ئاغرىق بۆلۈمى

ئاغرىق بۆلۈمى ( Pain Medicine Department ) مەخسۇس ھەر خىل جىددىي ۋە ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقلارنى تەتقىق قىلىدىغان ۋە داۋالايدىغان تېببىي تارماق. بۇ بۆلۈمنىڭ مەقسىتى باھالاش، دىئاگنوز قويۇش ۋە كۆپ خىل داۋالاش ئۇسۇللىرى ئارقىلىق بىمارنىڭ ئاغرىق ئالامەتلىرىنى پەسەيتىپ، تۇرمۇش سۈپىتىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشتىن ئىبارەت. ئاغرىق پەقەت بىر خىل فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس بولۇپلا قالماستىن، ئۇ يەنە ھەر خىل كېسەللىك ياكى كېسەللىكنىڭ ئىپادىسى بولۇشى مۇمكىن، شۇڭا ئاغرىق بۆلۈمىدىكى دوختۇرلار بىمارنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالى، پىسخىكىلىق ھالىتى ۋە ئىجتىمائىي مۇھىتىنى ئۇنىۋېرسال ئويلىشىپ، خاس داۋالاش لايىھەسىنى تۈزۈپ چىقىدۇ.

ئاغرىق بۆلۈمى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان كېسەللىكلەر ۋە كېسەللىك ئالامەتلىرى كەڭ بولۇپ، جىددىي خاراكتېرلىك جاراھەت كەلتۈرۈپ چىقارغان قىسقا مۇددەتلىك ئاغرىقتىن راك كېسىلىگە مۇناسىۋەتلىك ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىققىچە، ئاندىن نېرۋا سىستېمىسى كېسەللىكلىرى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئاغرىققىچە. ئاغرىقنىڭ مۇرەككەپلىكى ۋە يەككە تەن پەرقى ئاغرىقنى باشقۇرۇشنى كۆپ پەنلەر ھەمكارلىقىدىكى ئاچقۇچلۇق ساھەگە ئايلاندۇردى، ئاغرىق بۆلۈمى دوختۇرلىرى ئادەتتە ناركوز بۆلۈمى، نېرۋا بۆلۈمى، سۆڭەك بۆلۈمى قاتارلىق كۆپ بۆلۈملەر بىلەن ھەمكارلىشىپ، بىمارلارنى ئومۇميۈزلۈك داۋالاش لايىھەسى بىلەن تەمىنلەيدۇ.

ئۇيغۇرچە ئىسمى: ئاغرىق بۆلۈمى
ئىنگىلىزچە ئىسمى: Pain Medicine Department, Algology, algiatry
تۈركچە ئىسمى: Algoloji bölümü, ağrı tedavi bölümü
خەنزۇچە ئىسمى: 疼痛科

ئاغرىق بۆلۈمىدە دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىكلەر

ئاستا خاراكتېرلىك بەل ئاغرىقى ( Chronic Low Back Pain ) : ئاستا خاراكتېرلىك بەل ئاغرىقى ئاغرىق بۆلۈمىدە ئەڭ كۆپ كۆرۈلىدىغان ئالامەتلەرنىڭ بىرى بولۇپ، ئادەتتە بەل ئومۇرتقا ئارىلىق تەخسىسى پولتىيىپ چىقىش، مۇسكۇللار زورۇقۇش ياكى چېكىنىش خاراكتېرلىك بوغۇم ياللۇغىدىن كېلىپ چىقىدۇ. بىمار ئۇزۇن مەزگىل بەل قىسمى ئاغرىپ، كۈندىلىك ھەرىكىتىگە تەسىر يەتكۈزۈشى مۇمكىن. داۋالاش ئۇسۇلى دورا بىلەن داۋالاش، فىزىكىلىق داۋالاش ۋە نېرۋىنى توسۇش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

باشنىڭ يېرىمى ئاغرىش، شەقىقە ( Migraine ) : باشنىڭ يېرىمى ئاغرىش بىر خىل نېرۋا خاراكتېرلىك كېسەللىك بولۇپ، تەكرار قوزغىلىدىغان ئوتتۇرا ۋە ئېغىر دەرىجىدىكى باش ئاغرىش بولۇپ ئىپادىلىنىدۇ، دائىم كۆڭلى ئېلىشىش، قۇسۇش ۋە نۇرغا سەزگۈر بولۇش قاتارلىق ئالامەتلەر قوشۇلۇپ كېلىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى دورا، نېرۋىنى تەڭشەپ داۋالاش ئۇسۇلى قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق بىمارنىڭ باش ئاغرىقىنى پەسەيتىشكە ياردەم بېرىدۇ.

