ئەگەر ھەر كۈنى بىر تال ئاپېلسىن يېسە بەدەندە قانداق ئۆزگىرىشلەر بولىدۇ؟

توۋتياۋ تورى خەۋىرى، نۇر تورى تەرجىمىسى:

ئاپېلسىن يېيىشكە ئىنتايىن ئەپلىك بىر خىل مېۋە بولۇپ، ئالدىراش چاغلاردا يۇيۇشنىڭ ھاجىتى يوق، پوستىنى سويۇپ يېسىلا بولىدۇ. پۇرىقى دىماغقا ئۇرۇلۇپ تۇرىدۇ، تەمى چۈچۈمەل، تاتلىق، شىرنىسى مول بولۇپ، مېۋە يېيىشنى ياخشى كۆرىدىغان كىچىك دوستلارغا نىسبەتەن رەت قىلىش مۇمكىن ئەمەس. ئۇنداقتا ئاپېلسىننىڭ قانداق ئوزۇقلۇق ماددىلىرى بار؟

ئەگەر ھەر كۈنى بىر تال ئاپېلسىن يېسە، بەدەندە قانداق ئۆزگىرىشلەر بولىدۇ؟ بۈگۈن بىز بىرلىكتە پاراڭلىشىپ باقايلى.

ئاپېلسىننىڭ قانداق ئوزۇقلۇق قىممىتى بار؟

ئاپېلسىن تەركىبىدىكى ئېرىشچان قەنت، ئورگانىك كىسلاتا، فلاۋونوئىد ۋە لىمون ماددىسى قاتارلىقلار ئاپېلسىنغا ئۆزگىچە تەم ئاتا قىلىدۇ. ئاپېلسىننىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتى يامان ئەمەس، گەرچە يېمەكلىك تالاسىنىڭ مىقدارى ئانچە مول بولمىسىمۇ، لېكىن ۋىتامىن C ۋە مىنېرال ماددا كالىينىڭ مىقدارى يامان ئەمەس.

«جۇڭگو يېمەكلىك تەركىبى جەدۋىلى»دە كۆپ خىل ئاپېلسىننىڭ ئوزۇقلۇق تەركىبى كۆرسىتىلگەن، گەرچە ئوخشاش بولمىغان سورتلار ئارىسىدا پەرق بولسىمۇ، لېكىن ئانچە چوڭ ئەمەس. جەدۋەلدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، كۆپ ئۇچرايدىغان ئاپېلسىن سورتلىرى ئىچىدە ئىسسىقلىق مىقدارى ئەڭ تۆۋەن بولغىنى كىچىك يوپۇرماقلىق ئاپېلسىن، يېمەكلىك تالاسى ئەڭ مول بولغىنى ھەسەل ئاپېلسىن ۋە كۇمۋات، ۋىتامىن C مىقدارى بىر قەدەر يۇقىرى بولغىنى ئاپېلسىن ۋە كۇمۋات بولۇپ، كالىي تولۇقلايدىغىنى ئەڭ كۆپ ئۈچ كۆلدىكى قىزىل ئاپېلسىن.

ئۇنىڭدىن باشقا، ئاپېلسىننىڭ تەركىبىدە يەنە كاروتىن ۋە فولىك كىسلاتاسى مول بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە فولىك كىسلاتاسىنىڭ مىقدارى 52.9 مىكروگىرام/100 گىرام بولۇپ، ئالمىنىڭ 8.4 ھەسسىسىگە توغرا كېلىدۇ. ھەر كۈنى بىر تال ئاپېلسىن يېگەندە بەدەندە قانداق ئۆزگىرىشلەر بولىدۇ؟

ئاپېلسىن تاتلىق ھەم چۈچۈمەل بولۇپ، پوستىنى سويۇپلا يېگىلى بولىدۇ. مەيلى ئۆيدە ياكى ساياھەتتە بولسۇن، ئىنتايىن قولايلىق. ئەگەر ھەر كۈنى بىر تال ئاپېلسىن يېسە، سالامەتلىككە نۇرغۇن پايدىسى بار.

