كۈندىلىك تۇرمۇش ۋە خىزمەتتە، بىز دائىم ھەر خىل بۇيۇملار ۋە ئىنسانلار بىلەن ئۇچرىشىمىز، بۇلار باكتېرىيە، ۋىرۇس ۋە باشقا مىكرو ئورگانىزملارنىڭ توشۇغۇچىسىغا ئايلىنىشى مۇمكىن. شۇڭا، قولنىڭ پاكىزلىقىنى ساقلاش كېسەللىكنىڭ تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە شەخسىي تازىلىقنى قوغداشتىكى ئاچقۇچلۇق تەدبىر.
قولنى پاكىز تۇتۇش ۋە پاكىز يۇيۇشنىڭ مۇھىملىقى
1. كېسەللىكنىڭ تارقىلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش:
توغرا بولغان قول يۇيۇش ئۇسۇلى ئارقىلىق، قولدىكى كېسەللىك قوزغاتقۇچىلارنى، مەسىلەن، تارقىلىشچان زۇكام ۋىرۇسى، ئۈچەي يولى ۋىرۇسى، ئۆپكە ياللۇغى شارچە باكتېرىيەسى قاتارلىقلارنى ئۈنۈملۈك يوقاتقىلى بولىدۇ.
دوختۇرخانا مۇھىتىدا، تېببىي خادىملارنىڭ قولى يۇقۇملىنىشنىڭ ئاساسلىق تارقىلىش يوللىرىنىڭ بىرى. قەرەللىك قول يۇيۇش دوختۇرخانا ئىچىدىكى گىرەلەشمە يۇقۇملىنىشنى كۆرۈنەرلىك ئازايتقىلى بولىدۇ.
2. شەخسىي ساغلاملىقنى قوغداش:
دائىم قول يۇيۇش ئۆزىنىڭ كېسەل بولۇش پۇرسىتىنى ئازايتىدۇ، بولۇپمۇ دائىم كۆرۈلىدىغان نەپەس يولى يۇقۇملىنىش ۋە ئاشقازان – ئۈچەي ياللۇغىنى ئازايتىدۇ.
بالىلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ياخشى بولغان قول يۇيۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش ئىنتايىن مۇھىم، چۈنكى ئۇلار بۇلغىمىلار بىلەن تېخىمۇ ئاسان ئۇچرىشىدۇ ھەمدە ئاغزىغا سالىدۇ.
3. ئاممىۋى تازىلىقنى ئىلگىرى سۈرۈش:
تارقىلىشچان كېسەللىك مەزگىلىدە، قول يۇيۇش ئاممىۋى سەھىيە تەشۋىقاتىنىڭ مۇھىم نۇقتىسى بولۇپ قالدى، چۈنكى ئۇ ۋىرۇسنىڭ تارقىلىشىنى زور دەرىجىدە ئازايتىدۇ.
ئاممىغا توغرا قول يۇيۇش ئۇسۇلىنى ئۆگىتىش ئارقىلىق، پۈتكۈل مەھەللىنىڭ ساغلاملىق سەۋىيىسىنى يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ.
4. ئىقتىسادىي تەسىرى:
كېسەللىك سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان ئىشقا چىقماسلىق ۋە داۋالىنىش خىراجىتىنى ئازايتىش، ئائىلە ۋە كارخانىغا نىسبەتەن ئىقتىسادىي ئۈنۈم بار.
مەكتەپتە قول يۇيۇشنى ئومۇملاشتۇرغاندا ئوقۇغۇچىلارنىڭ كېسەل بولۇش ۋاقتىنى ئازايتىپ، ئۆگىنىش ئۈنۈمىنى يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولىدۇ.
قولىمىزنى قانداق يۇيىشىمىز كېرەك؟
1. قولىمىزنى سۇ بىلەن ھۆل قىلىمىز.
2. قولىمىزغا سوپۇن ئالىمىز.
3. ئالقىنىمىزنى ئۇۋىلاش ئارقىلىق سوپۇننى كۆپۈكلەشتۈرىمىز.
4. ئوڭ قول ئارقىلىق سول قول دۈمبىسىنى، سول قول ئارقىلىق ئوڭ قول دۈمبىسىنى ئۇۋىلايمىز.
5. بارماقلىرىمىزنى بىر بىرىنىڭ ئارىسىغا كىرىشتۈرۈپ ئۇۋىلايمىز.
6. بارماقلىرىمىز ئۇچىنى بىر بىرىگە ئىلمەك شەكلىدە ئىلىپ تۇرۇپ ئۇۋىلايمىز.
7. باش بارمىقىمىزنى ئايرىم ئايرىم ئالماشتۇرۇپ تۇرۇپ ئۇۋىلايمىز.
8. بارماق ئۇچلىرىنى ئالقان ئىچىگە سۈركەپ تۇرۇپ يۇيىمىز.
9. قولىمىزنى سۇ بىلەن تولۇق ۋە پاكىز چايقايمىز.
10. تازىلىق قەغىزى بىلەن قولىمىزنى پاكىز سۈرتىمىز قۇرۇتىمىز.
11. قولىمىزنى سۈرگەن تازىلىق قەغىزى بىلەن جۈمەكنى ئىتىمىز.
12. قولىمىز پاكىزلاندى!
قولىمىزنى يۇغاندا،
. پاكىز سۇ ۋە سوپۇن ئارقىلىق تازىلايمىز.
. قوللىرىمىزنى ئەڭ ئاز 10-15 سىكونىت ئۇۋۇلايمىز.
. بارماق ئارىلىرى، تىرناق ئىچىلىرىنى پاكىز تازىلاشقا دىققەت قىلىمىز.
. قولنى يۇيۇش توپلام ۋاقتى 40-60 سىكونىت ئەتراپىدا بولىدۇ.
قولنى پاكىز تۇتۇش ۋە توغرا بولغان قول يۇيۇش ئادىتى شەخس ۋە ئاممىۋى تازىلىققا نىسبەتەن ئىنتايىن مۇھىم. ئۇ ئۆزىمىزنى كېسەلنىڭ زىيىنىدىن قوغداپلا قالماي، يەنە بىز سۆيگەن ئادەم ۋە ئەتراپتىكى مەھەللىلەرنى قوغداشقا ياردەم بېرىدۇ. شۇڭا، مەيلى ئۆيدە، مەكتەپتە ياكى خىزمەت سورۇنىدا بولسۇن، قەرەللىك ۋە توغرا قول يۇيۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش كېرەك.