بەلباغسىمان قاپارتمىدىن كېيىنكى نېرۋا ئاغرىقى ( Postherpetic Neuralgia ) : بۇ بەلباغسىمان قوقاق ۋىرۇسىدىن يۇقۇملىنىشتىن كېلىپ چىققان ئاغرىق بولۇپ، ئادەتتە ئەسۋە يوقالغاندىن كېيىن نەچچە ئاي ھەتتا نەچچە يىل داۋاملىشىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى نېرۋىنى توسۇش، خامۇشلۇققا قارشى دورىلار ياكى نېرۋىنى تەڭشەپ داۋالاش ئۇسۇلى ئارقىلىق بۇ خىل ئاستا خاراكتېرلىك نېرۋا ئاغرىقىنى باشقۇرىدۇ.

تالالىق مۇسكۇل ئاغرىقى ( Fibromyalgia ) : تالالىق مۇسكۇل ئاغرىقى بىر خىل سوزۇلما كەڭ دائىرىلىك ئاغرىش يىغىندى كېسەللىك ئالامىتى بولۇپ، دائىم چارچاش، ئۇيقۇ توسالغۇسى ۋە بىلىش مەسىلىسى قوشۇلۇپ كېلىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى ئۇنىۋېرسال داۋالاش ئۇسۇلى، مەسىلەن، دورا، ھەرىكەت ۋە پىسخىكىلىق داۋالاش ئارقىلىق بىمارنىڭ كېسەللىك ئالامىتىنى پەسەيتىشكە ياردەم بېرىدۇ.

باشقا كېسەللىكلەر ۋە ئاغرىقلار…

قايسى كېسەللىكلەر ئالامەتلىرى كۆرۈلگەندە ئاغرىق بۆلۈمىگە بېرىش كېرەك؟

ئاغرىق بۆلۈمى ئاساسلىقى ئۇزاق مۇددەت ياكى پەسەيتكىلى بولمايدىغان ئاغرىق بىمارلىرىنى باھالاش ۋە كېرەكلىك بولغان داۋالاش مۇلازىمەت بىلەن تەمىنلەيدۇ.

دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامەتلىرى داۋاملىشىش خاراكتېرلىك ياكى تەكرار قوزغىلىدىغان ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ، مەسىلەن، بوغۇم ئاغرىش، دۈمبە ئاغرىش، باش ئاغرىش، نېرۋا ئاغرىش قاتارلىقلار. ئەگەر بىر ئادەم ئۇزۇن ۋاقىت ئاغرىقنى باشتىن كەچۈرگەن، ئەمما ئادەتتىكى دورا ۋە داۋالاش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئۈنۈملۈك پەسەيتكىلى بولمىسا، ئاغرىق بۆلۈمى تېخىمۇ چوڭقۇر دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش بىلەن تەمىنلەيدۇ. باشقا ئاغرىق بۆلۈمىگە بېرىشقا تېگىشلىك كېسەللىك ئالامەتلىرى يەنە ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى ئاغرىق، راك كېسىلىگە مۇناسىۋەتلىك ئاغرىق، شۇنداقلا جاراھەت ياكى ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئاغرىق بۆلۈمى بەدەندىكى ئاغرىقنى بىر تەرەپ قىلىپلا قالماي، يەنە ئاغرىق كەلتۈرۈپ چىقارغان پىسخىكىلىق قىيىنچىلىقلارغا، مەسىلەن، تەشۋىشلىنىش ۋە خامۇشلۇققا كۆڭۈل بۆلىدۇ. شۇڭا، بىمار ئۇزاق مۇددەت ئاغرىش سەۋەبىدىن كەيپىياتىدا مەسىلە كۆرۈلسە، ئاغرىق بۆلۈمىگە بېرىپ ياردەم تەلەپ قىلسا بولىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى دوختۇرلىرى كۆپ خىل ئۇسۇللار ئارقىلىق ئاغرىقنى باھالايدۇ ۋە باشقۇرىدۇ، بۇ دورا بىلەن داۋالاش، فىزىكىلىق داۋالاش ۋە پىسخىكىلىق داۋالاش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئاغرىق بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيە مەسئۇلىيىتى

