شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى مەخسۇس بەدەن شەكلىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش، قايتا قۇرۇش ۋە گۈزەللەشتۈرۈش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان تېببىي بۆلۈم. ئۇ ھۆسن تۈزەش ئوپېراتسىيەسىنى ئۆز ئىچىگە ئېلىپلا قالماي، يەنە قايتا قۇرۇش ئوپېراتسىيەسى قىلىپ، جاراھەت، كېسەللىك ياكى تۇغما غەيرىيلىك كەلتۈرۈپ چىقارغان بەدەن كەمتۈكلۈكىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكىمۇ چېتىلىدۇ. شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرى ھەر خىل ئوپېراتسىيە تېخنىكىسى ئارقىلىق، بىمارنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشى ۋە ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشىگە ياردەم بېرىپ، تۇرمۇش سۈپىتىنى ئۆستۈرىدۇ.

ئۇيغۇرچە ئىسمى: شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى
ئىنگىلىزچە ئىسمى: Plastic and Reconstructive Surgery department
تۈركچە ئىسمى: Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi bölümü
خەنزۇچە ئىسمى: 整形外科

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر

1. بۇرۇن شەكلىنى تۈزەش ( Rhinoplasty ) : بۇرۇن شەكلىنى تۈزەش ئوپېراتسىيەسى ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان شەكىل تۈزەش ئوپېراتسىيەلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، بۇرۇننىڭ شەكلى ۋە چوڭ – كىچىكلىكىنى ئۆزگەرتىپ، تاشقى كۆرۈنۈشىنى ياخشىلاش ياكى نەپەسلىلنىش مەسىلىسىنى ھەل قىلىشنى مەقسەت قىلىدۇ.

2. ئەمچەك شەكلىنى قايتا تۈزەش ( Breast Reconstruction ) : ئەمچەك شەكلىنى قايتا تۈزەش ئاساسلىقى سۈت بېزى راكىغا گىرىپتار بولغان بىمارلارنىڭ ئەمچىكىنى ئېلىۋېتىش ئوپېراتسىيىسىدىن كېيىن ئەمچەكنىڭ سىرتقى شەكلىنى قايتا ياساپ، بىمارنىڭ ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشىگە ياردەم بېرىشنى كۆرسىتىدۇ.

3. كۆيۈك يارىسى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ( Burn Reconstruction ) : كۆيۈكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئوپېراتسىيەسى ئېغىر كۆيۈكتىن كېيىن قېپقالغان تاتۇق ۋە ئىقتىدار توسالغۇسىنى داۋالاپ، تېرىنىڭ نورمال تاشقى كۆرۈنۈشى ۋە ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە ئىشلىتىلىدۇ.

4. يۈز قىسمىنى كۆتۈرۈش ئوپېراتسىيىسى ( Facelift ) : يۈز قىسمىنى كۆتۈرۈش تېخنىكىسى ئارتۇق تېرىنى چىقىرىپ تاشلاش ۋە يۈز قىسمىدىكى توقۇلمىلارنى چىڭىتىش ئارقىلىق، قورۇق ۋە بوشىشىشنى ئازايتىپ، يۈز قىسمىنىڭ ياش ھالىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ.

5. ياغ كۆچۈرۈش ( Fat Grafting ) : ياغ كۆچۈرۈش ئۆز تېنىدىكى ياغنى بىر ئورۇندىن يەنە بىر ئورۇنغا كۆچۈرۈپ، يۈز قىسمىنى تولدۇرۇش ياكى بەدەننىڭ باشقا قىسىملىرىنى قايتا ياساشقا ئىشلىتىشنى كۆرسىتىدۇ.

6. تۇغما غەيرىيلىكنى تۈزەش ( Congenital Deformities Correction ) : بۇ كالپۇك يېرىقى ۋە تاڭلاي يېرىقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش قاتارلىق ئوپېراتسىيەلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، تۇغما غەيرىيلىك كېسىلىگە گىرىپتار بولغان بالىلارنىڭ نورمال تاشقى قىياپىتى ۋە ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشىگە ياردەم بېرىدۇ.

