۇ. بۇ ئۇسۇلنىڭ ئۈنۈمى يۇقىرى، نەتىجىسى توغرا بولۇپ، كلىنىكىلىق دىئاگنوزنى تېز ۋە ئىشەنچلىك سانلىق مەلۇمات بىلەن تەمىنلەيدۇ.

تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى ئەر – ئاياللاردىكى پەرقى:
قۇرامىغا يەتكەن ئەرلەر ۋە ئاياللارنىڭ تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنىڭ نورمال قىممەت دائىرىسىدە كۆرۈنەرلىك پەرق مەۋجۇت ئەمەس. ھەر ئىككى جىنسنىڭ نورمال دائىرىسى ئادەتتە ھەر لىتىر قاندا 0.2 دىن 0.8 × 10⁹ غىچە بولىدۇ. بۇ كۆرسەتكۈچكە جىنسىي پەرقكە قارىغاندا، ياش، يۇقۇملىنىش ھالىتى ۋە باشقا كېسەللىك ئامىللىرى تېخىمۇ كۆپ تەسىر كۆرسىتىدۇ.
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى ئىقتىدارى:
تاق يادرولۇق ھۈجەيرىلەر بەدەننىڭ بىرىنچى مۇداپىئە لىنىيەسىدىكى مۇھىم ھۈجەيرىلەر بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئاساسلىق ئىقتىدارى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:
- فاگوسىتوز (يۇتۇش) رولى: ئۇلار توقۇلمىلارغا كىرگەندىن كېيىن ماكروفاگقا ئايلىنىپ، باكتېرىيە، زەمبۇرۇغ، ۋىرۇس قاتارلىق كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارنى، شۇنداقلا بەدەندىكى قېرىغان، ئۆلگەن ھۈجەيرىلەر ۋە ھۈجەيرە پارچىلىرىنى «يەپ» تازىلايدۇ.
- ئانتىگېن تونۇشتۇرۇش: ئۇلار يۇتقان كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارنىڭ ئۇچۇرىنى (ئانتىگېن) لىمفا ھۈجەيرىلىرىگە (بولۇپمۇ T ھۈجەيرىلەرگە) تونۇشتۇرۇپ، ئالاھىدە ئىممۇنىتېت ئىنكاسىنى قوزغىتىدۇ.
- ياللۇغلىنىشنى تەڭشەش: ئۇلار ياللۇغلىنىشقا قارشى ۋە ياللۇغلىنىشنى ئىلگىرى سۈرىدىغان ئامىللارنى ئىشلەپچىقىرىپ، ياللۇغلىنىش ئىنكاسىنى ۋە توقۇلمىلارنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنى تەڭشەشكە قاتنىشىدۇ.
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى كلىنىكىدا قوللىنىش:
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنىڭ ئۆزگىرىشى كلىنىكىدا بىر قاتار كېسەللىكلەرگە دىئاگنوز قويۇش ۋە كېسەللىك ئەھۋالىنى باھالاشتا مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.
- يۇقۇملىنىشنى باھالاش: بولۇپمۇ تۇبېركۇليوز، برۇسېللا، بەزى زەمبۇرۇغلۇق ۋە ۋىرۇسلۇق يۇقۇملىنىشلاردا تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى ئۆرلەيدۇ.
- سوزۇلما خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىش ۋە ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى: قىزىل داغلىق بۆرەك ياللۇغى (SLE)، رېماتىزىملىق بوغۇم ياللۇغى، ياللۇغلۇق ئۈچەي كېسەللىكلىرىدە بۇ كۆرسەتكۈچ يۇقىرى بولۇشى مۇمكىن.
- قان سىستېمىسى كېسەللىكلىرى: سوزۇلما خاراكتېرلىك مىئېلوئىد-مونوسىتلىق ئاق قان كېسىلى (CMML)، بەزى لىمفا ئۆسمىسى ۋە ئاق قان كېسەللىكلىرىدە تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى كۆرۈنەرلىك ئۆرلەيدۇ.