ئاغرىق بۆلۈمى ئامبولاتورىيەسىنىڭ مەسئۇلىيىتى بىمارلارنى ئاغرىق باشقۇرۇش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەش، ئاغرىقنىڭ كېلىش مەنبەسى ۋە تۈرىنى باھالاش ھەمدە خاسلاشقان داۋالاش پىلانى تۈزۈش. ئامبولاتورىيەدە ئادەتتە بىمارلارغا ئومۇميۈزلۈك بەدەن تەكشۈرۈش ۋە ئاغرىقنى باھالاش ئېلىپ بېرىلىدۇ، ھەر خىل دىئاگنوز قويۇش قوراللىرى، مەسىلەن، تەسۋىر ئىلمى بويىچە تەكشۈرۈش ياكى نېرۋا ئىلمى بويىچە ئۆلچەش ئارقىلىق ئاغرىقنىڭ تۈپ سەۋەبى بېكىتىلىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى دوختۇرلىرى يەنە بىمارلارنىڭ دورا بىلەن داۋالىنىشىنى باشقۇرۇش ۋە تەڭشەشكە مەسئۇل بولىدۇ، بۇ ئاغرىق توختىتىش دورىسى، ياللۇغقا قارشى دورا، نېرۋىنى تەڭشەش دورىسى قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

دورا ئارقىلىق باشقۇرۇشتىن باشقا، ئاغرىق بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيەسى يەنە دورىسىز داۋالاشنى تاللاش بىلەن تەمىنلەيدۇ، مەسىلەن، نېرۋىنى توسۇش، كۆيدۈرۈپ ئېرىتىش، فىزىكىلىق داۋالاش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئامبولاتورىيە دوختۇرلىرىمۇ بىمارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ تەرەققىياتىغا ئاساسەن، داۋالاش لايىھەسىنى قەرەللىك تەڭشەپ، بىمارنىڭ ئەڭ ياخشى ئاغرىقنى كونترول قىلىش ئۈنۈمىگە ئېرىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ. ئاغرىق بۆلۈمى ئامبۇلاتورىيەسىنىڭ يەنە بىر مۇھىم ۋەزىپىسى ئاغرىقلارنى تەربىيەلەش، ئۇلارنىڭ ئاغرىقنىڭ خاراكتېرى ۋە ئاغرىقنى باشقۇرۇش ئۇسۇلىنى چۈشىنىشىگە ياردەم بېرىش.

ئاغرىق بۆلۈمى تارىخى ۋە ئاساسچىلىرى

ئاغرىق مېدىتسىناسى بىر مۇستەقىل پەن بولۇش سۈپىتى بىلەن 20 – ئەسىرنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا بارلىققا كەلگەن. جون بونىكا ( John J.Bonica ) ئاغرىق مېدىتسىناسىنىڭ ئاساسچىسى دەپ قارالغان ، بولۇپمۇ ئۇنىڭ ناركوز ئىلمى ۋە ئاغرىق باشقۇرۇش ساھەسىدىكى تۆھپىسى بىلەن داڭق چىقارغان. بونىكا كۆپ پەنلىك ئاغرىقنى باشقۇرۇش ئۇقۇمىنى ئەڭ بۇرۇن ئوتتۇرىغا قويغان دوختۇر، ئۇ ناركوز ئىلمى، پىسخولوگىيە، نېرۋا ئىلمى قاتارلىق كۆپ پەنلەرنىڭ ھەمكارلىقى ئارقىلىقلا ئاغرىقنى ئۈنۈملۈك كونترول قىلغىلى ۋە داۋالىغىلى بولىدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن.