7. تۆۋەنكى جاغ بۇرجىكى ئوپېراتسىيىسى ( Jawline Surgery ) : تۆۋەنكى ئېڭەك بۇرجىكى ئوپېراتسىيەسى ئېڭەك ياكى ئېڭەكنىڭ شەكلى ۋە چوڭ – كىچىكلىكىنى تۈزەپ، يۈز قىسمىنىڭ نىسبىتىنى ياخشىلاشقا ئىشلىتىلىدۇ.

8. تېرە راكىنى ئېلىۋېتىش ( Skin Cancer Removal ) : تېرە راكىنى ئېلىۋېتىش ئوپېراتسىيىسى تېرىدىكى راكقا ئۆزگەرگەن توقۇلمىلارنى كېسىپ ئېلىۋېتىش، كېسەللىك ئوچىقىنى تازىلاشقا كاپالەتلىك قىلىش ھەمدە ئەتراپتىكى ساغلام تېرىگە بولغان تەسىرىنى ئىمكانقەدەر ئازايتىشقا ئىشلىتىلىدۇ.

باشقا كېسەللىك ئوپىراتسىيىلىرى

قايسى كېسەللىك ئالامەتلىرى شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمىگە كۆرۈنۈشى كېرەك؟

ئەگەر بىماردا تۆۋەندىكىدەك كېسەللىك ئالامەتلىرى ياكى ئېھتىياجى بولسا، شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمىگە بېرىپ داۋالىنىشى مۇمكىن:

تاشقى كۆرۈنۈشىدىن رازى بولماسلىق : مەسىلەن، بۇرۇن، قۇلاق، ئېڭەك قاتارلىق ئورۇنلارنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشىدىن رازى بولمىسا، ئوپېراتسىيە ئارقىلىق تاشقى كۆرۈنۈشىنى ياخشىلاشنى ئۈمىد قىلىدۇ.

بەدەن ئىقتىدارى زىيانغا ئۇچراش : ئەگەر زەخىملىنىش، ئوپېراتسىيە ياكى تۇغما كېسەللىك سەۋەبىدىن بەدەن ئىقتىدارى زەخىملەنسە، شەكىل تۈزەش ئوپېراتسىيەسى ئارقىلىق ئىقتىدارىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە توغرا كېلىدۇ.

تېرە مەسىلىسى : مەسىلەن، ئېغىر كۆيۈك، تارتۇق، تېرە راكى قاتارلىقلارنى ئوپېراتسىيە قىلىپ ئەسلىگە كەلتۈرۈش ياكى كېسىپ ئېلىۋېتىش كېرەك.

قايتا قۇرۇش ئېھتىياجى : ئەمچەكنى قايتا قۇرۇش، پۇت – قوللارنى قايتا قۇرۇش قاتارلىقلار.

باشقا ئالامەتلەر…

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيەسى مەسئۇلىيىتى

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر ئامبۇلاتورىيەسىنىڭ مەسئۇلىيىتى تۆۋەندىكى بىر قانچە تەرەپنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

دەسلەپكى باھالاش ۋە دىئاگنوز قويۇش : بىمارنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشى ياكى ئىقتىدار مەسىلىسىنى دەسلەپكى قەدەمدە باھالاپ، كەسپىي دىئاگنوز پىكرى بىلەن تەمىنلەيدۇ.

ئوپېراتسىيە پىلانى تۈزۈش : بىمارنىڭ ئېھتىياجى ۋە تېببىي شارائىتىغا ئاساسەن، خاس ئوپېراتسىيە پىلانى تۈزۈلىدۇ.

ئوپېراتسىيەدىن بۇرۇنقى يېتەكچىلىك ۋە مەسلىھەت بېرىش : بىمارغا ئوپېراتسىيەدىن بۇرۇنقى يېتەكچىلىك بىلەن تەمىنلەپ، ئوپېراتسىيە جەريانى، خەۋپ – خەتىرى ۋە كۆزلىگەن ئۈنۈمنى چۈشەندۈرىدۇ.

ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى پەرۋىش ۋە زىيارەت : ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى پەرۋىش يېتەكچىلىكى بىلەن تەمىنلەپ، قەرەللىك زىيارەت قىلىپ، بىمارنىڭ ئەسلىگە كېلىشىگە كاپالەتلىك قىلىش كېرەك.

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلىرى بۆلۈمىدە ئۇچرايدىغان جىددىي كېسەللىكلەر ئەھۋاللىرى

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ جىددىي داۋالاش كېسەللىكلىرى ئادەتتە تۇيۇقسىز يۈز بەرگەن تاشقى يارا ياكى جىددىي ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە تېگىشلىك بەدەن قىسمىغا چېتىلىدۇ. دائىم كۆرۈلىدىغان جىددىي داۋالاش ئەھۋالى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

ئېغىر جاراھەت : مەسىلەن، يۈز قىسمى ياكى بەدەننىڭ باشقا قىسىملىرىدىكى ئېغىر جاراھەتنى جىددىي ئەسلىگە كەلتۈرۈش ياكى قايتا قۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ.

جىددىي خاراكتېرلىك كۆيۈك : دەرھال كۆيۈك يارىسىنى بىر تەرەپ قىلىش ۋە تېرە كۆچۈرۈش ئوپېراتسىيەسى قىلىش كېرەك.

ئېغىر يۇقۇملىنىش : ئوپېراتسىيە قىلىنغان ئورۇن ياكى باشقا تاشقى زەخىملىنىشتىن كېيىن يۇقۇملىنىش، جاراھەتنى جىددىي تازىلاش ۋە ئەسلىگە كەلتۈرۈش كېرەك.

قانلىق ئىششىق ياكى يۇقۇملىنىش خاراكتېرلىك ئەگەشمە كېسەللىكلەر : ئوپېراتسىيەدىن كېيىن قانلىق ئىششىق ياكى يۇقۇملىنىش يۈز بەرسە، دەرھال ئوپېراتسىيە قىلىش كېرەك.

باشقا جىددىي كېسەللىك ئالامەتلىرى…

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر تارىخى ۋە ئاساسچىلىرى

شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمىنىڭ تەرەققىياتىنى قەدىمكى دەۋردىن سۈرۈشتۈرۈشكە بولىدۇ ، ئەمما ھازىرقى زامان شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمىنىڭ ئاساس سالغۇچىلىرىنىڭ بىرى خارولد دەلف گىللىيس ( Harold Delf Gillies ) بولۇپ ،ئۇ «ھازىرقى زامان شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمى ئاتىسى » دەپ تەرىپلىنىدۇ.

1 – دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە، خارولد دەلف گىللىيس كۆپ خىل يېڭى ئوپېراتسىيە تېخنىكىسىنى ئىجاد قىلىپ، ئۇرۇشتا يارىلانغان ئەسكەرلەرنىڭ يۈز قىسمىنى قايتا قۇرۇش ۋە باشقا ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئوپېراتسىيەلىرىنى قىلىشىغا ياردەم بەرگەن. ئۇنىڭ خىزمىتى شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى ئۈچۈن ئاساس سېلىپ، بۇ ساھەنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈردى.

شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمى كۆپ ئۇچرايدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى

شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى تۆۋەندىكىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

بەدەن تەكشۈرۈش : دوختۇر بىمارنىڭ ئومۇمىي سالامەتلىك ئەھۋالى ۋە بەدەن قىسمىنىڭ سىرتقى كۆرۈنۈشىنى باھالايدۇ.

سۆرەتلەش ئىلمى تەكشۈرۈشلىرى : مەسىلەن:X نۇرى ،CT نۇرى ياكى MRI نۇرى قاتارلىقلار سۆڭەك قۇرۇلمىسى ۋە يۇمشاق توقۇلمىلىرىنىڭ ئەھۋالىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.

