بىنورمال نەپەسلىنىش

نورمالسىز نەپەسلىنىش ( abnormal breathing ) نەپەسلىنىش ھالىتى ياكى چاستوتىسى نورمال فىزىئولوگىيىلىك ھالەتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان ئەھۋالنى كۆرسىتىدۇ.

ئۇيغۇرچە: چىشنى قۇرۇت يىيىش، چىش چىرىش
ئىنگىلىزچە: abnormal breathing
خەنزۇچە: 呼吸异常
تۈركچە: anormal solunum

غەرب تېبابىتىدە بىنورمال نەپەسلىنىشنى كۆپ خىل تىپقا ئايرىشقا بولىدۇ، ئۇ تۆۋەندىكى بىر قانچە خىلنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

1. نەپەس تېزلىشىش ( tachypnea ): نەپەسلىنىش چاستوتىسى نورمال دائىرىدىن ئېشىپ كېتىش، ئادەتتە ھەر مىنۇتتا نەپەسلىنىش قېتىم سانى 20 قېتىمدىن ئېشىپ كېتىشنى كۆرسىتىدۇ. بۇ بەلكىم بەدەننىڭ تېخىمۇ كۆپ ئوكسىگېنغا ئېھتىياجلىق بولۇشى ياكى تېخىمۇ كۆپ كاربون ( Ⅳ ) ئوكسىدىنى چىقىرىپ تاشلاشقا ئېھتىياجلىق بولغانلىقىدىن بولۇشى مۇمكىن، مەسىلەن، قىزىش، ھەرىكەت قىلىش، تەشۋىشلىنىش قاتارلىقلار.

2. نەپەسلىنىش ئاستا بولۇش ( bradypnea ): نەپەسلىنىش چاستوتىسى نورمال دائىرىدىن تۆۋەن بولۇش ئادەتتە ھەر مىنۇتتا سۈمۈرۈش قېتىم سانى 12 قېتىمدىن ئاز بولۇشنى كۆرسىتىدۇ. بۇ بەلكىم دورىنىڭ تەسىرى، نېرۋا سىستېمىسى كېسەللىكى، مېتابولىزم خاراكتېرلىك كىسلاتادىن زەھەرلىنىش قاتارلىق سەۋەبلەردىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن.

3. نەپەسلىنىشتىن ۋاقىتلىق توختاش ( apnea ): نەپەسلىنىشتىن ۋاقىتلىق توختاش ،داۋاملىشىش ۋاقتى 10 سېكۇنتتىن ئېشىپ كېتىدۇ. بۇ بەلكىم ئۇخلىغاندا نەپەس ۋاقىتلىق توختاش يىغىندى كېسەللىك ئالامىتى، مەركىزىي نېرۋا سىستېمىسى كېسەللىكى قاتارلىق سەۋەبلەردىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن.

4. نەپەس قىيىنلىشىش ( dyspnea ):نەپەس راۋان بولماسلىق ياكى دەم سىقىلىش ،دېمى سىقىلىش ،يۆتىلىش قاتارلىق ئالامەتلەر قوشۇلۇپ كېلىشى مۇمكىن. بۇ بەلكىم ئۆپكە كېسەللىكى، يۈرەك كېسەللىكى، قان ئازلىق قاتارلىق سەۋەبلەردىن كېلىپ چىققان بولۇشى مۇمكىن.

تەكلىپ:

1. ئەگەر بىنورمال نەپەسلىنىش ئالامەتلىرى كۆرۈلسە، ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش كېرەك.

2. كونكرېت كېسەللىك سەۋەبىگە ئاساسەن مۇناسىپ داۋالاش تەدبىرلىرىنى قوللىنىش، مەسىلەن، دورا بىلەن داۋالاش، فىزىكىلىق داۋالاش، ئوپېراتسىيە قىلىپ داۋالاش قاتارلىقلار.

3. بەزى ئاستا خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرگە گىرىپتار بولغان بىمارلار ،مەسىلەن ،زىققا كېسىلى ،COPD قاتارلىقلارنى قەرەللىك زىيارەت قىلىپ ۋە داۋالاپ ،كېسەللىك ئەھۋالىنى كونترول قىلىش ھەمدە قايتا قوزغىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.