بونىكانىڭ تەتقىقاتى ۋە كلىنىكىلىق ئەمەلىيىتىگە ئەگىشىپ، ئاغرىق مېدىتسىناسى تەدرىجىي تەرەققىي قىلىپ بىر مۇھىم مېدىتسىنا ساھەسىگە ئايلاندى، بولۇپمۇ راك كېسىلى ئاغرىقى ۋە ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى ئاغرىقنى باشقۇرۇش جەھەتتە. 1986 – يىلى دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى ( WHO ) ئاغرىقنى باشقۇرۇش توغرىسىدىكى يېتەكچى پىرىنسىپنى تۇنجى قېتىم ئېلان قىلىپ ، دۇنيانىڭ ھەر يېرىدىكى سەھىيە ئاغرىقنى داۋالاشقا ئەھمىيەت بېرىشىنى يەنىمۇ ئىلگىرى سۈردى.

ئاغرىق بۆلۈمى دائىم كۆرۈلىدىغان تەكشۈرۈش تۈرلىرى

تەسۋىر ئىلمى بويىچە تەكشۈرۈش ( Imaging Studies ) : ئاغرىق بۆلۈمىدە دائىم ئىشلىتىلىدىغان تەسۋىر ئىلمى بويىچە تەكشۈرۈش X نۇرى، CT نۇرى ۋە MRI نۇرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ تەكشۈرۈشلەر دوختۇرلارنىڭ ئاغرىقنىڭ كېلىش مەنبەسىنى بېكىتىشىگە ياردەم بېرىدۇ، مەسىلەن، ئومۇرتقا ئارىلىق تەخسىسى پولتىيىپ چىقىش، سۆڭەك بوغۇمى مەسىلىسى ياكى ئۆسمە كەلتۈرۈپ چىقارغان – چىقارمىغانلىقى قاتارلىقلار. تەسۋىر ئىلمى ئارقىلىق، دوختۇر توقۇلما ۋە قۇرۇلمىدىكى بىنورمال ئەھۋاللارنى تېخىمۇ ئېنىق چۈشىنەلەيدۇ ھەمدە مۇناسىپ داۋالاش پىلانىنى تۈزۈپ چىقالايدۇ.

نېرۋا يەتكۈزۈش سۈرىتىنى ئۆلچەش ( Nerve Conduction Velocity Test ،NCV ) : نېرۋا يەتكۈزۈش سۈرىتىنى ئۆلچەش نېرۋىنىڭ ئىقتىدارىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ، بولۇپمۇ نېرۋا خاراكتېرلىك ئاغرىيدىغان بىمارلارغا قارىتىلىدۇ. بۇ سىناق ئېلېكتىر سىگنالىنىڭ نېرۋىنى بويلاپ يەتكۈزۈش سۈرئىتىنى ئۆلچەش ئارقىلىق، نېرۋىدا زەخىملىنىش ياكى كېسەللىك ئۆزگىرىشى بار – يوقلۇقىغا ھۆكۈم قىلىدۇ.

ئېلېكتروفىزىئولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ( Electrophysiological Studies ) : ئېلېكتروفىزىئولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئېلېكترومىئوگرامما ( EMG ) نى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ،مۇسكۇل ۋە نېرۋىلارنىڭ توك ھەرىكىتىنى باھالاشقا ئىشلىتىلىدۇ. بۇ خىل تەكشۈرۈش نېرۋا زەخىملىنىش، مۇسكۇل كېسەللىكى ياكى نېرۋا مەنبەلىك ئاغرىقنىڭ بار – يوقلۇقىغا دىئاگنوز قويۇشقا ياردەم بېرىدۇ.

باشقا تەكشۈرۈشلەر…

ئاغرىق بۆلۈمى دائىم كۆرۈلىدىغان داۋالاش ئۇسۇلى

دورا بىلەن داۋالاش ( Pharmacological Treatment ) : ئاغرىق بۆلۈمى دائىم دورا بىلەن داۋالاش ئارقىلىق بىمارنىڭ ئاغرىقىنى كونترول قىلىدۇ ،ئۇ سېتروئىدسىز ياللۇغقا قارشى دورىلار، ئەپيۈن تۈرىدىكى دورىلار، خامۇشلۇققا قارشى دورىلار ۋە تۇتقاقلىققا قارشى دورىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇ دورىلار ياللۇغلىنىش خاراكتېرلىك ئاغرىق، نېرۋا خاراكتېرلىك ئاغرىق ۋە راك ئاغرىقىنى پەسەيتىشكە ياردەم بېرىدۇ.

