بوۋاقلارنى ئوزۇقلاندۇرۇش
بوۋاقلىق مەزگىلىدە ئوزۇقلاندۇرۇش، پۈتكۈل بالىلىق دەۋرىدىكى ئوزۇقلاندۇرۇش ئىچىدە، نىسبەتەن مۇھىم بولغان باسقۇچ بولۇپ، ھەرخىل ئوزۇقلۇق ماددىلىرى بىلەن ئەتراپلىق تەمىنلەنگەندىن باشقا ماددا ئالمىشىش، ھەزىم قىلىش خىزمىتى ۋە فىزىئولوگىيە-ئاناتومىيىلىك ئالاھىدىلىكلەرنى ئېتىبارغا ئېلىش لازىم. ئۆز ئورنىدا ياساپ، ئۆز ئورنىدىن ماتېرىيال ئېلىپ يېمەكلىكنىڭ تازىلىقىغا دىققەت قىلىش لازىم.
- ئانا سۈتى بىلەن بېقىش
- ئانا سۈتى بىلەن بېقىشنىڭ ئارتۇقچىلىقى: ئانا سۈتى بوۋاق ئۈچۈن ئەڭ كۆڭۈلدىكىدەك يېمەكلىك. ئۇنىڭدا بوۋاق ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ھەر خىل ئوزۇقلۇق ماددىلار تولۇق بولىدۇ. تۇغۇتلۇق ئايال، تۇغۇتتىن كېيىن ئېمىتىپ بەرسە، يەنە بالىياتقۇنى رېفلىكىسيىلىك ھالدا غىدىقلاپ قىسقىراپ، بالدۇرراق ئەسلىگە كېلىشنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. ئوغۇز سۈتىدە كۆپ مىقتاردا ئاجراتما تىپلىق IgAئانتىتىلا بولىدۇ. ئۈچەي يوللىرىدا ھەزىم بولمايدۇ. شىللىق پەردە يۈزىدە يۇقۇملىنىش ۋە سەزگۈرچان مەنبەنىڭ كىرىشىگە قارىتا قوغداش رولىنى ئۆتەيدۇ. يېتىلگەن سۈتتە IgAئازراق بولىدۇ. لېكىن باكتېرىيىگگ ۋە ۋىرۇسقا قارشى خاس ئالاھىدە ئانتىتلا تۇتىدۇ. ئاشقازان، ئۈچەي يوللىرىنىڭ يۇقۇملىنىشى بىلەن ۋىرۇسلارنىڭ ئاكتىپلىققا قارشى رول ئوينايدۇ. ئادەم سۈتىدە يەنە بىر خىل پولىساخار تۇتىدۇ. قوش شاخلىق تاياقچىنىڭ ئۆسۈشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ. قوش شاخچە باكتىرىيىنىڭ چوڭ ئۈچەي تاياقچىسىگە قارىتا تورمۇزلاش تەسىرى بولىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ئانا سۈتى بىلەن بېقىلغان بالىلاردا ئىچى سۈرۈش ئاز بولىدۇ. ئانا سۈتىدە Lactoferrin كالا سۈتىگە نىسبەتەن يۇقىرى بولىدۇ. ئۇ چوڭ ئۈچەي تاياقچىسى بىلەن ئاق رەڭلىك تەسۋىسىمان باكتېرىيىنىڭ ئۆسۈشىنى تورمۇزلايدۇ. ئاشقازان-ئۈچەي يوللىرىنىڭ يۇقۇملىنىشى بىلەن تەسۋىسىمان باكتېرىيىنىڭ يۇقۇملىنىقا قارشى تەسىرى بولىدۇ. لېكىن تۆمۈر تۇزلىرىنى قوشۇپ بەرگەندە، Lactoferrin نىڭ تۆمۈر بىلەن بىرىكىش ئىقتىدارى پۈتۈنلەي تويۇنۇش ھالىتىگە ئۆتكەندە، ئانا سۈتىنىڭ باكتىرىيىگە قارشى تۇرۇش پۈتۈنلەي يوقىلىدۇ.
ئانا سۈتى ئوغۇز سۈت ۋە يېتىلگەن سۈت دەپ ئىككىگە بۆلۈنىدۇ. ئوغۇز سۈتى تۇغۇلۇپ دەسلەپكى بىر نەچچە كۈندىكى سۈت بولۇپ، ماينىڭ تۇتقان مىقتارى ئازراق، ئاقسىلنىڭ تۇتقان مىقتارى يۇقىرىراق، ئېنىرگىيە مىقتارى يۇقىرى، رەڭگى نىسبەتەن سېرىق قۇيۇق بولىدۇ. يېتىلگەن سۈت بولسا تۇغۇتتىن كېيىنكى يېرىم ئايدىن 1 ياشقىچە سۈت بولۇپ، سۈت ئاقسىلى ئوغۇز سۈتكە نىسبەتەن تۆۋەن بولىدۇ. ماي ئوغۇز سۈتىگە نىسبەتەن يۇقىرى، رەڭگى ئاق سۇيۇقراق بولىدۇ.
بالىلار كېسەللىكلىرى
(مەملىكەتلىك ئالىي تىببىي تېخنىكوملار ئۈچۈن سىناق دەرسلىكى)
تەرجىمە قىلغۇچى: ئابدىسوپۇر ئابدۇرېھىم
تەرجىمە تەھرىرى:غوپۇر ئىمىن
مەسئۇل كوررېكتورى: ئابلەت مۇسا
شىنجاڭ خەلق سەھىيە نەشرىياتى
1986-يىلى 4-ئاي
كىرگۈزگۈچى: نۇرمەمەت دانىش
