تۇز كۈندىلىك يېمەك – ئىچمىكىمىزدە مۇھىم رول ئوينايدۇ، تۇز ئادەم بەدىنىنىڭ سالامەتلىككە پايدىسىمۇ، زىيىنىمۇ بار. بۇ تەسىرلەرنى چۈشىنىش بىزنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزدا تۇزنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى تېخىمۇ ياخشى كونترول قىلىشىمىزغا پايدىلىق.
تۇزنىڭ ئادەم بەدىنىگە پايدىلىق تەرىپى
بەدەن سۇيۇقلۇقىنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاش:
تۇزنىڭ ئاساسلىق تەركىبى بولغان ناترىي ھۈجەيرە سىرتقى سۇيۇقلۇقىدىكى ئاساسلىق ئىئون بولۇپ، بەدەندىكى سۇ تەركىبىنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلاشقا مەسئۇل. ئۇ ھۈجەيرە سىرتقى سۇيۇقلۇقىنىڭ ئوسموس بېسىمىنى تەڭشەش ئارقىلىق، ھۈجەيرىنىڭ يېتەرلىك سۇغا ئېرىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىدۇ. ھەرىكەت قىلىپ تەرلىگەندىن كېيىن، تۇزلۇق ئىچىملىك ئىچكەندە يوقاتقان ئېلېكترولىت ۋە سۇ تەركىبىنى تېز سۈرئەتتە تولۇقلاشقا ياردەم بېرىپ، سۇسىزلىنىشتىن ساقلانغىلى بولىدۇ.
نېرۋا ئىقتىدارى بولغان تەسىرى:
ناترىي نېۋرون ئارىسىدا ئېلېكتىر سىگنالىنى يەتكۈزگەندە مۇھىم رول ئوينايدۇ. نېرۋا ھۈجەيرە پەردىسىدىكى ناترىي يولى ھۈجەيرىگە كىرىپ – چىقىپ، ھەرىكەت پوتېنسىئالى ھاسىل قىلىپ، نېرۋا سىگنالىنى يەتكۈزىدۇ. يېتەرلىك ناترىي بولمىسا، نېرۋا سىستېمىسى نورمال خىزمەت قىلالمايدۇ، مۇسكۇللار ماغدۇرسىزلىنىش ياكى تارتىشىپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. مۇۋاپىق مىقداردا ناترىي قوبۇل قىلىش نورمال نېرۋا ئىقتىدارىنى ساقلاشتا ئىنتايىن مۇھىم.
مۇسكۇل ئىقتىدارى بولغان تەسىرى:
ناترىي بىلەن كالىي بىرلىكتە مۇسكۇللارنىڭ قىسقىرىشى ۋە بوشىشىغا ياردەم بېرىدۇ. مۇسكۇللار قىسقىراش جەريانىدا، ناترىي بىلەن كالىينىڭ ئالمىشىشى ئېلېكترو خىمىيەلىك سىگنال يەتكۈزۈشنىڭ ئاچقۇچلۇق قىسمى ھېسابلىنىدۇ. مۇۋاپىق ناترىي قوبۇل قىلىش تەنھەرىكەتچىلەرگە نىسبەتەن ئىنتايىن مۇھىم بولۇپ، ياخشى بولغان مۇسكۇل ئىقتىدارى ۋە ئىنكاس سۈرئىتىنى ساقلاشقا پايدىلىق.
تۇزنىڭ ئادەم بەدىنىگە بولغان ناچار تەسىرى ( يامان تەرىپى )
يۇقىرى قان بېسىم:
ئۇزاق مۇددەت يۇقىرى ناترىيلىق يېمەك – ئىچمەك يۇقىرى قان بېسىمنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ناترىي بەدەندىكى سۇنىڭ تۇرۇپ قېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، قاننىڭ سىغىمچانلىقىنى ئاشۇرۇپ، قان بېسىمىنى يۇقىرى كۆتۈرىدۇ. يۇقىرى قان بېسىم بىمارلىرى ئادەتتە تۇزنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى ئازايتىپ، قان بېسىمىنى كونترول قىلىشقا ياردەم بېرىش تەكلىپى بېرىلىدۇ.
بۆرەكنىڭ يۈكى:
تۇزنى زىيادە كۆپ قوبۇل قىلىش بۆرەكنىڭ خىزمەت يۈكىنى ئاشۇرۇپ، بۆرەك ئىقتىدارىنىڭ چېكىنىشىنى تېزلىتىۋېتىدۇ. بۆرەك ئارتۇقچە خىزمەت قىلىش ئارقىلىق ئارتۇقچە ناترىينى چىقىرىپ تاشلاپ، بۆرەكنىڭ يۈكىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ. ئاستا خاراكتېرلىك بۆرەك كېسىلى بىمارلىرىغا ناترىينىڭ قوبۇل قىلىنىشىنى چەكلەپ، بۆرەكنىڭ يۈكىنى يېنىكلىتىپ، بۆرەك ئىقتىدارىنى قوغداش تەكلىپى بېرىلىدۇ.