نېرۋىنى توسۇش ( Nerve Blocks ) : نېرۋىنى توسۇش نېرۋىغا ناركوز دورىسى ياكى ستېروئىد ئوكۇل قىلىش ئارقىلىق ئاغرىق سىگنالىنى ۋاقىتلىق توسۇش تېخنىكىسى بولۇپ، ئادەتتە ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن بەل ئاغرىقى، نېرۋا ئاغرىقى ياكى ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئاغرىق. نېرۋىنى توسۇش ئاغرىقنى پەسەيتىدۇ ھەمدە بىمارنى داۋاملىق ئاغرىق سېزىمى بىلەن تەمىنلەيدۇ.

فىزىكىلىق داۋالاش ( Physical Therapy ) : فىزىكىلىق داۋالاش ئاغرىق بۆلۈمىدە دائىم ئىشلىتىلىدىغان دورىسىز داۋالاش ئۇسۇلى بولۇپ، ئالاھىدە ھەرىكەت ۋە قول بىلەن داۋالاش ئارقىلىق بىمارنىڭ مۇسكۇل ۋە بوغۇم ئاغرىقىنى پەسەيتىپ، ئىقتىدار پائالىيىتىنى ياخشىلىشىغا ياردەم بېرىدۇ. فىزىكىلىق داۋالاش ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىق بىمارلىرى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم بولۇپ، دورىغا تايىنىۋېلىش ئېھتىياجىنى ئازايتقىلى بولىدۇ.

يىلىك غىدىقلاش ( Spinal Cord Stimulation ) : يىلىكنى غىدىقلاش بىر خىل مىكرو زەخىملىك داۋالاش ئۇسۇلى بولۇپ، يىلىك ئەتراپىغا ئېلېكترود كۆچۈرۈش ئارقىلىق، مىكرو توك قويۇپ بېرىپ ئاغرىق سىگنالىنى توسىدۇ. بۇ خىل ئۇسۇل ئادەتتە كونترول قىلىش تەس بولغان ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى داۋالاشقا ئىشلىتىلىدۇ، مەسىلەن، يىلىك زەخىملىنىش ياكى ئوپېراتسىيىدىن كېيىنكى نېرۋا ئاغرىش.

دۇنيادىكى داڭلىق ئاغرىق بۆلۈمى دوختۇرخانىلىرى

كلېۋېلاند ئامبولاتورىيەسى ( Cleveland Clinic ،USA ) : كلېۋېلاند ئامبولاتورىيەسىنىڭ ئاغرىق باشقۇرۇش مەركىزى دۇنيا بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان ئاغرىق داۋالاش ئاپپاراتلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، مەخسۇس ھەر خىل ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىق ۋە ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ئاغرىقنى كۆپ خىل پەنلەر بويىچە داۋالاش لايىھەسى بىلەن تەمىنلەپ، ئەڭ يېڭى ئاغرىق باشقۇرۇش تېخنىكىسى ۋە تەتقىقاتىنى بىرلەشتۈرگەن.

مايو ئامبولاتورىيەسى ( Mayo Clinic ،USA ): مېئو ئامبولاتورىيەسى تۇرۇشلۇق ئاغرىقنى باشقۇرۇش جەھەتتە مول تەجرىبىگە ئىگە، بولۇپمۇ راك كېسىلىگە مۇناسىۋەتلىك ئاغرىق ۋە نېرۋا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى داۋالاش ساھەسىدە. دوختۇرخانىنىڭ ئاغرىق بۆلۈمى باشقا ئالاقىدار بۆلۈملەر بىلەن زىچ ھەمكارلىشىپ، ھەر تەرەپلىمە ئاغرىق داۋالاش مۇلازىمىتى بىلەن تەمىنلەيدۇ.

