ياشانغانلاردىكى قان ئازلىق ياشانغانلاردىكى قان ئازلىقنىڭ سەۋەبى كۆپ خىل ھەم مۇرەككەپ بولىدۇ يىغىنچاقلىغاندا تۆۋەندىكىدەك بىر نەچچە خىل سەۋەپتىن ياشانغانلاردا قان ئازلىق كېلىپ چىقىدۇ
1 . ئادەم تۇغۇلغاندىن كېيىن ئاساسلىق قان ئىشلەيدىغان ئورۇن يىلىك بولۇدۇ ياشنىڭ چوڭۇيۇشىغا ئەگىشىپ قان ئىشلىگۇچى توقۇلمىلار تەدرىجى ئازىيىدۇ . 70 ياشتىن ئاشقاندا يېرىم ھەسسە ئازىيىدۇ .
2 . ياشانغانلاردا ئەڭ كۆپ ئۇچرايدىغان قان ئازلىق تۆمۇر ماددىسىنىڭ يېتىشمەسلىگىدىن بولغان قان ئازلىق بولۇپ بۇنۇڭ سەۋەپلىرى : ياشانغان كىشىلەرنىڭ ئىستىمال قىلغان يىمەكلىرىدە تۆمۇر ماددىسى ئاز بولۇدۇ ، چۇنكى ياشانغان كىشىلەرنىڭ چىشى بوشىغان ياكى چۇشۇپ كەتكەن بولۇدۇ يىرىك يىمەكلىكلەرنى ، ھەر خىل سەي كۆكتاتلارنى چاينىيالمايدۇ بۇنۇڭ بىلەن تۆمۇرنىڭ بەدەنگە كىرىشى ئاز بولۇدۇ . ياشانغانلارنىڭ ئاشقازان شىللىق پەردىلىرى يىگىلىگەن بولۇدۇ ، ئاشقازان كېسلاتاسى تۆۋەن بولۇدۇ بۇنۇڭ بىلەن تۆمۇر ماددىسىنىڭ سۇمۇرلۇپ بەدەنگە ئۆزلۇشىشى ئاستا بولۇدۇ . ياشانغانلاردا ھەرخىل ھەزىم سېستىمىسىنىڭ يارىلىرى ، ئسمىلىرى كۆپ ئۇچرايدۇ بۇلاردىكى ئاستا خاراكتىرلىق قاناش ئەھۋاللىرى تۆمۇر يوقۇتۇشنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدۇ . ئۇندىن باشقا ياشانغانلاردىكى سوزۇلماخارەكتىردىكى كېسەللىكلەردىن : سوزۇلما يۇرەك زەئىپلىشىش ، مىڭە قان تومۇر كېسەللىكلىرى ، دىئابىت كېسەللىگى قاتارلىقلارمۇ تۆمۇر ماددىسىنىڭ ئالمىشىشىغا تەسىر يەتكۇزۇدۇ . يۇقارقى ئامىللار ياشانغانلاردا ئاسانلا تۆمۇر كەملىكتىن بولغان قان ئازلىقنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدۇ .
3 . ياشانغانلاردا قان ئازلىقنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدىغان يەنە بىر خىل ئامىل ۋىتامىن B12 نىڭ ۋە يوپۇرماق كېسلاتاسىنىڭ يېتىشمەسلىگى : ياشانغانلارنىڭ مىزاجى قۇرۇق سوغۇققا مايىل بولۇدۇ . قۇرۇق سوغۇق كەيپىيات بارلىق ئىچكى ئاجراتما بەزلەرنىڭ خىزمىتىنى سۇسلاشتۇرۇدۇ بۇنۇڭ بىلەن ئاشقازان سۇيۇقلۇغى ئازىيىدۇ . قۇرۇق سوغۇق كەيپىيات تەبىئى قۇۋۋەتنى ئاجىزلاشتۇرۇش بىلەن بىرگە ، ئاشقازان ئۇچەيلەرنىڭ سۇمۇرۇش ، تۇتۇش قۇۋۋەتلىرىنى ئاجىزلاشتۇرۇدۇ مانا مۇشۇ ئامىللار ۋىتامىن B12 نىڭ ۋە يوپۇرماق كېسلاتاسىنىڭ شۇمۇرلۇشىگە تەسىر يەتكۇزۇپ زور گۆدەك ھۇجەيرە تىپلىق قان ئازلىقنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدۇ .
4 . ئۇندىن باشقا ياشانغانلاردىكى بىرقىسىم سوزۇلماكېسەللىكلەر قىزىل قان ھۇجەيرىسىنىڭ ئۆمرىنى قىسقارتىپ ، يىلىكنىڭ قان ئىشلەش ئىقتىدارىنى زەخمىلەپ ، بۆرەكنىڭ خىزمىتىنى زەئىپلەشتۇرۇپ قىزىل قان ھۇجەيرىسىنى ئۆستۇرگۇچى ھورمۇننى ئازايتىپ قان ئازلىقنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدۇ : مەسىلەن : رىماتىزىملىق بوغۇم ياللۇغى ، قالقانسىمان بەز ياللۇغى ، سوزۇلماخارەكتىردىكى بۆرەك ، جىگەر خىزمىتىنىڭ زەئىپلىشىشى ، ھىپۇفىز تەنىچىسىنىڭ ، قالقانسىمان بەزنىڭ ، بۆرەك ئۇستى پوستىلاق قەۋىتىنىڭ خىزمىتى تۆۋەنلەش ، ھەرخىل يۇقۇملىنىش ، ياللۇغلىنىش قاتارلىقلار .
5 . ئۇندىن باشقا ئاقان كېسىلى ، يامان سۇپەتلىك لىمفا ئۆسمىسى ، يىلىك ئۆسمىسى قاتارلىقلاردا قان ئېرىش خارەكتىرلىك قان ئازلىق كېلىپ چىقىدۇ . قان ئازلىقنىڭ ئالامەتلىرى : ياشانغانلاردا قان ئازلىق كۆرۇلگەندە چىرايى تاتىرىش ، باش قېيىش ، ماغدۇرسۇزلۇق قاتارلىق قن ئازلىقنىڭ ئالامەتلەردىن باشقا شۇ چاغدا بىماردا ساقلىنىۋاتقان ياشانغانلاردا كۆپ كۆرۇلىدىغان كېسەللىكلەرنىڭ ئالامەتلىرى بىرلىكتە ئىپادىلىنىدۇ . مەسىلەن : قان تومۇر سېستىمىسىدا يۇرەك سانجىقى قوزغۇلۇدۇ ، يۇرەك سېلىش ، دەم سىقىش ئالامەتلىرى كۆرۇلۇدۇ . دوختۇرخانىدا يۇرەكنى تەكشۇرۇتكەندە يۇرەكتە شاۋقۇن ، يۇرەك كېڭەيگەنلىگى بايقىلىدۇ . روھى كەيپىياتىدا ئىچى تىتىلداش ، ئۇيقۇسۇزلۇق ، روھى كەيپىياتى تۇراقسىز بولۇش ئالامەتلىرى كۆرۇلۇدۇ . نىرۋا سېستىمىسىدا باش ئاغرىش ، باش قېيىش ، كۆرۇش غۇۋالىشىش ، چوڭ كىچىك تەرەتنى تۇتالماسلىق قاتارلىقلار كۆرۇلۇدۇ . ھەزىم سېستىمىسىدا ھەزىم ياخشى بولماسلىق ، بەزىدە قەۋزىيەت ، ئىچى سۇرۇش ئەھۋاللىرى كۆرۇلۇدۇ .
ئۇندىن باشقا ئۆمۇر كەملىكتىن بولسا يۇتقاندا ئاغرىش ، تىل شىللىق پەردىلىرى يىگىلەش ، ئېغىز قۇرغاقلىشىپ ، يېرىلىش كۆپ كۆرۇلۇدۇ . ۋىتامىن B12 نىڭ ۋە يوپۇرماق كېسلاتاسىنىڭ يېتىشمەسلىگىدىن بولغان بولسا تىل ئاغرىش ، تىل ئۇچى يىگىلەش ، يۇقۇرى قورساق رايونى بىئاراملىق ھىس قىلىش ، ئىچى سۇرۇش ، بەزىدە يەنگىل سېرىقلىق چۇشۇش ئالامەتلىرى قوشۇلۇپ كېلىدۇ .
داۋالاش :
كېسەللىك سەۋەبىگە قارىتا داۋالاش ئېلىپ بارىمىز يەنى قايسۇ خىل سەۋەپتى كەم قانلىق كېلىپ چىققان بولسا شۇنۇڭغا ماس كېلىدىغان دارىلارنى ئىشلىتىمىز .