(1) تېرە ساغلاملىقىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ

ئاپېلسىننىڭ تەركىبىدىكى ۋىتامىن C نىڭ مىقدارى ئادەتتە 20~40mg/ 100g ئارىلىقىدا بولىدۇ، ھەر كۈنى ئىككى تال چوڭ ئاپېلسىن يېگەندە، بىر كۈنلۈك ۋىتامىن ئېھتىياجىنى ئاساسىي جەھەتتىن قاندۇرغىلى بولىدۇ.

يېمەك-ئىچمەكتە يېتەرلىك مىقداردا ۋىتامىن C قوبۇل قىلىنسا، بەدەننىڭ نورمال ئىممۇنىتېت ئىقتىدارىنى ساقلاشقا پايدىلىق بولۇپلا قالماي، يەنە تېرىنىڭ ئېلاستىكىلىقىنى ساقلاپ، تېرە قۇرغاقلىشىش ۋە قورۇق چۈشۈشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.

(2) قان بېسىمىنى تۇراقلاشتۇرۇش

ئاپېلسىن تەركىبىدىكى كالىينىڭ مىقدارى يامان ئەمەس، كالىي مىقدارى يۇقىرى مېۋىلەرنى ئىستېمال قىلغاندا قان بېسىمىمىزنى تېخىمۇ ياخشى تۇراقلاشتۇرغىلى بولىدۇ.

(3) كۆزنى ئاسرايدۇ

ئاپېلسىن تەركىبىدىكى كاروتېننىڭ مىقدارى ئادەتتە 370~5140 مىكروگىرام/100 گىرام بولىدۇ، كۆپ ئۇچرايدىغان ئاپېلسىن سورتلىرى ئىچىدە، كاروتېننىڭ مىقدارى بىر قەدەر يۇقىرى بولغىنى كىچىك يوپۇرماقلىق ئاپېلسىن ۋە دەسلەپكى مەزگىلدىكى ئاپېلسىن ، مىقدارى ئايرىم-ئايرىم ھالدا 2460 مىكروگىرام / 100 گىرام ۋە 5140 مىكروگىرام / 100 گىرام. يېمەك-ئىچمەكتە كاروتىن تەركىبى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى كۆپ ئىستېمال قىلىش كۆز ۋە تېرىنىڭ ساغلاملىقىغا پايدىلىق.

(4) ھامىلىنىڭ ساغلام يېتىلىشىگە پايدىلىق

كۆپ ئۇچرايدىغان مېۋىلەر ئىچىدە ئاپېلسىن يوپۇرماق كىسلاتاسىنى تولۇقلاشتىكى ياخشى تاللاش. 1 چوڭ ئاپېلسىن يېيىش ھامىلىدار بولۇشقا تەييارلىق قىلىۋاتقان ئاياللارنىڭ يوپۇرماق كىسلاتاسىغا بولغان ئېھتىياجىنىڭ %13كە يېقىننى قاندۇرالايدۇ، يوپۇرماق كىسلاتاسىنىڭ تاماق ئەتكەندە ئىسسىققا بولغان زىيىنىنى ئازايتقىلى بولىدۇ. دۆلىتىمىزنىڭ «جۇڭگو ئاھالىلىرىنىڭ غىزالىنىش كۆرسەتمىسى»دە، ھامىلىدار بولۇشتىن ئىلگىرى ئاياللار فولىك كىسلاتاسىنى ئۈچ ئاي، ھەر كۈنى 400 مىكروگىرام تولۇقلاپ، ھامىلىدارلىق مەزگىلىنى داۋاملاشتۇرۇشى كېرەك، بۇ ھامىلىنىڭ نېرۋا نەيچىسى غەيرىيلىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق. لېكىن، فولىك كىسلاتاسىنىڭ مۇھىم رولى ۋە يېمەك-ئىچمەكنىڭ قوبۇل قىلىنىشىنىڭ ئېنىقسىزلىقىنى كۆزدە تۇتۇپ، ھامىلىدار بولۇشقا تەييارلىق قىلىۋاتقان، ھامىلىدار بولغانلارغا بىۋاسىتە فولىك كىسلاتاسى تولۇقلاش دورىسى ئىچىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ.