جون خوپكىنس دوختۇرخانىسى ( Johns Hopkins Hospital ،USA ) : جون خوپكىنس دوختۇرخانىسىنىڭ ئاغرىق باشقۇرۇش مەركىزى ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىق ۋە نېرۋا خاراكتېرلىك ئاغرىقنى داۋالاش جەھەتتە دۇنيا بويىچە ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدۇ، دوختۇرخانا ئىلغار دىئاگنوز قويۇش تېخنىكىسى ۋە داۋالاش ئۇسۇلىنى بىرلەشتۈرۈپ، بىمارلارنىڭ ئەڭ ياخشى ئاغرىقنى كونترول قىلىش ئۈنۈمىگە ئېرىشىشىگە ياردەم بەردى.

ئاغرىق بۆلۈمى توغرىسىدا باشقا تونۇشتۇرۇلۇشلىرى

ئاغرىق بۆلۈمى ئاغرىقنىڭ فىزىيولوگىيەلىك ئالامەتلىرىگە كۆڭۈل بۆلۈپلا قالماي، يەنە كۆپ خىل پەنلەر ھەمكارلىشىدىغان ئۇنىۋېرسال باشقۇرۇش ئەندىزىسىنىمۇ تەكىتلەيدۇ. بۇ، ئەنئەنىۋى تېببىي داۋالاشتىن باشقا، ئاغرىق بۆلۈمىنىڭ يەنە پىسخولوگىيە، فىزىكىلىق داۋالاش، ئوزۇقشۇناسلىق قاتارلىق ساھەلەردىكى مۇتەخەسسىسلەر بىلەن ھەمكارلىشىپ، بىمارلارنى ئومۇميۈزلۈك ئاغرىق باشقۇرۇش لايىھەسى بىلەن تەمىنلەيدىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ. ئاغرىق دائىم بىمارنىڭ بەدىنىگە تەسىر كۆرسىتىپلا قالماي، يەنە پىسخىكا ساغلاملىقىغىمۇ سەلبىي تەسىر كۆرسىتىدۇ، شۇڭا پىسخىكىلىق ئارىلىشىش ۋە ھەرىكەت ئارقىلىق داۋالاش ئۇسۇلى ئاغرىقنى باشقۇرۇشتا بارغانسېرى مۇھىم رول ئوينىماقتا.

يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ، قايتا تىرىلىش مېدىتسىناسى ( Regenerative Medicine ) مۇ ئاغرىقنى داۋالاش جەريانىدا ئاستا – ئاستا باش كۆتۈرۈپ چىقىشقا باشلىماقتا. غول ھۈجەيرە ئارقىلىق داۋالاش ۋە قان پىلاستىنكىسى مول قان پلازمىسىنى ئوكۇل قىلىش ( PRP ) ئارقىلىق قايتا تىرىلىش مېدىتسىناسى توقۇلمىلارنىڭ ئەسلىگە كېلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشنى مەقسەت قىلىدۇ، بولۇپمۇ سۆڭەك بوغۇم ياللۇغى، مۇسكۇل پېيى زەخىملىنىش قاتارلىق ئاغرىققا مۇناسىۋەتلىك كېسەللىكلەردە قايتا تىرىلىش مېدىتسىناسى بىمارلارنى يېڭىچە داۋالاش تاللىشى بىلەن تەمىنلىدى.

ئاغرىق بۆلۈمى يەنە يىراقتىن داۋالاش ( Telemedicine ) نى قوللىنىش ئۈستىدە پائال ئىزدىنىۋاتىدۇ. بولۇپمۇ ئاستا خاراكتېرلىك ئاغرىق بىمارلىرىغا نىسبەتەن، يىراق مۇساپىلىك داۋالاش ئارقىلىق بىمارلارنى داۋاملىق ئىز قوغلاپ ۋە باشقۇرۇپ، بىمارلارنىڭ كېسەل كۆرسىتىش قېتىم سانىنى ئازايتقىلى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئۇلارنى ۋاقتىدا قوللىغىلى ۋە مەسلىھەت سورىغىلى بولىدۇ. بۇ خىل ئەندىزە ھەرىكىتى قولايسىز ياكى چەت – ياقا رايونلاردا ئولتۇراقلاشقان بىمارلارغا تېخىمۇ ماس كېلىدۇ، ئاغرىقنى باشقۇرۇش تېخىمۇ قولايلىق ۋە يۇقىرى ئۈنۈملۈك بولىدۇ.