يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئەرلەر ئارىسىدا تالاغا قاراش ﮬادىسىسى كۆپىيىشكە قاراپ يۈزلەنمەكتە . ئەرلەرنىڭ تالاغا قارىشى ئاساسەن ئۇلاردىكى تەڭپۇڭسىز روﮬىي ﮬالەت بىلەن مۇناسىۋەتلىك . بەك بالدۇر نىكاﮬلانغان ئەرلەر مۇﮬەببەتكە قارىغۇلارچە باﮬا بېرىدۇ ؛ ئۇلار بىر مەزگىللىك سۆيگۈ – مۇﮬەببەت كۈنلىرىنى باشتىن كەچۈرۈپ توي قىلغاندىن كېيىن ، ئاندىن ئاياللارنى ﮬەقىقىي رەۋىشتە چۈشۈنۈشكە باشلايدۇ .
ئەرلەرنىڭ تالاغا قارىشى ئىنسانلار تەبىئىتىدە بولىدىغان كۆڭلى غەيرىنى تارقىتىش تارتىش ۋە يېڭىنى ﮬەۋەس قىلىشتەك پىسخىك ئالاﮬىدىلىك بىلەنمۇ مۇناسىۋەتلىك . ئەر كىشى ئايال ﮬەمراﮬ ئىزدىگەن چاغدا ، كۆپىنچە يۇقۇرىدا ئېيتىلغان ئەرنىڭ نىكاﮬلىنىشتىن ئىلگىرى زىلۋا قىزنى ياقتۇرغىنىغا ئوخشاش بىر خىل مۇقىم قىلىپنى بەلگىلاۋاتىدۇ . ئەمما ، تويدىن كېيىن بەزى ئەرلەر خوتۇنىنىڭ سېمىزرەك بولىشىنى ئارزۇ قىلسا ، بەزى ئەرلەر ئۇشتۇمتۇت زىلۋا ئاياللارغا ئىشتىياق باغلاپ قېلىشىمۇ مۇمكىن . بەزى ئائىلىلەردە ئايال تەرەپنىڭ جىنسىي تۇرمۇشتا ماسلاشماسلىقى ئەر كىشىنى يېڭىسىنى ئىزدەيدىغان قىلىپ قويىدۇ .
ئەر كىشىنىڭ تالاغا قارىشى ئۈچۈن ، كۆپىنچە ﮬاللاردا ئۇنىڭ ئىجتىمائىي ئورنى بىلەن ئىقتىسادىي كۈچنىڭ ئۆزگىرىشى ئىچكى سەۋەب بولۇپ قالىدۇ . بەزىلىرى ﮬېسسىيات جەﮬەتتە بۇرۇلۇش ياساپ ، ئۆزلىرىنىڭ قول ئاستىدىكىلىرى ، مەسىلەن ، ئايال كاتىپى ، ئايال ئىش بېجىرگۈچىسى بىلەن خۇپىيانە مۇناسىۋەت قىلىشقا باشلايدۇ . ﮬوقۇق خاراكتېرىنى ئالغان بۇنداق تالاغا قاراش كۆپىنچە يامان ئاقىۋەتلەرنى ئېلىپ كېلىدۇ . يەنە بەزى ئەرلەر سودىگەرچىلىك قىلىپ پۇل تېپىپ ، توقلۇقتىن شوخلۇق چىقىرىدۇ . بۇ ئىقتىسادى خاراكتېرلىق تالاغا قاراش ﮬېسابلىنىدۇ . يۇقۇرقى ﮬەر ئىككى خىل تالاغا قاراشتا مۇﮬەببەت ئاساس قىلىنغان ئەمەس .