تېرە پاتولوگىيەلىك تەكشۈرۈش : تېرە راكىنى كېسىپ ئېلىۋېتىش ئوپېراتسىيىسىدىن بۇرۇن، تېرە پاتولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئارقىلىق كېسەللىك ئۆزگىرىشىنىڭ خاراكتېرىنى بېكىتىشكە توغرا كېلىشى مۇمكىن.

باشقا تەكشۈرۈشلەر…

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى كۆپ ئۇچرايدىغان داۋالاش ئۇسۇللىرى

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ داۋالاش ئۇسۇلى كۆپ خىل بولۇپ، بىمارنىڭ كونكرېت ئېھتىياجى ۋە كېسەللىك ئەھۋالىغا ئاساسەن مۇۋاپىق كېلىدىغان ئوپېراتسىيە ۋە ئوپېراتسىيىسىز ئۇسۇلنى تاللاش كېرەك:

ئوپېراتسىيە قىلىپ داۋالاش : ھەر خىل قايتا قۇرۇش ئوپېراتسىيەسى، ھۆسن تۈزەش ئوپېراتسىيەسى ۋە جاراھەتنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئوپېراتسىيەسىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

مىكرو زەخىملىك ئوپېراتسىيە : مەسىلەن، لازېر نۇرى بىلەن داۋالاش، ئوكۇل سېلىپ تولدۇرۇش قاتارلىقلار ئەسلىگە كېلىش ۋاقتى قىسقا، خەتىرى كىچىك بولۇشتەك ئالاھىدىلىكلەرگە ئىگە.

فىزىكىلىق داۋالاش : ئوپېراتسىيەدىن كېيىن سالامەتلىكنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش جەريانىدا، فىزىكىلىق داۋالاش ئارقىلىق ئەسلىگە كېلىشنى ئىلگىرى سۈرۈشكە توغرا كېلىشى مۇمكىن.

دورا بىلەن داۋالاش : ئانتىبىئوتىك، ياللۇغ قايتۇرۇش دورىسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى يۇقۇملىنىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ.

باشقا داۋالاشلار…

دۇنيادىكى داڭلىق شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرخانىلىرى

جون خوپكىنس دوختۇرخانىسى ( Johns Hopkins Hospital ،USA ) : بۇ دوختۇرخانا ئۆزىنىڭ ئالاھىدە شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر ئەترىتى ۋە ئىلغار تېخنىكا ئۈسكۈنىلىرى بىلەن داڭلىق.

مايو شىپاخانىسى ( Mayo Clinic ،USA ) : مايو ئامبولاتورىيەسىنىڭ شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى ھۆسن تۈزەش ۋە قايتا قۇرۇش ئوپېراتسىيەسى ساھەسىدە ناھايىتى يۇقىرى ئىناۋەتكە ئىگە.

كلېۋېلاند شىپاخانىسى ( Cleveland Clinic ،USA ) : مىكرو زەخىملىك ئوپېراتسىيە ۋە مۇرەككەپ قايتا قۇرۇش ئوپېراتسىيەسى جەھەتتىكى كەسپىي تېخنىكىسى بىلەن داڭلىق.

گرونىنگېن ئالىي مەكتىپى مېدىتسىنا مەركىزى ( University Medical Center Groningen ،Netherlands ) : بۇ دوختۇرخانىنىڭ شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر ئەترىتى قايتا ھاسىل بولۇش مېدىتسىناسى ۋە مۇرەككەپ قايتا قۇرۇش ئوپېراتسىيەسى جەھەتتە كۆرۈنەرلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى.

ياپونىيە توكيو ئالىي مەكتىپى دوختۇرخانىسى ( The University of Tokyo Hospital ،Japan ) : توكيو ئۇنىۋېرسىتېتى دوختۇرخانىسىنىڭ شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمى ئۆزىنىڭ ھۆسن تۈزەش ئوپېراتسىيەسى ساھەسىدىكى تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىشى ۋە تەتقىقاتى بىلەن داڭلىق.