سۆڭەك شالاڭلىشىش:
يۇقىرى ناترىيلىق يېمەك – ئىچمەك كالتسىينىڭ مېتابولىزمىغا تەسىر كۆرسىتىپ، سۆڭەك شالاڭلىشىش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىشى مۇمكىن. يۇقىرى ناترىينىڭ قوبۇل قىلىنىشى كالتسىينىڭ چىقىرىلىشىنى ئاشۇرۇپ، بەدەندىكى كالتسىينىڭ ئېقىپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. ياشانغانلار تۇزنىڭ قوبۇل قىلىنىشىغا ئالاھىدە دىققەت قىلىپ، سۆڭەك زىچلىقىنىڭ تۆۋەنلەپ كېتىشى ۋە سۆڭەك سۇنۇش خەتىرىنىڭ ئېشىپ كېتىشىدىن ساقلىنىشى كېرەك.
مۇتەخەسىسلەرنىڭ تۇز ئىستىمال قىلىشتىكى تەۋسىيىلىرى
مۇۋاپىق مىقداردا ئىستېمال قىلىش:
دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتى قۇرامىغا يەتكەنلەرنىڭ ھەر كۈنى قوبۇل قىلىدىغان تۇزنىڭ مىقدارى بەش گرام ( تەخمىنەن بىر قوشۇق ) دىن ئېشىپ كەتمەسلىكىنى تەۋسىيە قىلىدۇ. يېمەكلىك بەلگىسىنى ئوقۇش ئارقىلىق، ھەر بىر يېمەكلىكتىكى ناترىينىڭ مىقدارىنى چۈشىنىش كۈندىلىك قوبۇل قىلىش مىقدارىنى كونترول قىلىپ، زىيادە قوبۇل قىلىشتىن ساقلىنىشقا پايدىلىق.
ساغلام تۇز مەنبەسىنى تاللاش:
ئامال بار تەبىئىي پىششىقلاپ ئىشلەنمىگەن تۇزنى تاللاش، مەسىلەن، دېڭىز تۇزى ياكى تاش تۇز، زىيادە پىششىقلاپ ئىشلەنگەن تۇزدىن ساقلىنىش كېرەك.
تەبىئىي دېڭىز تۇزىنىڭ تەركىبىدە ئادەتتە مىكرو ئېلېمېنتلار بولۇپ، سالامەتلىككە تېخىمۇ پايدىلىق. بۇ تەبىئىي تۇز مەنبەلىرى ناترىي بىلەن تەمىنلەپلا قالماستىن، يەنە باشقا پايدىلىق مىنېرال ماددىلار بىلەنمۇ تەمىنلەيدۇ.
يېمەك-ئىچمەكنى تەڭپۇڭلاشتۇرۇش:
تەركىبىدە كالىي مول بولغان يېمەكلىكلەرنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىش، مەسىلەن، مېۋە – چېۋە ۋە كۆكتات قاتارلىقلارنىڭ ناترىينى تەڭپۇڭلاشتۇرۇش رولى بار. بانان، ئاپېلسىن، پالەك ۋە ياڭيۇ قاتارلىق يېمەكلىكلەرنىڭ ھەممىسى كالىينىڭ ياخشى كېلىش مەنبەسى بولۇپ، ناترىينىڭ سەلبىي تەسىرىگە تاقابىل تۇرۇشقا پايدىلىق. تەڭپۇڭ يېمەك – ئىچمەك ئومۇمىي ساغلاملىقنى ساقلاشقا پايدىلىق.
تۇز ئادەم بەدىنىنىڭ ساغلاملىقىدا مۇھىم قوش بىسلىق رول ئوينايدۇ، ئۇ ھەم زۆرۈر فىزىيولوگىيەلىك ئىقتىدارغا ئىگە، ھەم زىيادە قوبۇل قىلىشتىن كېلىپ چىقىدىغان ساغلاملىق خەۋپى مەۋجۇت. مۇۋاپىق مىقداردا ئىستېمال قىلىش ۋە ساغلام يېمەك – ئىچمەكنى تاللاش ئارقىلىق، تۇزنىڭ پايدىسىنى ئەڭ زور دەرىجىدە ئاشۇرغىلى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئۇنىڭ يوشۇرۇن سەلبىي تەسىرىنى ئازايتقىلى بولىدۇ. تەڭپۇڭلۇق ۋە مۇۋاپىقلىقنى ساقلاش مۇھىم ھالقا، تۇزنىڭ تەسىرىنى چۈشىنىش ھەمدە ئاقىلانە تاللاش بىزنىڭ ئۇزۇن مۇددەتلىك ساغلاملىقىمىزنى ساقلىشىمىزغا پايدىلىق.