بۇ ئىككى خىل تالاغا قاراشقا قارىغاندا ، ﮬېسسىياتقا مۇناسىۋەتلىك تالاغا قاراش تېخىمۇ مۇرەككەپ بولىدۇ . نىكاﮬلىنىپ بولغان بىر ئەر كىشى خوتۇن بىلەن كېلىشەلمەي تۇرغاندا ، باشقا بىر ئايالنىڭ ئىشقىغا مۇيەسسەر بولۇپ قالسا ، ئۇنىڭ بىلەن جىنسىي مۇناسىۋەت ئۆتكۈزمىسىمۇ ، لېكىن ﮬېسسىيات جەﮬەتتە بىر – بىرىگە ئىجىل بولۇپ قالىدۇ . بۇ مەسىلىنى ﮬەل قىلىش بىر ئاز تەسكە توختايدۇ . شۇڭا ، ئاياللار ﮬەر دائىم يولدىشىنىڭ دەردىگە داۋا بولىشى تولىمۇ مۇﮬىم .
تالاغا قاراش ﮬادىسىسى ، ئەرلەرنىڭ مۇﮬەببەت تۇرمۇشىدىكى ئىنتايىن يوشۇرۇن ، شۇنداقلا ئىنتايىن مۇرەككەپ بىر مەسىلىدۇر . بۇ مەسىلىنى ﮬەل قىلىش ئۈچۈن قانۇن بىلەن ئەخلاقنىڭ چەكلىمىسىدىن تاشقىرى ، تېخىمۇ مۇﮬىمى ئىنسانلارنىڭ مەدىنىيەت ، ﮬېسسىيات ، پېسخىلوگىيە جەﮬەتتىكى مەسىلىلىرى ئۈستىدە مۇﮬاكىمە ئىلىپ بېرىش ئارقىلىق ، ئۇنىڭ ئىچىدىن كۆڭۈلدىكىدەك يېتەكلەش ئۇسۇللىرىنى تېپىپ چىقىش لازىم .
ئەرلەرنىڭ ﮬېسسىياتقا مۇناسىۋەتلىك بولغان تالاغا قاراش مەسىلىسىنى ﮬەل قىلىشتا ئايال كىشىنىڭ باش تارتىپ بولمايدىغان مەسئۇلىيىتى بار ، تۆۋەندە بۇ ﮬەقتە بەزى مەخپىيەتلىكلەرنى ئاشكارىلاپ ئۆتىمىز :
ﮬەرقانداق بىر ئايال ئېرىنىڭ قەلبىدىكى ئورنىنى باشقا بىرسىنىڭ ئىگىلىۋېلىشى تۈپەيلىدىن ، ئېرىنىڭ مۇﮬەببىتىدىن مەﮬرۇم قېلىشتەك رېئاللىققا ئىشەنمەسلىكى ۋە ئۇنى قوبۇل قىلالماسلىقى مۈمكىن . شۇڭا بۇنداق ئىشلارغا دۇچ كەلگەندە : » بۇنداق قىسمەتنى مېنىڭ بېشىمغا كېلىشى مۈمكىن ئەمەس ، بىزنىڭ نىكاﮬىمىز مۇستەﮬكەم ، ئېرىم كۆڭۈلنىڭ كەينىگە كىرمەيدۇ » دەيدىغان ئىنكاستا بولىدۇ .
ئەمما ، كۆپ ساندىكى ئەرلەر نىكاﮬ تۇرمۇشىنىڭ مەلۇم باسقۇچلىرىدا قائىدە – يوسۇندىن چىقىپ ، كۆڭلىنى باشقا ئاياللارغا بېرىشكە باشلايدۇ ، ﮬەلبۇكى بۇ ئومۇميۈزلۈك كۆرۈلىدىغان ئاﮬۋال .
ئەرلەرنى خوتۇنلىرىغا خائىنلىق قىلىشقا ئېلىپ بارىدىغان سەۋەب زادى نېمە ؟ بۇ سۇئالغا جاۋاب بەرگىلى بولمايدۇ ، چۈنكى ﮬەر بىر ئەرنىڭ بۇ يولغا مېڭىشتىكى سەۋەبى ئوخشاش بولمايدۇ .