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر توغرىسىدىكى باشقا ئۇچۇرلار

شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمى ھۆسن تۈزەش ئوپېراتسىيەسى بىلەنلا چەكلىنىپ قالماستىن، ئۇنىڭ تېخىمۇ كەڭ قوللىنىلىشى يەنە جاراھەتنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش، تۇغما غەيرىيلىكنى تۈزەش ۋە جىنسىنى بېكىتىش ئوپېراتسىيەسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. تېخنىكىنىڭ تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، مىكرو زەخىملىك ئوپېراتسىيە ۋە ئوپېراتسىيىسىز شەكىل تۈزەش ئۇسۇلىمۇ بارغانسېرى ئالقىشقا ئېرىشتى. بۇ تېخنىكىلارنىڭ ئىلگىرىلىشى شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر ئوپېراتسىيەسىنى تېخىمۇ بىخەتەر، ئەسلىگە كېلىش ۋاقتىنى تېخىمۇ قىسقا، ئۈنۈمىنى تېخىمۇ ئۇزاق قىلىدۇ. شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر دوختۇرى كامالەتكە يەتكەن ئوپېراتسىيە ماھارىتىگە ئېھتىياجلىق بولۇپلا قالماي، يەنە ئېستېتىكىنى چوڭقۇر چۈشىنىپ، بىمارلارنى خاس داۋالاش لايىھەسى بىلەن تەمىنلىشى كېرەك.

ئېتىكا مەسىلىسى:

شەكىل تۈزەش تاشقى بۆلۈمى ھۆسن تۈزەش ئوپېراتسىيەسى جەھەتتە نۇرغۇن ئېتىكا مەسىلىلىرىگە دۇچ كەلمەكتە، مەسىلەن، بىمارنىڭ پىسخىك ساغلاملىقى، ئوپېراتسىيەنىڭ زۆرۈرلۈكى ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى پىسخىكىلىق تەسىرى. دوختۇر چوقۇم ئوپېراتسىيە تەدبىرىنىڭ بىمارنىڭ ھەقىقىي ئېھتىياجى ۋە سالامەتلىكىنى ئاساس قىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك.

تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش:

3D لىق بېسىپ چىقىرىش تېخنىكىسى ۋە ماشىنا ئادەم ئوپېراتسىيەسىنىڭ بارلىققا كېلىشىگە ئەگىشىپ، شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر ساھەسى زور تېخنىكا يېڭىلاشنى باشتىن كەچۈرمەكتە. بۇ يېڭى تېخنىكىلار ئوپېراتسىيەنىڭ توغرىلىق دەرىجىسىنى ئۆستۈرۈپلا قالماي، يەنە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئەسلىگە كېلىش ۋاقتىنى زور دەرىجىدە قىسقارتتى.

شەكىل تۈزەش ۋە پىسخىكا ساغلاملىقى:

شەكىل تۈزەش تاشقى كېسەللىكلەر بۆلۈمى تاشقى كۆرۈنۈشنىڭ ئۆزگىرىشىگە مۇناسىۋەتلىك بولۇپلا قالماي، يەنە بىمارنىڭ پىسخىكا ساغلاملىقىغىمۇ چېتىلىدۇ. مۇۋەپپەقىيەتلىك ئوپېراتسىيە بىمارنىڭ ئىززەت – ھۆرمىتى ۋە ئۆزىگە بولغان ئىشەنچىنى كۆرۈنەرلىك يۇقىرى كۆتۈرىدۇ، لېكىن ئوپېراتسىيە ئېھتىياجىنى ئېھتىياتچانلىق بىلەن باھالاپ، زىيادە ئوپېراتسىيە ئېلىپ كېلىدىغان سەلبىي پىسخىكىلىق تەسىردىن ساقلىنىش كېرەك.