ئىنسان يېتەكلەنمە كۆپ ئىقتىدارلىق غول ھۈجەيرە ( ئىنسان مەنبەلىك سۈنئىي كۆپ ئىقتىدارلىق غول ھۈجەيرە )
Human Induced Pluripotent Stem Cells
人类诱导性多能干细胞
Insan İndüklenmiş pluripotent kök hücre
HiPSC ،يەنى ئىنسانلار يېتەكلىگەن كۆپ ئىقتىدارلىق غول ھۈجەيرە بولۇپ ،يېتىلگەن ھۈجەيرىدىن ئالاھىدە جەريان ئارقىلىق «قايتا پروگرامما تۈزۈش» ئارقىلىق ئېرىشكەن.
بۇ ھۈجەيرىلەر شەكىل ۋە ئىقتىدار جەھەتتە تۆرەلمە غول ھۈجەيرىسىگە ئوخشىشىپ كېتىدىغان بولۇپ، بەدەندىكى بارلىق ھۈجەيرە تىپىغا بۆلۈنۈش يوشۇرۇن ئىقتىدارىغا ئىگە. تۆۋەندىكىسى hiPSC بەزى ھالقىلىق ئالاھىدىلىكى ۋە ئىشلىتىلىشى:
– كېلىش مەنبەسى:hiPSC ھەر خىل يېتىلگەن تەن ھۈجەيرىلىرىدىن ئېرىشكىلى بولىدۇ ،مەسىلەن:تېرە ھۈجەيرىسى ياكى قان ھۈجەيرىسى، ئالاھىدە كۆچۈرگۈچى فاكتورنى كىرگۈزۈش ئارقىلىق قايتا پروگرامما تۈزۈشنى ئىشقا ئاشۇرىدۇ.
ئىشلىتىلىشى:hiPSC كېسەللىك مودېلىنى قۇرۇش، دورا ئارقىلىق بايقاش ۋە قايتا تىرىلىش مېدىتسىناسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ناھايىتى كەڭ قوللىنىلىدۇ. مەسىلەن، ئۇلار يۈرەك كېسىلى قاتارلىق ئىرسىيەت خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنى تەقلىد قىلىشقا ئىشلىتىلىپ، ئالىملارنىڭ كېسەللىك مېخانىزمىنى چۈشىنىشىگە ھەمدە يېڭى داۋالاش ئۇسۇلىنى بايقىشىغا ياردەم بېرىدۇ.
– ئۆستۈرۈش:hiPSC ئادەتتە ئالاھىدە مۇھىتتا يېتىشتۈرىدۇ ،مەسىلەن بىر قەۋەت ئاكتىپسىزلانغان چاشقان تۆرەلمىسىنىڭ تالا ھاسىل قىلغۇچى ھۈجەيرىسىدە بولىدۇ ،بۇنداق بولغاندا ئۇلارنىڭ كۆپ ئىقتىدارلىق ۋە بۆلۈنۈش يوشۇرۇن ئىقتىدارىنى ساقلاپ قالغىلى بولىدۇ.
– تەتقىقات:تەتقىقاتچىلار hiPSC ھۈجەيرىسىنى ئالاھىدە ھۈجەيرە تىپىغا ئايرىش ( مەسىلەن:يۈرەك مۇسكۇل ھۈجەيرىسى ) ئارقىلىق بۇ ھۈجەيرىلەرنىڭ ھەرىكىتى ۋە ئىقتىدارىنى تەتقىق قىلسا بولىدۇ، بۇ يۈرەك كېسىلى قاتارلىق ساھەلەردىكى تەتقىقاتقا نىسبەتەن ئىنتايىن مۇھىم.
ئومۇمەن ئېيتقاندا ،hiPSC بىر خىل ئىنتايىن ئىستىقباللىق يول بىلەن تەمىنلىدى ،ئۇ ئاساسىي تەتقىقاتقا ئىشلىتىلىپلا قالماستىن ،يەنە كىلىنكىلىق داۋالاش ۋە دورا ئېچىشقىمۇ ئىشلىتىلىدۇ.