ئەرلەر نېمە سەۋەبتىن ئۈجمە كۆڭۈللۈك قىلىدۇ ؟
بۈگۈنكى كۈندە ئەرلەر بارلىقىنى خىزمەت ، كەلگۈسى ۋە باشقا ئىشلارغا بېغىشلىغان بولغاچقا ، ئادەتتە خوتۇنلىرىغا سادىق بولىدۇ . ئۇلار خوتۇنلىرىنىڭ ئىلگىرىكىدەك نېمە دېسە لەببەي دەپ تۇرىدىغان ساۋاتسىز ، ئىتائەتمەن ئاياللاردىن ئەمەسلىكىنى چۈشىنىدۇ . ﮬازىرقى زامان ئاياللىرى ئۆزلىرىنىڭ ﮬوقۇق – مەنپەئەتىنى بىلىدۇ ، ئەرلىرىنىڭ ئۈجمە كۆڭۈللۈك قىلىشىغا ئىتائەتمەنلىك ۋە ئېرىغا ئېتىبارسىز قارايدىغانلىقىنى ﮬېس قىلغان ئەر چوقۇم ئۆزىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان ۋە ﮬالىدىن خەۋەر ئالىدىغان باشقا بىرىنى ئىزدەيدۇ . ئاياللار يەنە گۇمانخورلۇق ۋە قىياس قىلىش كېسىلىنى يۇقتۇرۇۋالسىمۇ ، ئېرىنىڭ ﮬېسداشلىقى ۋە كۆيۈنىشىگە ئېرىشەلمەيدۇ . بۇنداق ئەرلەرگە جەمىيەتمۇ ﮬېسداشلىق قىلىدۇ . بەزى ئەرلەر داۋاملىق كاماندوروپكىغا چىقىپ مۇﮬىم ئىشلار بىلەن بەند بولىدۇ . ئۇنىڭ غەم – ئەندىشىلىرىگە ئورتاقلىشىپ بېرىدىغان يېقىن ئادىمى بولمىسا ، ئۇ دەرﮬال باشقا ئاياللارنى ئىزدەشكە مەجبۇر بولىدۇ .
خوتۇن بولغۇچى ئەرنىڭ يوشۇرۇن ﮬالدا باشقا ئاياللار بىلەن ئاپاق – چاپاق بولۇۋاتقانلىقىنى سەزگەندە نېمىلەرنى قىلىشى ، قانداق تاقابىل تۇرۇشى كېرەك ؟؟
ئاياللار بۇنداق ئەﮬۋالغا دۇچ كەلگەندە ، ئاسانلىقچە ئۆزىنى بېسىۋالالمايدۇ . بۇ دەل ساقلىنىش زۆرۈر بولغان ئىشتۇر . ئادەم زەربىگە ئۇچراپ ، كۆڭلى پاراكەندە بولغاندا ، سۆز – ﮬەرىكىتى دۇرۇس ، ئەتراپلىق بولمايدۇ . بۇنداق چوڭ ئىشنى ئېھتىياتچانلىق ۋە ئۇستىلىق بىلەن بىر تەرەپ قىلىش زۆرۈر . شۇڭا ئالدى بىلەن ئىشنىڭ روﮬى جەﮬەتتىكى دوستلۇق ياكى ئۇنداق ئەمەسلىكىگە ﮬۆكۈم قىلىش كېرەك . ئەرلەر ئايال خىزمەتداشلىرىنىڭ ﮬېسداشلىق قىلىشى ، چۈشۈنىشى ۋە كۆڭۈل بۆلىشىگە مۇﮬتاج بولىدۇ . ئەگەر مەسىلە چەكتىن ئېشىپ كەتمىگەن بولسا بۇنىڭ كارايىتى چاغلىق .