- ئەسلىگە كېلىش باسقۇچى: ئۆتكۈر يۇقۇملىنىش ياكى خىمىيەلىك داۋالاشتىن كېيىنكى ئەسلىگە كېلىش مەزگىلىدە تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنىڭ ئۆرلەش ھادىسىسى كۆرۈلىدۇ.
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنىڭ بىنورمال كۆپىيىشىنىڭ (Monocytosis) سەۋەبى:
- سوزۇلما خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش: تۇبېركۇليوز، سىفلىس، يۈرەك ئىچكى پەردە ياللۇغى قاتارلىقلار.
- ئۆزلۈكىدىن ئىممۇنىتېت كېسەللىكلىرى: قىزىل داغلىق بۆرەك ياللۇغى (SLE)، رېماتىزىملىق بوغۇم ياللۇغى، ساركوئىدوز.
- قان سىستېمىسىدىكى يامان سۈپەتلىك ئۆسمىلەر: سوزۇلما خاراكتېرلىك مىئېلوئىد-مونوسىتلىق ئاق قان كېسىلى (CMML)، خوجكىن لىمفا ئۆسمىسى.
- بەزى راك كېسەللىكلىرى: ئاشقازان راكى، كۆكرەك بېزى راكى قاتارلىقلاردا كۆرۈلۈشى مۇمكىن.
- تالنى ئېلىۋېتىش ئوپېراتسىيەسىدىن كېيىن: تال ئېلىۋېتىلگەندىن كېيىن، قان ئايلىنىشتىكى تاق يادرولۇق ھۈجەيرىلەرنىڭ سانى ۋاقىتلىق ئۆرلەيدۇ.
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانىنىڭ بىنورمال ئازىيىشىنىڭ (Monocytopenia) سەۋەبى:
- سۆڭەك يىلىكى ئىقتىدارىنىڭ بېسىلىشى: قايتا ئىشلىنىشى توسقۇنلۇققا ئۇچراش خاراكتېرلىك قان ئازلىق، سۆڭەك يىلىكىگە تەسىر قىلىدىغان راك كېسەللىكلىرى.
- داۋالاش ئامىللىرى: خىمىيەلىك داۋالاش ۋە رادىئوئاكتىپلىق داۋالاش سۆڭەك يىلىكىدىكى ھۈجەيرىلەرنىڭ ئىشلەپچىقىرىلىشىنى تورمۇزلايدۇ.
- ھورمونلۇق دورىلار: كورتىكوستېروئىد قاتارلىق دورىلارنى ئىشلىتىش.
- تۈكلۈك ھۈجەيرىلىك ئاق قان كېسىلى (Hairy cell leukemia): بۇ كېسەللىككە خاس ھالدا تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى تۆۋەنلەيدۇ.
- ئېغىر دەرىجىدىكى يۇقۇملىنىش ياكى زەخىملىنىش: بەزى ئېغىر ئەھۋاللاردا تاق يادرولۇق ھۈجەيرىلەر كۆپلەپ خوراپ كېتىپ، قاندا سانى ئازىيىپ كېتىدۇ.
تاق يادرولۇق ھۈجەيرە سانى بەدەننىڭ ياللۇغلىنىش ۋە ئىممۇنىتېت ھالىتىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغان مۇھىم بىر كۆرسەتكۈچ. ئۇنىڭ ئۆزگىرىشىگە ئاساسەن، دوختۇرلار كېسەللىكنىڭ سەۋەبىنى ئىز قوغلاپ تېپىش ۋە داۋالاش پىلانى تۈزۈشتە مۇھىم يىپ ئۇچىغا ئېرىشەلەيدۇ.
قان تەكشۈرۈش ئىچىدىكى ھەرقايسى تۈرلەر ۋە نەتىجىلەرنىڭ چۈشەندۈرۈلۈشىنى بىلمەكچى بولسىڭىز، تۆۋەندىكى ئادرىسنى زىيارەت قىلىڭ.
قان تەكشۈرۈش ئىچىدىكى ھەرقايسى تۈرلەر ۋە نورمال قىممىتى چۈشەندۈرۈلۈشى
https://dohturlar.com/qan-tekshurush-ichidiki-herqaysi-turler-we-normal-qimmiti