(5) يۈرەك قان تومۇرلىرىنى ئاسراش

ھامىلىدارلىق مەزگىلى ۋە ھامىلىدارلىق مەزگىلىدىكى ئاياللاردىن باشقا، ئادەتتىكى كىشىلەرمۇ فولىك كىسلاتاسى تولۇقلاشقا دىققەت قىلىشى كېرەك. چۈنكى، ئادەتتىكى كىشىلەردە فولىك كىسلاتاسى كەمچىل بولسا، ئوخشاش تىپلىق سىسىتېيننىڭ ماددا ئالماشتۇرۇش جەريانىغا تەسىر كۆرسىتىپ، ئاسانلا يۇقىرى تىپلىق سىسىتېينلىق قان كېسىلىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، تاجىسىمان ئارتېرىيە يۈرەك كېسىلى، يۇقىرى قان بېسىمى، ئىككى تىپلىق دىئابېت كېسىلىنى پەيدا قىلىدۇ، ياشانغانلار دېۋەڭلىك كېسىلى، خامۇشلۇق كېسىلىنىڭ خەتىرى.  ئۇنىڭدىن باشقا، ئادەتتىكى كىشىلەردە فولىك كىسلاتاسى كەمچىل بولسا، گىگانت لىچىنكا قىزىل قان ھۈجەيرىلىك قان ئازلىق كېسىلىگە گىرىپتار بولۇش خەۋپىنى ئاشۇرۇۋېتىدۇ.

«سارغىيىپ كېتىش» ۋە «ئىسسىقى ئېشىپ كېتىش»تىن ئېھتىيات قىلىڭ

گەرچە ئاپېلسىن تەملىك ھەم ئوزۇقلۇق قىممىتى يۇقىرى مېۋە بولسىمۇ، لېكىن تەلۋىلەرچە يېيىشكە بولمايدۇ. بولمىسا تېرىنىڭ ۋاقىتلىق «سارغىيىشى»نى كەلتۈرۈپ چىقىرىپلا قالماي، يەنە «ئىسسىقى ئېشىپ»، چىش مىلىكى ئىششىپ ئاغرىش، ئېغىز قۇرۇش، تىل قۇرغاقلىشىش قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ. چۈنكى، ئالدى بىلەن ئاپېلسىننىڭ تەركىبىدە كاروتىن مول بولۇپ، بىر قېتىمدا بەك كۆپ قوبۇل قىلىنسا، «يۇقىرى كاروتىنلىق قان كېسىلى»نى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

ئىسمىدىن قارىغاندا بەك قورقۇنۇچلۇق، لېكىن ئەمەلىيەتتە ئەنسىرەشنىڭ ھاجىتى يوق، سالامەتلىككە زىيىنى يوق، پەقەت بىزنىڭ تېرىمىزنى ۋاقىتلىق سارغايتىۋېتىدۇ، پەقەت كاروتېن تەركىبى مول بولغان يېمەكلىكلەرنى ئىستېمال قىلىشنى بىر ھەپتە توختاتساقلا بولىدۇ ئوڭ تەرەپتىكى ۋاقىت تېرىنىڭ ئەسلىدىكى رەڭگىنى تەدرىجىي ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ. ئىككىنچىدىن، ئاپېلسىننى كۆپ يېسە «ئىسسىقى ئېشىپ كېتىدۇ»، چۈنكى ئۇنىڭ قەنت مىقدارى تۆۋەن ئەمەس، ئادەتتە %10تىن يۇقىرى بولىدۇ. كۆپ مىقداردىكى قەنت ھۈجەيرىلەرنىڭ ئوسموتىك بېسىمىنى ئاشۇرۇپ، كېكىردەكنىڭ قۇرغاقلىشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، ئېغىز بوشلۇقى، گال، چىش مىلىكى قاتارلىق ئورۇنلاردا بىئاراملىق پەيدا قىلىدۇ، ئاپېلسىن تەركىبىدە يەنە كۆپ مىقداردا ئورگانىك كىسلاتا بولۇپ، ئېغىز بوشلۇقىنى زەخىملەندۈرىدۇ، مەسىلەن، ئېغىز كۆيۈش يىغىندى كېسەللىك ئالامىتى؛ ئاپېلسىن تەركىبىدىكى مېۋە شېكىرىمۇ ئادەم بەدىنىدە جىددىي خاراكتېرلىك ياللۇغلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. شۇڭا، ئاپېلسىننى مۇۋاپىق يېيىش كېرەك، ئەگەر كۈن بويى مېۋە يېيىشنى ئويلىسىڭىز، ئەڭ كۆپ بولغاندا تۆت تالدىن ئېشىپ كەتمەسلىكى كېرەك. تاماق يەپ بولغاندىن كېيىن ۋاقتىدا ئېغىز چايقاشنى ئۇنتۇپ قالماڭ، بۇنداق قىلغاندا «ئىسسىقى ئېشىپ كېتىش» ئالامەتلىرىنىڭ كۆرۈلۈشىدىن ساقلانغىلى بولىدۇ.

ئاپېلسىننىڭ پۈتۈن بەدىنى گۆھەر؟

(1) ئاپېلسىننىڭ تەركىبىدىكى ئاق يىپەكنى يېيىشكە ئەرزىمدۇ؟

ئاپېلسىندىكى ئاق يىپەككە كەلسەك، نۇرغۇن كىشىلەر ئۇنىڭ تەمىنى ياقتۇرماسلىقى مۇمكىن، ئەمەلىيەتتە ئاپېلسىن بەرگىدىكى بۇ خىل ئاق يىپەكنى ئاپېلسىن يىلىمى دەپ ئاتايدۇ. ھازىرقى زامان تەتقىقاتلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، ئاپېلسىن يىلىمى تەركىبىدە يېمەكلىك تالاسى تەركىبى بولغان، يەنە فلاۋون، ئۇچۇچان ماي قاتارلىق خىمىيەلىك تەركىبلەر بار ئىكەن، ئۇنىڭ ئاكتىپ تەركىبى ئاساسلىقى فلاۋون تۈرىدىكى بىرىكمىلەر بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە فلاۋون تۈرىدىكىلەر بار ئىكەن، ئاساسلىق تەركىبى خېسپېردىن بولۇپ، ئوكسىدلىنىشقا قارشى تۇرۇش قاتارلىق روللارغا ئىگە. لېكىن، ئاپېلسىندا ئاپېلسىن ماددىسى ناھايىتى ئاز، يېرىم جىڭ ئاپېلسىن يېسىمۇ قوبۇل قىلىدىغان مىقدارى كۆپ بولمايدۇ، شۇڭا ئۇنى يېيىش ئارقىلىق ئالاھىدە ئۈنۈمگە ئېرىشىشتىن ئۈمىد كۈتمەسلىك كېرەك. ئۇنىڭغا ئۆچ بولمىغان دوستلارغا نىسبەتەن، ئۇنى بىۋاسىتە يېيىش تەۋسىيە قىلىنىدۇ، بۇ سىزنىڭ ئازراق يېمەكلىك تالاسىنى تولۇقلىشىڭىزغا ياردەم بېرىدۇ، ئەگەر يېيىشنى ھەقىقەتەن ياقتۇرمىسىڭىز، زورلاشنىڭ ھاجىتى يوق.

(2) ئاپېلىسىننىڭ پوستى ئاپېلسىن پوستىمۇ؟

ئاپېلسىن يېگەندە ئىسراپ قىلماسلىق ئۈچۈن، نۇرغۇن كىشىلەر ئاپېلسىن پوستىنى قۇرۇتقاندىن كېيىن سۇغا چىلاپ ئىچىدۇ، بۇنى ئاتالمىش «ئاپېلسىن پوستى» دەپ قارايدۇ. ئەمەلىيەتتە، ئۆزىمىز قورۇغان ئاپېلسىن پوستى ھەقىقىي ئاپېلسىن پوستى ئەمەس. ماندارىن پوستى رۇتېس ئائىلىسىدىكى ئۆسۈملۈك ئاپېلسىننىڭ پىشقان، قۇرغاق مېۋە پوستى بولۇپ، «شېن نۇڭ دورا ئۆسۈملۈكلىرى دەستۇرى»دا تۇنجى قېتىم ئېلان قىلىنغان. ئاپېلسىن پوستى ماھىيەتتە ئاپېلسىن پوستىدىن ياسىلىدۇ، پەقەت ۋاقىت ئوخشىمىغاچقا، كىشىلەر ئۇنىڭغا باشقىچە ئىسىم قويىدۇ. ئۈچ يىلدىن ئاشقانلىرى ئاپېلسىن پوستى دەپ ئاتىلىدۇ، بۇ مەزگىلدە پوستىنىڭ سۇ تەركىبى، قەنت تەركىبى ۋە ئۇچۇچان ماي مىقدارى ئازراق بولۇپ، ئاسان كۆيمەيدۇ، نەملىشىپ قالمايدۇ، كۆكىرىپ قالىدۇ ۋە قۇرت يەيدۇ، رەڭگى قېنىقراق بولىدۇ، يېڭى مېۋە پۇرىقى بولمايدۇ. ئۈچ يىلدىن ئاشمىغانلىرى ئاپلېسىن پوستى ياكى مېۋە پوستى دەپ ئاتىلىدۇ، بۇ باسقۇچتىكى ئاپلېسىن پوستىدا سۇ، شېكەر ۋە ئۇچۇچان ماي بىر قەدەر كۆپ بولۇپ، ئاسان كۆيىدۇ، نەملىشىدۇ، پاختىلىشىدۇ ۋە كۈيە چۈشىدۇ، رەڭگى سۇسراق، يېڭى مېۋە پۇرىقى بار.

شۇڭا، ئۆزىمىز قۇرۇتقان ئاپېلسىن شۆپۈكىنى «ئاپېلسىن شۆپۈكى» دەپ ئاتاشقا بولمايدۇ، لېكىن ئۇنى ئۈچ يىل قويۇپ قويغاندىن كېيىن، ئاپېلسىن شۆپۈكى دەپ ئاتاشقا بولىدۇ. ئەگەر يول بويىدا سېتىلىدىغان ئاپېلسىن بولسا، ئەڭ ياخشىسى ئاپېلسىننىڭ پوستىنى سۇغا چىلاش ياكى قورۇما قورۇشقا ئىشلەتمەسلىك كېرەك، بۇنداق قىلغاندا تېرىدىكى دېھقانچىلىق دورىسى قالدۇقىنىڭ ئۆلچەمدىن ئېشىپ كېتىپ، ئەكسىچە سالامەتلىككە زىيان يەتكۈزۈشىدىن ساقلانغىلى بولىدۇ.

ئەگەر سىز ئۇنىڭ پۇرىقىنى ياخشى كۆرسىڭىز، ئۇنى قۇرۇتقاندىن كېيىن ياستۇقنىڭ يېنىغا قويۇپ قويسىڭىز ياكى خۇشپۇراق خالتا ياسىسىڭىز بولىدۇ، ئۇ كىشىنى مەپتۇن قىلىدىغان خۇش پۇراق تارقىتىدۇ. ئەڭ ئاخىرىدا يىغىنچاقلىساق، ئاپېلسىننىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتى يامان ئەمەس، لېكىن قىممىتىنى قوغداش ئۈچۈن بىر قېتىمدا بەك كۆپ يېمەسلىك كېرەك.

مەنبە:

https://m.nur.cn/news/2023/12/25771118.shtml