ئاياللار كۆپ ﮬاللاردا ئىشلارغا خاتا ﮬۆكۈم قىلىپ ، باشقىلار بىلەن بىكاردىن – بىكار توقۇنۇشۇپ ، ﮬەر ئىككىلا تەرەپنى قىيىن ئەﮬۋالغا چۈشۈرۈپ قويىدۇ . ئەرنىڭ باشقا خوتۇنلار بىلەن گەپلەشكەنلىكىنى كۆرۈپلا ئۆزىگە كۈندەشلىك ئوتىنى يېقىۋالماسلىقى كېرەك . ئەگەر ئىش ئاللىقاچان ئۆتۈپ كەتكەن بولسا ، يېقىنلىق قىلىش ، كۆيۈنۈش ۋە ﮬالىدىن خەۋەر ئېلىش ئارقىلىق ئەرنىڭ كۆڭلىنى ئۇتۇۋېلىش كېرەك . ئىشلارنى ئوچۇق – ئاشكارا ئوتتۇرىغا قويۇپ ، نىكاﮬ ئىشىدا زادى نېمە مەسىلىلەر بارلىقىنى ئېنىقلاپ بېقىشنىڭمۇ پايدىسى بار . ئادەم چوقۇم ئۆزىگە سادىق ، سەمىمىي ، راستچىل بولۇشى ، ئەر – خوتۇنلۇق مۇناسىۋەتتىكى ئازارلىقنى ئېتىراپ قىلىشى ، ﮬەرگىزمۇ يوشۇرۇن ئۈچۈن باﮬانە ئىزدىمەسلىكى لازىم .
مەسىلىنىڭ تۈگۈنى تېپىلغان ئىكەن ، چارە – تەدبىر تېپىپ ﮬەل قىلىش زۆرۈر . پەقەت ۋاقتىدا ﮬەل قىلغاندىلا قارشى تەرەپنى قايتىدىن قولغا كەلتۈرگىلى بولىدۇ . ۋاقىت ئۇزىراپ كېتىپ مۇناسىۋەت قۇتقازغىلى بولمايدىغان دەرىجىگە يېتىپ بېرىپ قېلىشىمۇ مۈمكىن . بۇنداق ئەﮬۋالدا ئەرنى ئۆز مەيلىگە قويۇۋېتىش كېرەك . چۈنكى مۇﮬەببەت ۋە سادىقلىق مەجبۇرلاش بىلەن ئېرىشكىلى بولىدىغان نەرسە ئەمەس .
ئەگەر ئەر پۈتۈنلەي تالاغا قاراپ خوتۇنىنى تاشلىۋەتكەن بولسا ، خوتۇن ئەرنىڭ قىلغانلىرىنى كۆرۈپ تۇرۇپمۇ كۆرمەسكە سېلىپ ، ئۇنىڭ بىلەن ئائىلە مۇناسىۋىتىنى ساقلاپ يۈرىۋەرسە ، بۇ خوتۇننىڭ ئاجىزلىقىنى ئىپادىلەيدۇ .
ئادەتتە ئاياللار زىيانكەشلىككە ئۇچراپ تۇرسىمۇ ، ئەرنى قولىدىن چىقارماي ئەپلەپ – سەپلەپ ئائىلىنى قوغداپ قېلىشنى ، پەرزەنتلىرىنى ئاتا – ئانا ئاجراشقاندىن كېيىن ئۇچرايدىغان روﮬى ئازاپتىن ساقلاپ قېلىشنى ئويلايدۇ . بەزى ﮬاللاردا بۇنىڭ ئۈنۈمى بولىدۇ . بەزى ﮬاللاردا ئەرمۇ پەرزەنتلىرىنىڭ زەربىگە ئۇچرىشىنى خالىمايدۇ . لېكىن ، بەزىدە بۇنىڭ ﮬېچقانداق ئۈنۈمى بولماي بىر تالاي يامان ئاقىۋەتلەر كېلىپ چىقىدۇ .
تالاغا قاراش ئونۋېرسال كېسەللىكىنى داۋالايدىغان شىپالىق دورا يوق . كونكرېت ئەﮬۋالغا ئاساسەن بىر تەرەپ قىلىش كېرەك . ئەمما ئالدىنى ئېلىش ، داۋالىغاندىن ياخشى .
———————————————–
مەنبە : ——– » قىز – ئاياللار مەخپىيەتلىكى » ناملىق كىتابتىن ئېلىندى .