قىزىش، قىزىتما

قىزىش بەدەننىڭ كېسەللىك ياكى يۇقۇملىنىشقا بولغان بىر خىل ئۆزىنى قوغداش ئىنكاسى بولۇپ، ئادەتتە ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنىڭ ئىنتېرلېۋكىن – 1 ( IL – 1 ) دەپ ئاتىلىدىغان بىر خىل ماددىنى قويۇپ بېرىشىدىن كېلىپ چىقىدۇ. بەدەن كېسەللىك قوزغاتقۇچىلار ( مەسىلەن، باكتېرىيە، ۋىرۇس قاتارلىقلار ) نىڭ تاجاۋۇزىغا ئۇچرىغاندا، ئىممۇنىتېت سىستېمىسى IL-1 نى قويۇپ بېرىپ ياللۇغلىنىش رېئاكسىيەسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، بۇ بەدەن تېمپېراتۇرىسىنىڭ ئۆرلىشى، يەنى قىزىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئۇيغۇرچە: قىزىش، قىزىتما
ئىنگىزچە: Fever
خەنزۇچە: 发烧
تۈركچە: Ateşlenme

قىزىتما بەدەندىكى بىر خىل نورمال فىزىيولوگىيەلىك ئىنكاس، ئۇ بەدەن تېمپېراتۇرىسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشكە پايدىلىق بولۇپ، ئىممۇنىتېت سىستېمىسىنى كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارغا تېخىمۇ ئۈنۈملۈك قارشى تۇرغۇزىدۇ. ئەمما، يۇقىرى قىزىتما بەدەنگە سەلبىي تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن، بولۇپمۇ بالىلار ۋە ياشانغانلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا. شۇڭا، قىزىتمىنى بىر تەرەپ قىلغاندا، كونكرېت ئەھۋالغا ئاساسەن مۇۋاپىق تەدبىر قوللىنىش كېرەك.

تۆۋەندىكىسى دائىم كۆرۈلىدىغان قىزىش ئەھۋاللىرى:

1. زۇكام ۋە تارقىلىشچان زۇكام:بۇ قىزىتمىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان سەۋەبلەرنىڭ بىرى. زۇكام ۋە تارقىلىشچان زۇكام ۋىرۇس كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان نەپەس يولى يۇقۇملىنىش بولۇپ، دائىم يۆتىلىش، گال ئاغرىش، بۇرنىدىن سۇ ئېقىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ.

2. باكتېرىيەدىن يۇقۇملىنىش:باكتېرىيەدىن يۇقۇملىنىشمۇ قىزىتمىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، مەسىلەن، بادامبەز ياللۇغى، ئۆپكە ياللۇغى، سۈيدۈك يولى يۇقۇملىنىش قاتارلىقلار. بۇ يۇقۇملىنىشلاردا ئادەتتە باشقا كېسەللىك ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ، مەسىلەن، گال ئاغرىش، يۆتىلىش، پات – پات سىيىش قاتارلىقلار.

3. ئوتتۇرا قۇلاق ياللۇغى:بۇ بىر خىل قۇلاق يۇقۇملىنىش بولۇپ، بالىلاردا كۆپ كۆرۈلىدۇ. ئوتتۇرا قۇلاق ياللۇغى قۇلاق ئاغرىش، قىزىش ۋە ئاڭلاش ئىقتىدارى زىيانغا ئۇچراش قاتارلىق كېسەللىك ئالامەتلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

4. بەزگەك:بەزگەك پارازىت قۇرت كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان يۇقۇملۇق كېسەل بولۇپ، پاشا چېقىش ئارقىلىق تارقىلىدۇ. بەزگەكنىڭ ئالامەتلىرى يۇقىرى قىزىتما، تىترەش، باش ئاغرىش، مۇسكۇللار ئاغرىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

5. تۇبېركۇليوز كېسەللىكى:تۇبېركۇليوز كېسەللىكى تۇبېركۇليوز ئاچىماق تاياقچە باكتېرىيەسى كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان ئاستا خاراكتېرلىك يۇقۇملۇق كېسەللىك بولۇپ، ئۆپكە ۋە باشقا ئەزالارغا تەسىر كۆرسىتىدۇ. تۇبېركۇليۇز كېسەللىكىنىڭ ئالامەتلىرى ئۇزاق مۇددەت يۆتىلىش، بەلغەم تۈكۈرۈش، قىزىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

6. باشقا يۇقۇملۇق كېسەللىكلەر:يۇقىرىقى كېسەللىكلەردىن باشقا، يەنە نۇرغۇن يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرمۇ قىزىتمىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، مەسىلەن:تارقىلىشچان گۈرەن بەز ياللۇغى، سوغان، قىزىل قاتارلىقلار.

قىسقىسى، قىزىش بەدەننىڭ كېسەللىك ياكى يۇقۇملىنىشقا بولغان بىر خىل ئۆزىنى قوغداش ئىنكاسى. ئەگەر سىزدە قىزىش ياكى باشقا بىئاراملىق ئالامەتلىرى كۆرۈلسە، ۋاقتىدا دوختۇرغا كۆرۈنۈپ توغرا دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش تەكلىپىگە ئېرىشىشنى تەۋسىيە قىلىمىز.