1 . ئەگەر يۆمۇر كەملىكتىن كېلىپ چىققان قان ئازلىق بولسا تۆمۇر تولۇقلاش لازىم بۇنۇڭ ئۇچۇن مۇۋاپىق تومۇر تەركىپلىك دارىلارنى ۋىتامىن C بىلەن بىرگە ئىستىمال قىلىشى لازىم . ئانار شەربىتى ، گۇلقەنىت ، ئالما شەربىتى قاتارلىقلارنى ئىستىمال قىلىش بىلەن بىرگە تۆمۇر تولۇقلايدىغان پالەك قاتارلىق سەيلەرنى ئىستىمال قىلىپ بېرىشى لازىم ، تۆمۇر داغلىغان سۇغا قان تىپەر ، چىلان قاتارلىقلارنى چىلاپ ئىچكەندە قان تولۇقلايدۇ . ھايۋاناتلارنىڭ جىگىرىمۇ تۆمۇر تولۇقلايدۇ . ئۇندىن باشقا يۇمران بۇغا مۈڭگىزى ، قىزىل بەھمەن قاتارلىقلارنى مۇۋاپىق مىقتاردا ئېلىپ يۇمشاق سوقۇپ ھەسەلگە ئارىلاشتۇرۇپ ئىستىمال قىلىپ بەرسە بولۇدۇ .
2 . ئەگەر ۋىتامىن B12 نىڭ ۋە يوپۇرماق كېسلاتاسىنىڭ يېتىشمەسلىگىدىن بولغان بولسا ئەسلى كېسەللىك مەنبەسىنى يوقۇتۇش لازىم . ئوزۇقلۇقنى كۇچەيتىش لازىم يەنى ئوزۇقلۇق تەرتىۋى بەلگىلەپ بېرىلىدۇ : ھەركۇنى مۇۋاپىق مىقتاردا سۇت ئىچىش ، يېڭى كۆكتات ۋە مىۋە چىۋىلەرنى يېيىش ، مۇۋاپىق مىقتاردا پۇرچاق ، نۇقۇت، ماش قاتارلىقلار بېرىلىدۇ . ھەزىمنى ياخشىلاپ ئوزۇقلۇق سۇمۇرلىشىنى ئىلگىرى سۇرۇش ئۇچۇن ئامىلە تەركىپلىك دارىلارنى ، ئاقىرقارھا ، قەلەمپۇر ، زەنجىۋىل تەركىپلىك دارىلارنى ئىستىمال قىلىشى لازىم . تۇخۇم ھالۋىسى ، سەۋزە مۇرابباسى ، پىننە گۇلقەنتى قاتارلىقلار قاننى كۆپەيتىشتە مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە . مۇھىمى دوختۇر كۆرسەتمىسى بويىچە يوپۇرماق كېسلاتا تابلىتىنى ئىستىمال قىلىشى ، ۋىتامىن B12 ئوكۇلىنى ئۇرغۇزۇشى لازىم .
3 . ھەر خىل كېسەللىكلەرنىڭ شېرىكچىلىگىدىن بولغان قان ئازلىق بولسا شۇخىل كېسەللىكنى ۋاختىدا ئۇنۇملۇك داۋالاش ئېلىپ بېرىش لازىم .
ئالدىنى ئېلىش :
ياشنىڭ چوڭۇيۇشىغا ئەگىشىپ قان ئىشلىگۇچى توقۇلمىلارنىڭ خىزمىتىنىڭ ئاجىزلىشىشى بىر خىل فىزۇلۇگىيىلىك ئەھۋال . ياشانغانلاردىكى قان ئازلىقنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى ئوتتۇرا ياش ۋە ياشلىق مەزگىلىدىن باشلاشقا توغرا كېلىدۇ . چۇچاغلاردىن باشلاپ كۆزىمىزنى ئاسرىشىمىز ، ھاراق ، تاماكا ئىستىمال قىلماسلىغىمىز ، بەدەن سۇپۇتىمىزنى يۇقۇرى كۆتۇرىشىمىز ، ئوزۇقلۇقنى مۇۋاپىق تەڭشەپ مىزاج تەڭپۇڭلۇغىمىزنى ساقلاپ قېلىشىمىز لازىم . قەرەللىك تەكشۇرنۇپ قان ئازلىقنى كەلتۇرۇپ چىقىرىدىغان سۇزۇلما كېسەللىكلەرنىڭ بار يوقلۇغىنى ئېنىقلاپ بار بولسا ۋاختىدا ئۇنۇملۇك داۋالىنىش لازىم . ياشانغان چاغدىمۇ ئۆزىنى كۇتۇشكە ئەھمىيەت بېرىش لازىم . باشقا كېسەللىرىنى ۋاختىدا داۋالىتىش ، ئوزۇقلۇقنى مۇۋاپىق تەڭشەش لازىم ، بولۇپمۇ ھەزىم سېستىمىسىنى تەكشۇرتۇپ تۇرۇش كېسەللىك بايقالسا ۋاختىدا داۋالاش ، قالايمىقان دارىلارنى ئىستىمال قىلماسلىق لازىم . يۇقارقى ئۇسۇللانى قوللانغاندا ياشانغانلاردىكى قان ئازلىقنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولۇدۇ .
